Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«2 տար­վա ըն­թաց­քում իշ­խա­նու­թ­յու­նը ցույց տվեց, որ ու­նի 100 տո­կոս լե­գի­տի­մու­թ­յուն, բայց 0 տո­կոս ար­դ­յու­նա­վե­տութ­յուն»

«2 տար­վա ըն­թաց­քում իշ­խա­նու­թ­յու­նը ցույց տվեց, որ ու­նի 100 տո­կոս լե­գի­տի­մու­թ­յուն, բայց 0 տո­կոս ար­դ­յու­նա­վե­տութ­յուն»
07.07.2020 | 00:51

Քաղ­տեխ­նո­լոգ ԿԱ­ՐԵՆ ՔՈ­ՉԱՐ­ՅԱ­ՆԸ կար­ծում է, որ օր ա­ռաջ Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նը պետք է աշ­խա­տան­քից ա­զա­տի ա­ռող­ջա­պա­հու­թ­յան նա­խա­րար Ար­սեն Թո­րո­ս­յա­նին՝ վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րը և ո­լորտն ամ­բող­ջո­վին ձա­խո­ղե­լու հա­մար։ Ներ­քա­ղա­քա­կան խն­դիր­նե­րի և հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թ­յուն­նե­րի շուրջ զրույ­ցը` ստորև։

-Հան­րա­յին ա­ռող­ջու­թյունն այ­սօր շա­րու­նա­կում է վտանգ­ված լի­նել, վա­րա­կա­կիր­նե­րի թի­վը կա­յուն տեմ­պե­րով ա­վե­լա­նում է, Ձեր դի­տարկ­մամբ, ինչ­պե՞ս են ըն­թա­նում վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի աշ­խա­տանք­նե­րը։
-Ոչ միայն իմ, բժիշկ­նե­րի տե­սա­կետն էլ այն է, որ այ­սօր ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան ո­լոր­տը կո­լապ­սի մեջ է, և Ար­սեն Թո­րո­սյանն այդ հա­մա­կար­գը զրո­յաց­րել է։
-Ին­չու՞ է իշ­խա­նու­թյու­նը շա­րու­նա­կում պա­հել Ար­սեն Թո­րո­սյա­նին, երբ և՛ մաս­նա­գետ­նե­րը, և՛ հան­րու­թյու­նը դժ­գոհ են նրա աշ­խա­տան­քից։
-Այդ հար­ցին պի­տի պա­տաս­խա­նի Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը։ Ես իմ մա­սով վա­ղուց եմ ա­սել, որ այդ նա­խա­րա­րից պետք է ա­զատ­վել։ Ընդ ո­րում, ե­թե ո­մանք կար­ծում են, թե ար­դեն ուշ է, իմ կար­ծի­քով, նրան հա­մա­կար­գից հե­ռու պա­հե­լու հա­մար եր­բեք ուշ չէ։ Ե­թե օր ա­ռաջ այդ նա­խա­րա­րից ա­զատ­վենք, հա­մա­կարգն ա­վե­լի շուտ կսկ­սի վե­րա­կան­գն­վել։
-Կար­ծում եք` ձա­խո­ղում­նե­րը մեկ ան­ձո՞վ են պայ­մա­նա­վոր­ված։
-Ոչ, ես այդ­քան միա­միտ չեմ։ Խն­դիրն այն է, որ բժիշկ­նե­րը դեռ 2 տա­րի ա­ռաջ էին բարձ­րա­ձայ­նում, որ ճիշտ կադր չի ըն­տր­վել ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան ո­լոր­տը հա­մա­կար­գե­լու հա­մար։ Իսկ կո­րո­նա­վի­րու­սի այս շր­ջա­նում էլ ա­վե­լի ցցուն դար­ձան նրա բաց­թո­ղում­նե­րը, երբ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան ո­լոր­տի ղե­կա­վարն այս ըն­թաց­քում որևէ հա­մա­ճա­րա­կա­բա­նի հետ ան­գամ չի հան­դի­պել, խոր­հուրդ չի լսել։ Ի տար­բե­րու­թյուն շա­տե­րի, այս մար­դը կար­ծում է, թե ա­մե­նա­գետ է։ Սա է նրա մեծ խն­դի­րը ու նաև Փա­շի­նյա­նի, որ նրան աշ­խա­տան­քից չի հե­ռաց­նում։
-Են­թադ­րենք, Թո­րո­սյա­նին հե­ռաց­րին հա­մա­կար­գից, դա ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կում ի՞նչ կփո­խի։
-Նա­յած ով կգա այդ ո­լոր­տի ղե­կա­վար։ Ե­թե Ար­սեն Թո­րո­սյա­նի պես մե­կը գա, բնա­կա­նա­բար ոչ մի բան էլ չի փոխ­վի, ե­թե նոր­մալ մարդ գա, կա­մաց-կա­մաց ի­րա­վի­ճա­կը կշտկ­վի։ Բո­լոր բժիշկ­ներն էլ ա­սում են, որ պատ­րաստ են լծ­վե­լու գոր­ծի, ա­նե­լու այն ա­մե­նը, որ դեռ ա­ռա­ջին օ­րից սկ­սած պի­տի ա­նեին։
-Դուք ու­նե՞ք Ձեր բա­ցատ­րու­թյու­նը, թե ին­չու է Թո­րո­սյա­նին Փա­շի­նյանն այս­քան փայ­փա­յում։
-Ես նաև տե­ղյակ եմ, որ թի­մի ներ­սում էլ Թո­րո­սյա­նի հետ կապ­ված խն­դիր­ներ կան, պա­հան­ջում են նրան հե­ռաց­նել, ու սա հիմք է տա­լիս ինձ եզ­րա­հան­գե­լու, որ Փա­շի­նյա­նը չի կա­րո­ղա­նում նրան հե­ռաց­նել։
-Ին­չու՞։
-Երևի շատ ա­վե­լի լուրջ «տե­րեր» ու­նի Ար­սեն Թո­րո­սյա­նը, ո­րոնք կա­րո­ղա­նում են ազ­դել Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի վրա։
-Բայց Փա­շի­նյանն ա­սում է, թե ի­րենք ինք­նու­րույն քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն ստեղ­ծող են, ինք­նա­վար են, ոչ մե­կը չի կա­րող ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­նալ ի­րենց վրա։ Այդ ով­քե՞ր են, որ կա­րո­ղա­նում են ազ­դել նրա վրա։
-Դե, չգի­տեմ։ Այլ պատ­ճառ դժ­վար է պատ­կե­րաց­նել թե ին­չու նման կադ­րից չեն ա­զատ­վում։ Ի­րենք են ա­սում, որ դժոխ­քում ենք, կո­լապ­սի մեջ ենք, ու ե­թե այս ա­մե­նից հե­տո Թո­րո­սյանն իր տե­ղում է, դժ­վար է ինչ-որ մեկ­նա­բա­նու­թյուն ա­նել։
-Հա­մա­վա­րա­կի ստեղ­ծած խն­դիր­նե­րին զու­գա­հեռ իշ­խա­նու­թյու­նը քա­ղա­քա­կան ցան­կու­թյուն­նե­րից չհ­րա­ժար­վեց, ՍԴ-ում ար­հես­տա­կան ճգ­նա­ժամ ստեղ­ծեց։ Այս ա­ռու­մով ի՞նչ զար­գա­ցում­նե­րի սպա­սել։ Ար­դեն տե­սա­կետ է հն­չում, որ իշ­խա­նու­թյունն իր 88 պատ­գա­մա­վո­րով դա­տա­րա­նի առջև է կանգ­նե­լու։
