Իսպանիայի խորհրդարանական ընտրություններում հաղթեցին սոցիալիստները, ի՞նչ է լինելու հետո

Կիրակի օրն Իսպանիան խորհրդարան էր ընտրում։ Հաղթեց իշխող Սոցիալիստական կուսակցությունը, բայց չստացավ բացարձակ մեծամասնություն: Կառավարություն ձևավորելու համար սոցիալիստներին պետք է այլ կուսակցությունների աջակցությունը։ Ընտրությունների գլխավոր սենսացիան դարձավ ուլտրաաջ Vox կուսակցությունը, որ առաջին անգամ մտնում է խորհրդարան՝ 10% ձայներ ստանալով։

Քվեաթերթիկների 99,4%-ի հաշվարկով՝ սոցիալիստները ստացել են 28,7% ձայներ։ Աջկենտրոնամետ Ժողովրդական կուսակցությունը իր պատմության վատագույն արդյունքը գրանցեց՝ 16,7%: Շատերը կարծում են, որ նրանց ձայները տարան ուլտրաաջերը: Ինչպես Եվրոպայի այլ երկրներում՝ Իսպանիայում ևս կտրուկ աճել է արմատական աջ պոպուլիստական քաղաքական ուժերի հանրաճանաչությունը։ Vox կուսակցությունը դեմ է բազմամշակութայնությանը, ֆեմինիզմին, անսահմանափակ միգրացիային։ Վերջին տվյալներով՝ նրանք ստանում են 10,3% տոկոս, այսինքն՝ խորհրդարանի 350 մանդատներից 24-ը։ Սոցիալիստների վարչապետ Պեդրո Սանչեսը ընտրություններում ներկայանում էր իբրև ծայրահեղ աջերի գլխավոր այլընտրանք։ Սոցիալիստները կարող են ստանալ 123 մանդատ, կոալիցիայի նրանց նախկին գործընկեր Podemos-ը՝ 42։ Ոչ մի կուսակցոթյուն չի հավաքել բացարձակ մեծամասնություն և չի ստանա 176 մանդատից ավելի: Վարչապետ Պեդրո Սանչեսը հարկադրված է կոալիցիա ձևավորել։

Իրավիճակն Իսպանիայում մնում է անկայուն Կատալոնիայի անկախության հանրաքվեից հետո, որ Իսպանիայի կառավարությունը համարեց անօրինական։ Վարչապետ Պեդրո Սանչեսը հարկադրված էր արտահերթ ընտրություններ նշանակել, երբ Կատալոնիայի անկախությունը պահանջող պատգամավորները հրաժարվեցին հաստատել 2019-ի բյուջեի նախագիծը։ 2018-ի հունիսին վարչապետ դարձած Սանչեսը ընտրարշավում զգուշացնում էր, որ Իսպանիան կարող է կրկնել Ֆինլանդիայի ճակատագիրը, որտեղ 2 շաբաթ առաջ ուլտրաաջ կուսակցությունն անսպասելի երկրորդը դարձավ ընտրություններում։

Երկար ժամանակ համարվում էր, որ Իսպանիայում ուլտրաաջերը հեռանկար չունեն՝ չափազանց թարմ են 1975-ին վախճանված Ֆրանսիսկո Ֆրանկոյի վարչակարգի հիշողությունները։ Սակայն Vox կուսակցությունը դեկտեմբերին հակառակն ապացուցեց՝ անսպասելի 10 մանդատ ստանալով Անդալուզիայի խորհրդարանի ընտրություններում։ Փորձագետները գտնում են, որ ուլտրաաջերի հաջողությունն արձագանքն է Կատալոնիայի անկախություն հայտարարելու փորձին։ Փետրվարին մի քանի տասնյակ հազար մարդ Մադրիդում բողոքի ցույցի դուրս եկավ ընդդեմ կառավարության ծրագրի՝ միջնորդ նշանակել անջատողականների հետ բանակցությունների համար։ «Vox-ի վարկանիշի աճը իսպանական քաղաքականության մեջ երկրաշարժ է»՝ ասում է Բոնի Ֆիլդը՝ Բենտլիի համալսարանի քաղաքագիտության պրոֆեսորը։ Նա կոչ է անում չգերագնահատել ուլտաաջերի հաջողությունը։ Vox-ի ծրագրում Կատալոնիայի ինքնիշխանության բեկանումն է, միգրանտների արտաքսումը, դիմակայությունը արմատական ֆեմինիզմին, Ջիբրալթարի վերադարձի բանակցությունները և երկրի մասնատմանը կողմ կուսակցությունների արգելումը։ Ընտրարշավի առանցքային հարցերից էր Կատալոնիայի ճակատագիրը։ Տեղական ազգայնականները Բարսելոնայում վերադարձան իշխանության մայիսին՝ Մադրիդի յոթամսյա ուղիղ կառավարումից հետո։ Պեդրո Սանչեսն առաջարկում էր բանակցություններ անջատողականների հետ և ստացավ հայրենիքի դավաճանության ու «Իսպանիայի թշնամիների» հետ կապեր ունենալու մեղադրանքներ։ Կատալոնիայի նկատմամբ Vox-ից բացի կոշտ դիրքորոշում ունեն աջ Ժողովրդական կուսակցությունը և լիբերալ «Քաղաքացիներ» կուսակցությունը: Նրանք առաջարկում են վերադառնալ ուղղակի կառավարմանը։ Podemos-ը ցանկանում է ևս մեկ հանրաքվե անցկացնել։

