Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Պոլ­սո հա­յոց Զա­վեն պատ­րիարք Ե­ղիա­յա­նի նամակը ա­մե­րի­կա­հա­յոց հո­գևոր ա­ռաջ­նորդ Ար­սեն ծ. վ. Վե­հու­նուն

Պոլ­սո հա­յոց Զա­վեն պատ­րիարք Ե­ղիա­յա­նի նամակը ա­մե­րի­կա­հա­յոց հո­գևոր ա­ռաջ­նորդ Ար­սեն ծ. վ. Վե­հու­նուն

Պոլ­սո հա­յոց Զա­վեն պատ­րիարք Ե­ղիա­յա­նի նամակը ա­մե­րի­կա­հա­յոց հո­գևոր ա­ռաջ­նորդ Ար­սեն ծ. վ. Վե­հու­նուն
24.04.2020 | 00:37
Կ. Պո­լիս, 1915 թ., դեկ­տեմ­բեր 28
Աս­կէ ա­ռաջ Պուլ­կա­րիոյ Գեր. Ա­ռաջ­նոր­դին հրա­հան­գած էինք, որ մեր գրու­թեանց պա­րու­նա­կու­թիւ­նը հա­ղոր­դէր նաև Ձե­զի, Ա­մե­րի­կա­յի հա­յու­թիւ­նը ի­րա­զեկ ը­նե­լու հա­մար այն ահ­ռե­լի ե­ղեռ­նին, որ տե­ղի կ՛ու­նե­նար Թուր­քիոյ մէջ՝ ամ­բողջ ազգ մը բնա­ջինջ ը­նե­լու հա­մար: Պատ­մու­թիւ­նը չեմ կար­ծեր թէ ար­ձա­նագ­րած ըլ­լայ այս­պի­սի կո­տո­րած մը: Լու­րե­րը որ­քան ալ հա­սած ըլ­լան ձե­զի, սա­կայն չեմ կար­ծեր թէ որևէ գրիչ կամ բե­րան կա­րե­նայ նկա­րագ­րել այն զար­հու­րե­լի նախ­ճիր­նե­րը, ո­րոնք տե­ղի ու­նե­ցան վեր­ջին 8-9 ա­միս­նե­րուն մէջ Թուր­քիոյ մէկ ծայ­րէն մինչև միւս ծայ­րը, ա­ռանց խնա­յուե­լու ա­մե­նա­փոքր գիւ­ղը կամ զա­ռա­մեալ ծե­րու­նին և կաթն­կեր մա­նու­կը: Հա­մի­տեան ռէ­ժի­մին ա­տեն կամ ան­կէ ա­ռաջ տե­ղի ու­նե­ցած կո­տո­րած­նե­րը հայ­կա­կան ըլ­լան կամ յու­նա­կան, պուլ­կա­րա­կան ըլ­լան թէ լի­բա­նա­նեան՝ չն­չին բան մըն են ա­սոր քով: Այս ան­գամ գոր­ծադ­րուա­ծը իս­կա­պէս բնաջն­ջու­մի ծրա­գիր մըն է, և այ­սօր որ ա­նի­կա ի գլուխ ե­ղած է, այլևս կր­նայ ը­սուիլ թէ հա­յը իր հայ­րե­նի­քին մէջ այլևս պատ­մա­կան դար­ձած է, և ար­դէն կու­սա­կալ­նե­րէն ո­մանք /Տիար­պէ­քի­րի Ռե­շիտ, Պիթ­լի­սի Ապ­տուլ­խա­լըգ, Կար­նոյ Թահ­սին ևայլն/ պար­ծա­նօք հե­ռագ­րե­ցին Կեդ. Կա­ռա­վա­րու­թեան, թէ ի­րենց կա­ռա­վա­րած նա­հանգ­նե­րուն մէջ ոչ մի հայ կը գտ­նուի այլևս: Այս ան­գամ խու­ժան­քը չէր, որ յար­ձա­կե­ցաւ խա­ղաղ ժո­ղովր­դին վրայ, այլ նոյ­նինքն կա­ռա­վա­րու­թիւ­նը, որ իր ծրա­գի­րը գոր­ծադ­րեց զի­նուոր­նե­րու, ժան­տարմ­նե­րու, ոս­տի­կան­նե­րու և մա­նա­ւանդ հրո­սա­խում­բե­րու ձեռ­քով: Հրա­հան­գը կեդ­րո­նէն տրուե­ցաւ և ա­մէն կողմ գոր­ծադ­րուե­ցաւ անխղճմտօ­րէն: Նախ մտա­ւո­րա­կան գոր­ծու­նեայ և բա­նի­բուն դա­սա­կար­գը ձեր­բա­կա­լուե­լով բան­տար­կուե­ցաւ, և ա­նոնք, ո­րոնց մա­սին կա­րե­լի էր ամ­բաս­տա­նու­թիւն մը յե­րիւ­րել պա­տե­րազ­մա­կան ա­տեան­նե­րու շուտ ընդ փոյթ վճ­ռո­վը կա­խա­ղա­նի վրայ ի­րենց կեան­քը կն­քե­ցին: Զէն­քի ա­մե­նա­նե­րե­լի տե­սակն ան­գամ հա­ւա­քուե­ցաւ և շա­տեր ի­րենց չու­նե­ցած զէն­քե­րուն հա­մար իսկ դա­տա­պար­տուե­ցան: Ժո­ղո­վուր­դը վտա­րուե­ցաւ իր հայ­րե­նի օ­ճա­խէն, լքե­լով ա­մէն ինչ և ճամ­բան կո­ղոպ­տուե­ցաւ և կո­տո­րուե­ցաւ: Սամ­սո­նէն սկ­սեալ մինչև Տիգ­րա­նա­կերտ գրե­թէ հայ այր մարդ չէ ա­զա­տուած: Ե­րի­տա­սարդ կի­ներն ու աղ­ջիկ­նե­րը առևան­գուե­ցան ու մա­նուկ­նե­րը կո­տո­րուե­ցան: Կո­տո­րա­ծը ահ­ռե­լի ե­ղած է Մուշ, Բա­ղէշ, Տիգ­րա­նա­կերտ, Ե­դե­սիա, Տրա­պի­զոն, Շա­պին Գա­րա­հի­սար, Քղի, Բա­լու և Եր­զն­կա-Քե­մախ, ուր գրե­թէ ոչ մէկ հայ ա­զա­տուած է, մա­նուկ­ներն ու ծե­րերն ան­գամ չխ­նայ­ւե­լով: Հա­յաս­տա­նի միւս նա­հանգ­նե­րէն ա­զա­տուած­ներ կան, սա­կայն հա­զիւ 50 առ հա­րիւր հա­մե­մա­տու­թեամբ: Շատ մը քա­ղաք­նե­րէ և գիւ­ղե­րէ հա­զիւ մէկ եր­կու կի­ներ կան այ­սօր: Լեռ­ներ ու բա­նուկ ճամ­բա­ներ դիակ­նե­րով լե­ցուե­ցան: Գե­տե­րը օ­րե­րով դիակ­ներ տա­րին ի­րենց ա­լիք­նե­րուն հետ: Նշա­նա­ւոր ե­ղան Մա­լա­թիա և Խար­բերդ, ո­րոնց մօ­տե­րը կո­տոր­վե­ցաւ տե­ղա­ցի հա­յու­թիւ­նը, նոյն բախ­տին են­թար­կուե­ցան միւս գա­ւառ­նե­րէն ե­կող և ան­կէ անց­նող գաղ­թա­կա­նաց բո­լոր կա­րա­ւան­նե­րը: Մուշ և իր դաշ­տը, ուր հայ բնակ­չու­թիւ­նը Պու­լան­խի և Խնու­սի հա­յու­թեան հետ տու­նե­րու և մա­րագ­նե­րու մէջ լե­ցուե­լով կրա­կի տրուե­ցան. Բա­ղեշ և շր­ջա­կա­նե­րը, ուր­կէ հայ մը ա­զա­տուած ըլ­լա­լու լու­րը չու­նինք տա­կա­ւին, Տիգ­րա­նա­կեր­տի նա­հան­գը, ուր ոչ միայն հա­յե­րը, այլև ա­սո­րի­ներն ու քաղ­կե­դո­նա­ցի­ներն ալ կո­տո­րուած են. և կու­սա­կա­լին գրուած ջար­դի հրա­մա­նը չգոր­ծադ­րե­լուն հա­մար ե­րեք թուրք գայ­մա­գամ­ներ պաշ­տօ­նան­կուե­լով սպա­նուած են: Տրա­պի­զոն և շր­ջա­կա­նե­րը, ուր հա­յու­թիւ­նը գրե­թէ ամ­բող­ջո­վին կո­տո­րուած կամ ծո­վա­մոյն ե­ղած է: Բա­լու և Քղի, ո­րոնց­մէ ոչ մէկ հայ ա­զա­տուած