-Այս­պես եր­կար չի կա­րող շա­րու­նակ­վել, իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը կփոր­ձեն ա­րագ լու­ծում­ներ գտ­նել, բայց թե ինչ­պես, չեմ կա­րող ա­սել։ Ինչ վե­րա­բե­րում է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյա­նը, ի­րա­վա­բան­նե­րը դա ա­վե­լի ճիշտ կմեկ­նա­բա­նեն։ Ընդ­դի­մա­դիր հատ­վա­ծի ի­րա­վա­բան­նե­րը կար­ծում են, որ իշ­խա­նու­թյու­նը կանգ­նե­լու է դա­տա­րա­նի առջև, մյուս մա­սը խն­դիր չի տես­նում այդ ա­մե­նում։ Ի­րա­վա­կան գնա­հա­տա­կան չեմ կա­րող տալ, իսկ քա­ղա­քա­կան գնա­հա­տա­կան այն է, որ մի կո­լապս էլ ՍԴ-ում է ստեղծ­վել։ Ա­մեն ինչ ա­րե­ցին, որ այն­տեղ լի­նի ճգ­նա­ժամ։
-Օ­րերս սոց­հար­ցում­ներ ներ­կա­յաց­վե­ցին,և «պարզ­վեց», որ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ռե­կոր­դա­յին վար­կա­նիշ ու­նի՝ 85 տո­կոս։ Ձեզ վս­տա­հե­լի՞ է թվում այս տվյա­լը։
-Ինձ սո­ցիո­լո­գիան վս­տա­հու­թյուն չի ներ­շն­չում, իսկ Հա­յաս­տա­նում դա ա­վե­լի զվար­ճա­լի է, քան ողջ աշ­խար­հում։ Աշ­խար­հում սո­ցիո­լո­գիան օգ­տա­գործ­վել է նա­խընտ­րա­կան շր­ջա­նում, PR-ի հա­մար, իսկ Հա­յաս­տա­նում այդ ա­մենն ի­րա­կա­նաց­վում է «կաց­նա­յին» տար­բե­րա­կով՝ սկ­սած Ա­դի­բե­կյա­նից։
-Ձեր տպա­վո­րու­թյամբ, հան­րա­յին ինչ­պի­սի՞ վս­տա­հու­թյուն ու­նի այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյու­նը։
-Կար­ծում եմ` վս­տա­հու­թյու­նը դեռ բարձր է, բայց ի­հար­կե, ոչ այդ­քան, այդ թվե­րին չեմ հա­վա­տում։ Իշ­խա­նու­թյու­նը վս­տա­հու­թյուն չու­նի, վս­տա­հու­թյուն ու­նի մեկ մարդ՝ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը։ Ա­ռայժմ ի­րե­նից բարձր վար­կա­նիշ Հա­յաս­տա­նում դեռ ոչ մե­կը չու­նի։
-Ա­սել է՝ ընդ­դի­մու­թյան այն պն­դում­նե­րը, թե այս իշ­խա­նու­թյու­նը պի­տի փոխ­վի, այն­քա՞ն էլ ի­րա­տե­սա­կան չեն։
-Նախ` պի­տի մի բան տա­րան­ջա­տենք։ Իշ­խա­նու­թյան լե­գի­տի­մու­թյու­նը երբևի­ցե ոչ մե­կը կաս­կա­ծի տակ չի դրել, իսկ երբ հի­մա ա­սում են, թե պետք է փոխ­վի այս իշ­խա­նու­թյու­նը, խոսքն ա­մենևին լե­գի­տի­մու­թյան մա­սին չէ, այլ ար­դյու­նա­վե­տու­թյան։ Այս եր­կու տար­վա ըն­թաց­քում իշ­խա­նու­թյու­նը ցույց տվեց, որ ու­նի 100 տո­կոս լե­գի­տի­մու­թյուն, բայց 0 տո­կոս ար­դյու­նա­վե­տու­թյուն։
-Ա­նար­դյու­նա­վետ կա­ռա­վա­րու­մը որ­քա՞ն կա­րող է գո­յատևել վս­տա­հու­թյան հաշ­վին։
-Որ­քան նրան ընտ­րած ժո­ղո­վուր­դը կդի­մա­նա։
-Այ­սօր ընդ­դի­մա­դիր դաշ­տում կան գոր­ծըն­թաց­ներ, բայց ա­մեն մե­կը մի ուղ­ղու­թյամբ է աշ­խա­տում, չկա ընդ­հա­նուր ճա­կատ։ Ընդ­դի­մու­թյու­նը կկա­րո­ղա­նա՞ միաս­նա­բար հաս­նել այն հան­գր­վա­նին, որն իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նը կդարձ­նի ի­րա­տե­սա­կան։