Չնայած տնտեսության բարդ իրավիճակին ու գործազրկությանը, այս խնդիրները ընտրարշավում գործնականում չքննարկվեցին։ «Այս ընտրությունները տնտեսությանը չէին վերաբերվում: Սա նոր իրավիճակ է, որ չի եղել վերջին 20 տարիներին: Այս ընտրարշավը կապված էր նույնականության հարցի հետ, հատկապես Կատալոնիայի խնդրի։ Թվում է՝ տնտեսությունը դադարել է արմատական խնդիր լինել»՝ բացատրում է Վալենսիայի քաղաքագիտության համալսարանի պրոֆեսոր Խուան Ռոդրիգես Տարուելը:
Վերլուծաբանների գնահատականով՝ ընտրության արդյունքները երկար ժամանակով Իսպանիան ընկղմելու են քաղաքական անորոշության մեջ՝ մինչև ձևավորվի կոալիցիա։ Կա մեծ ռիսկ, որ Իսպանիան արտահերթ ևս մեկ ընտրություն կունենա:
BBC

Հ.Գ. Փաստացի՝ Իսպանիայի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները «ոչ» ասացին Կատալոնիայի անկախությանը և վերահաստատեցին Իսպանիայի միասնականության նույնականության պահանջարկը, բայց ի՞նչ կկատարվի Կատալոնիայում հիմա։ Կատալոնիայի նախկին ղեկավար Կառլես Պուչդեմոնը փորձում է Եվրախորհրդարանի ընտրություններում թեկնածությունն առաջադրել, բայց Իսպանիայի ԿԸՀ-ն բացառել է կատալոնցի 3 քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ ժեներալիտետի նախկին ղեկավար Կառլես Պուչդեմոնի թեկնածությունը Եվրախորհրդարանի առաջիկա ընտրությունների ցուցակներից: «Պուչդեմոնը չի կարողանա իր թեկնածությունն առաջադրել եվրոպական ընտրություններում»,-Մադրիդում մամուլի ասուլիսում հայտարարել է Ժողովրդական կուսակցության ներկայացուցիչ Թեոդորո Գարսիա Էգեան: Նրա խոսքով՝ գանգատը ԿԸՀ է ուղարկել Ժողովրդական կուսակցությունը: Բացի Պուչդեմոնից, Lliures per Europa կոալիցիայի ցուցակներից բացառված են Թոնի Կոմինը և Կլարա Պոնսանտին, որ արդարադատությունից թաքնվում են Իսպանիայի սահմաններից դուրս:

Կատալոնիայի անկախության շարժման ձերբակալված առաջնորդներից հինգը անցել են Իսպանիայի խորհրդարան, հաղորդում է DW-ն: Պատգամավոր է ընտրվել Կատալոնիայի ղեկավարի նախկին տեղակալ Օրիել Ժունկերասը, որ առաջադրվել է «Կատալոնիայի ձախ հանրապետականներ» կուսակցությունից: Խորհրդարան են անցել Կատալոնիայի ԱԳ նախարարի նախկին տեղակալ Ռաուլ Ռոմևան, Ջորդի Թուրուլը, Ջորդի Սանչեսը և Ջոզեֆ Ռուլը, որ առաջադրվել են Կառլես Պուչդեմոնի «Միասին Կատալոնիայի համար» անջատողական բլոկից:

Պոպուլիստները, ճիշտ է առայժմ 10 տոկոսով, բայց մտան Իսպանիայի խորհրդարան։ Համաեվրոպական ընտրությունների կտրվածքով՝ Հին աշխարհը դեմ է բազմամշակութայնությանն ու միգրանտներին, բայց դեռ չգիտի՝ ինչպես ապահովել ծնելիության՝ մահացությունը գերազանցող մակարդակ ու տնտեսությունը պահելու համար աշխատողներ։ Սա մնում է ամենամեծ խնդիրը, որ հակասության մեջ է մտնում տնտեսության զարգացման անհրաժեշտության և ազգային մենթալիտետի ըմբռնումի հետ։

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