-Ընդ­դի­մու­թյունն ա­նում է այն, ին­չը բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում և բո­լոր տե­ղե­րում ա­նում են ընդ­դի­մա­դիր­նե­րը։ Տար­բեր մե­թոդ­նե­րով պետք է պայ­քա­րի իշ­խա­նու­թյան դեմ։ Պարզ է, որ այս օ­րե­րին քն­նար­կում­ներ են ա­նում՝ հաս­կա­նա­լու, թե իշ­խա­նու­թյան թույլ տե­ղե­րը ո­րոնք են, իսկ դրանք քիչ չեն։ Դրա հա­մար տար­բեր բևեռ­նե­րով աշ­խա­տում են։ Կս­տաց­վի, թե ոչ, ժա­մա­նա­կը ցույց կտա։
-Ընդ­դի­մա­դիր­նե­րը շատ են քն­նա­դա­տում այս իշ­խա­նու­թյան կադ­րե­րին։ Կար­ծում եք, իշ­խա­նու­թյան ա­մե­նա­թույլ տե­ղը դա՞ է։
-Այդ հար­ցում ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի հետ հա­մա­միտ եմ։ Ա­յո, ա­ռա­ջին օր­վա­նից կադ­րերն այս իշ­խա­նու­թյան ա­մե­նա­մեծ խն­դիրն են, և այդ խն­դիրն ա­ռայ­սօր չի լուծ­վում։ Ի­րենք էլ գի­տեն, որ դա ի­րենց ա­քի­լե­սյան գար­շա­պարն է։
-Գու­ցե դա՞ է պատ­ճա­ռը, որ «հին» և «նոր» կադ­րե­րի ար­հես­տա­կան խն­դի­րը մեջ­տեղ բե­րե­ցին ու հետևո­ղա­կա­նո­րեն ա­զատ­վում են պրո­ֆե­սիո­նալ աշ­խա­տա­կից­նե­րից։
-Դա ա­վե­լի շուտ մարդ­կա­յին հատ­կու­թյան խն­դիր է։ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ոչ մե­կին չի վս­տա­հում։ Հա­մոզ­ված եմ, որ իր թի­մից էլ ար­դեն շա­տե­րին չի վս­տա­հում։
-Այս օ­րե­րին շատ է խոս­վում երկ­րում հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի մա­սին, ու՞մ է ձեռն­տու նման ի­րա­վի­ճակ ստեղ­ծել երկ­րում։
-Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը տար­բեր հար­ցե­րի շուրջ փոր­ձում է ՌԴ-ի հետ քա­ղա­քա­կան «առևտուր» ա­նել։ Ե­թե կկա­րո­ղա­նա ու կմար­սի, հա­լալ է ի­րեն։ Գեո­քա­ղա­քա­կան կենտ­րոն­նե­րը (ԱՄՆ, ՌԴ, Չի­նաս­տան) սո­վո­րա­բար մեզ նման փոքր և թույլ պե­տու­թյուն­նե­րի հետ քա­ղա­քա­կան առևտուր չեն ա­նում։
-Այդ «առևտու­րը» հիմ­նա­կա­նում ին­չի՞ շուրջ է, Ար­ցա­խի՞։
-Չեմ կար­ծում։ Այլ հար­ցե­րի շուրջ, զո­րօ­րի­նակ՝ տն­տե­սա­կան (գա­զի գին, է­լեկտ­րաէ­ներ­գիա, ա­տո­մա­կա­յան)։ Տն­տե­սա­կան այս խն­դիր­ներն ի­րար հետ փոխ­կա­պակց­ված են, այս փա­թե­թի մեջ է նաև Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի հար­ցը։ Մեզ պես եր­կր­նե­րին թվում է, որ ե­թե մենք այդ գեո­քա­ղա­քա­կան հս­կա­նե­րին ինչ-որ բան ա­րել ենք, ա­պա ի­րենք մեզ պարտք են։ Այդ կար­գի եր­կր­նե­րը եր­բեք ոչ մե­կին պարտք չեն լի­նում։ Ե­թե դու ռուս­նե­րին ա­սում ես, այ տես՝ Սի­րիա զո­րա­խումբ ու­ղար­կե­ցի կամ ԵԽ-ում ձեր ու­զա­ծի պես քվեար­կե­ցի կամ ինչ­պես ու­զել եք, ա­րել եմ, հի­մա դուք էլ ինձ պետք է տաք, չեն տա­լու ո­չինչ։ Դա ան­գամ քն­նարկ­ման խն­դիր չէ, այդ­պի­սի կենտ­րոն­նե­րը չեն գնում «առևտրի»։
-Դուք մտա­հո­գու­թյուն ու­նե՞ք, որ Հա­յաս­տա­նը կա­րող է վե­րած­վել գեր­տե­րու­թյուն­նե­րի դի­մա­կա­յու­թյան օ­ջա­խի։
-Այս պա­հի դրու­թյամբ դա չի երևում։ Ե­թե դե­մոկ­րատ­նե­րը նո­յեմ­բե­րին հաղ­թեն ԱՄՆ-ի նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րու­թյուն­նե­րում, ին­չին չեմ հա­վա­տում, գու­ցե նման բան լի­նի։
-Հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը կշա­րու­նակ­վե՞ն։
-Հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը մեր­ձիշ­խա­նա­կան թևից են հիմ­նա­կա­նում տա­րած­վում, սա­կայն մո­տա­կա տա­րի­նե­րին չեն կա­րող մեծ ծա­վալ­նե­րի հաս­նել այն պատ­ճա­ռով, որ Հա­յաս­տա­նի բնակ­չու­թյան շատ մեծ հատ­ված տար­բեր թե­լե­րով կապ­ված է Ռու­սաս­տա­նի հետ։ Ա­ռա­ջին հեր­թին խոս­քը տն­տե­սա­կան կապ­վա­ծու­թյան մա­սին է։ Մար­դիկ գնում են այն­տեղ աշ­խա­տե­լու կամ ար­դեն տե­ղա­փոխ­վել են ՌԴ մշ­տա­կան բնա­կու­թյան, որ­տե­ղից գու­մար են ու­ղար­կում հայ­րե­նիք։ Ռու­սաս­տա­նից Հա­յաս­տան ե­կող տրանս­ֆերտ­նե­րը շատ մեծ են, եր­կիր մտ­նող գու­մա­րի 85 տո­կոսն այն­տե­ղից է գա­լիս։ Այս ա­ռու­մով շատ դժ­վար կլի­նի հա­կա­ռու­սա­կան լայն ար­շավ սկ­սել։ Մար­դիկ օ­բյեկ­տի­վո­րեն կապ­ված են այդ երկ­րի հետ։
-Այդ պարզ ճշ­մար­տու­թյունն ին­չու՞ իշ­խա­նու­թյու­նը չի հաս­կա­նում։
-Չգի­տեմ, ի­րենց թվում է, թե քա­ղա­քա­կան «առևտու­րը» կս­տաց­վի։ Երկ­րոր­դեմ՝ ե­թե ստաց­վի, հա­լալ է ի­րենց։
-Բայց այդ «առևտրի» շր­ջա­նա­կում այն­պես է ստաց­վել, որ այ­սօր բո­լոր հարևան­նե­րի, գոր­ծըն­կեր, դաշ­նա­կից եր­կր­նե­րի հետ խն­դիր­ներ ու­նենք։
-Դա բխում է այն հան­գա­ման­քից, ին­չի մա­սին վերևում նշե­ցի՝ կադ­րե­րից և աշ­խա­տան­քի ար­դյու­նա­վե­տու­թյու­նից։ Միայն մեկ ո­լոր­տում չէ նման խն­դիր, կա­ռա­վար­ման բո­լոր օ­ղակ­նե­րի, այդ թվում ար­տա­քին գե­րա­տես­չու­թյան հիմ­նա­կան խն­դի­րը կադ­րերն են և ոչ ար­դյու­նա­վետ աշ­խա­տան­քը։

Զրույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ

Դիտվել է՝ 8344

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