ըլ­լա­լուն լու­րը ու­նինք ցարդ: Եր­զն­կա և Քե­մախ, ուր տե­ղա­ցի հա­յու­թիւ­նը և Բա­բեր­դի, Դեր­ջա­նի և Կար­նոյ հա­յու­թիւ­նը Ա­րա­ծա­նին թա­փուած, ող­ջամբ թա­ղուած կամ կո­տո­րուած է: Շա­պին Գա­րա­հի­սար և Ե­դե­սիա, ուր ժո­ղո­վուր­դը կա­մաւ մեռ­նիլ չու­զե­լով փոքր ինչ դի­մադ­րու­թիւն ը­նե­լու յան­դգ­նու­թիւ­նը ու­նե­ցաւ: Էն­կիւ­րի, ո­րուն ա­րու հա­յու­թիւ­նը այդ նա­հան­գը կան­խաւ Պոլ­սէն աք­սո­րեալ հա­յե­րով միա­սին դէպ Եոզ­ղատ տա­րուե­ցաւ և ճամ­բան կո­տո­րուե­ցաւ: Ման­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րու վրայ չեմ ծան­րա­նար, ա­կա­նա­տես­նե­րու պատ­մու­թիւն­նե­րը այն­պի­սի գա­զա­նա­յին դէպ­քեր կը յի­շեն, որ մարդ­կա­յին պատ­մու­թիւ­նը եր­բեք չէ ար­ձա­նագ­րած նոյ­նիսկ նա­խաք­րիս­տո­նէա­կան դա­րե­րու մէջ:
Հայ ժո­ղո­վուր­դը՝ իր դա­րա­ւոր հայ­րե­նի­քէն վտա­րուե­լով, դէ­պի հա­րաւ քշուե­ցաւ. ճամ­բան չէ­թէ­նե­րուն բիւ­րա­ւոր զո­հեր տա­լով, իւր ինչ­քը, ե­թէ թոյլ տրուած էր բան մը առ­նել ի­րեն հետ, կո­ղոպ­տուե­լով, օ­րե­րով ու ա­միս­նե­րով հե­տիոտն ճամ­բոր­դեց: Կա­րա­ւան­նե­րը հնա­դա­րեան գե­րի­նե­րու պէս ա­մէն քա­ղաք հաս­նե­լուն հրա­պա­րակ­նե­րը շա­րուե­ցան և իս­լամ ժո­ղո­վուր­դը հրա­ւի­րուե­ցաւ ա­նոնց­մէ իր հաւ­նա­ծը առ­նե­լու: Այ­րե­րէն շա­տե­րը ար­դէն ի­րենց ծնն­դա­վայ­րին մէջ կո­տո­րուած ըլ­լա­լով, մնա­ցեալ­ներն ալ ճամ­բան կո­տո­րուե­ցան չէ­թէ­նե­րու և ժան­տարմ­նե­րու կող­մէ, մա­նուկ­նե­րը խլուե­ցան ի­րենց մայ­րե­րուն գր­կէն և իբրև ան­տէր ապ­րանք իս­լամ­նե­րու յանձ­նուե­ցան /այս մա­սին նշա­նա­ւոր ե­ղաւ Սե­բաս­տիոյ Շար Գըշ­լա գա­ւա­ռա­կին կեդ­րո­նը, ուր­կէ անց­նող բո­լոր հայ գաղ­թա­կա­նաց մա­նուկ­նե­րը առ­նուե­ցան մայ­րե­րէն: Ե­րի­տա­սարդ կին և աղ­ջիկ գրե­թէ չմ­նաց որ չբռ­նա­բա­րուե­ցաւ, այն­պէս որ այդ բիւ­րա­ւոր ժո­ղո­վուր­դին դոյզն բե­կոր­նե­րը միայն կր­ցան հաս­նել Մի­ջա­գետք/:
Ճի­հա­տը լիո­վին գոր­ծադ­րուե­ցաւ այդ երկ­րին մէջ, ո­րով­հետև հա­յե­րը իբրև օ­րէն­քէ դուրս ձգուած և իս­լա­մու­թեան թշ­նա­մի ժո­ղո­վուրդ մը նկա­տուե­ցան և ա­նոնց կեան­քը, պա­տի­ւը և ինչ­քը հէ­լալ հա­մա­րուե­ցան, սպա­նու­թիւնք, բռ­նա­բա­րու­թիւնք և կո­ղո­պուտ կրօ­նա­կան պար­տա­կա­նու­թիւն մը ե­ղան նոյ­նիսկ պաշ­տօ­նա­կան ան­ձանց հա­մար: Ի սկզ­բան իս­լա­մա­ցում­նե­րը չըն­դու­նուե­ցան կամ զա­նա­զան պայ­ման­նե­րով ըն­դու­նուե­ցան, որ իս­լա­մա­ցո­ղը իր ծնն­դա­վայ­րէն դուրս կա­ռա­վա­րու­թեան յար­մար տե­սած տե­ղը բնա­կի, իր զա­ւակ­նե­րը ան­մի­ջա­պէս յանձ­նէ իս­լա­մա­կան կրօն­քով կր­թուե­լու և մեծ­նա­լու հա­մար, շու­տով ա­մուս­նա­կան կա­պեր հաս­տա­տէ իս­լամ ըն­տա­նիք­նե­րու հետ ևայլն:
Այս կեր­պով և ա­ւե­լի յա­ճախ բռ­նի շատ տե­ղեր բազ­մա­թիւ հայ ըն­տա­նիք­ներ կրօ­նա­փոխ ե­ղան և ցայ­սօր կը մնան այդ­պէս: Օ­րի­նակ, Կե­սա­րիոյ գա­ւա­ռին մէջ 1000-է ա­ւե­լի ըն­տա­նիք, Սե­բաս­տիոյ նա­հան­գը (Եւ­դո­կիա, Գան­կալ, Շար­գըշ­լա, Ա­մա­սիա ևայլն) իբր 800 ըն­տա­նիք, Խար­բեր­դի նա­հան­գը (Խար­բերդ, Ա­րաբ­կիր, Ակն, Մա­լա­թիա) իբր 1000 ըն­տա­նիք: Ան­պաշ­տօն իս­լա­մա­ցում­նե­րը շու­տով պա­շտօ­նա­կան դար­ձան և օ­գոս­տո­սէն ի վեր սկ­սան պաշ­տօ­նա­կան գոր­ծո­ղու­թիւն­ներ կա­տա­րուիլ և նոյ­նիսկ պաշ­տօ­նա­կան ան­ձանց կող­մէ փրո­փա­կանտ և ճն­շում ի գործ դրուիլ: Զի­նուոր­նե­րու ըն­տա­նիք­նե­րը, ո­րոնք քիչ տե­ղեր միայն տե­ղա­հան չե­ղան, իս­լամ գիւ­ղեր կը ղր­կուին և հոն կը բռ­նա­դա­տուին իս­լամ կրօ­նը ըն­դու­նե­լու: Հայ զի­նուոր­նե­րը ա­ւե­լի խիստ ճն­շու­մի են­թա­կայ են և հա­զա­րա­ւոր­ներ ար­դէն իս­լա­մա­ցած են մա­հուան սպառ­նա­լի­քով: Զի­նուոր և սպայ իս­լա­մաց­նե­լու նոյ­նիսկ պաշ­տօ­նա­կան հրա­հանգ ղր­կուած է զօ­րա­բա­նակ­նե­րուն: Սե­բաս­տիա, Մա­լա­թիա, Խար­բերդ, Եւ­դո­կիա ևայլն որ­բա­նոց­ներ բա­ցուած են իբր թէ «զի­նուո­րա­կան նա­հա­տակ­նե­րուն զա­ւակ­նե­րը կր­թե­լու հա­մար», սա­կայն մե­ծա­մաս­նու­թիւ­նը հայ մա­նուկ­ներն են: Իսկ աղ­ջիկ­նե­րը ա­մէն գիւղ և քա­ղաք նոյ­նիսկ Պո­լիս կը վխ­տան իս­լամ­նե­րու տու­նե­րուն մէջ:
Վան­քերն ու ե­կե­ղե­ցի­նե­րը մեծ մա­սամբ կոր­ծա­նուե­ցին կամ ա­նարգ գոր­ծա­ծու­թեանց յատ­կա­ցուե­ցան. Մշոյ Ս. Կա­րա­պե­տը թն­դա­նօ­թի բռ­նուած և հիմ­նա­յա­տակ ե­ղած է, նոյն­պէս Կար­նոյ Կար­միր վան­քը, Սե­բաս­տիոյ Ս. Փր­կիչ և Ս. Սար­գիս ե­կե­ղե­ցի­նե­րը ևայլն: Իսկ ե­կե­ղե­ցա­կա­նու­թիւ­նը գրե­թէ ամ­բող­ջո­վին կո­տո­րուած է, ոչ մէկ քա­հա­նա­յի ողջ մնա­ցած ըլ­լա­լուն լու­րը ու­նինք ցարդ:
Այս ընդ­հա­նուր գա­զա­նա­յին կո­տո­րա­ծէն մեր կո­րուս­տը մէկ մի­լիո­նէն պա­կաս չէ, մնա­ցեալ հա­յու­թիւ­նը ամ­բող­ջո­վին տե­ղա­հան ե­ղած դէպ ա­նա­պատ­նե­րը քշուած է, բա­ցի Պոլ­սոյ, Իզ­մի­րի, Քէօ­թա­հիա­յի հա­յու­թե­նէն և քա­նի մը տեղ թո­ղուած զի­նուո­րի ըն­տա­նիք, բո­ղո­քա­կան և կա­թո­լիկ հա­յե­րէ:
Տե­ղա­հան ե­ղող­նե­րը գրե­թէ բան մը չեն կր­ցած առ­նել ի­րենց հետ և ի­րենց ա­ռածն ալ շու­տով տուին պաշ­տօ­նա­կան և ան­պաշ­տօն ա­ւա­զակ­նե­րու: Պոլ­սոյ լրագ­րաց մէջ կար­դա­ցիք ան­շուշտ սեպտ. 14-ին հրա­տա­րա­կուած օ­րէն­քը, ո­րով հա­յոց կա­լուած­նե­րուն և գոյ­քե­րուն գրա­ւու­մը կ՛օ­րի­նա­կա­նա­ցուի: Օ­րէն­քը ար­դէն գոր­ծադ­րու­թեան տրուած է յատ­կա­պէս կազ­մուած յանձ­նա­ժո­ղով­նե­րու ձեռ­քով: Ներ­քին գա­ւառ­նե­րէն Մու­սու­լէն Հա­լէպ և ան­կէ Շամ ու Քէ­րէկ հա­սած հա­յու­թեան բե­կոր­նե­րը զա­նա­զան գիւ­ղեր ցրուած են, Պոլ­սոյ շր­ջա­նակ­նե­րէն և Կի­լի­կիա­յէն գա­ցող հա­յու­թիւ­նը քա­նի մը ա­միս ճա­նա­պարհ­նե­րու, լեռ­նե­րու վրայ և եր­կա­թու­ղիին եր­կայն­քը հա­զա­րա­ւոր զո­հեր տուաւ ա­նօ­թու­թեան և հի­ւան­դու­թեանց և այս ալ Հա­լէպ հա­ւա­քուե­լով ղր­կուե­ցաւ միւս­նե­րուն հետ դէպ այն եր­կի­րը, որ ի­րենց օ­տար է կլի­մա­յով, լե­զուով, կրօն­քով, ազ­գով և բար­քով:
Հա­լա­ծան­քը չէ դադ­րած տա­կա­ւին, Պոլ­սոյ հա­յու­թե­նէն ցարդ 5000-ի չափ գա­ւա­ռա­ցի և ա­մու­րի տա­րագ­րուե­ցաւ, նոյն­պէս Իզ­մի­րէն իբրև 100 հո­գի, և տա­կա­ւին կը շա­րու­նա­կուին: Ցարդ Գո­նիա­յի կող­մե­րը մնա­ցած իբրև 2000 ըն­տա­նիք­ներ շր­ջա­կայ գիւ­ղե­րը ցրուե­ցան 5ով-10ով, նոյն­պէս ը­րին ու­րիշ տեղ գտ­նուող­նե­րը, Տար­սոն, Ա­տա­նա ևայլն: Ժո­ղո­վուր­դը տա­կա­ւին շարժ­ման մէջ կը գտ­նուի, ոչ մէկ տեղ ա­պա­հով է, թէ հոն պի­տի մնայ, Հա­լէպ գտ­նուող­նե­րը դէպ ա­ռաջ կը քշեն, Մում­պիճ, Սրուճ գտ­նուող­նե­րը այ­լուր կը փո­խադ­րեն, և այս բո­լոր հա­լա­ծան­քը կ՛ըլ­լայ որ­պէս­զի ժո­ղո­վուր­դը մեռ­նի կամ յու­սա­հա­տուե­լով իս­լա­մա­նայ: Ա­նա­պատ­նե­րէն ե­կած լու­րե­րը քար սիր­տերն ան­գամ ա­րիւ­նի կը փո­խէին, հա­յոր­դի­նե­րուն դիակ­նե­րը շու­նե­րու և գա­զան­նե­րու կեր կ՛ըլ­լան, և թա­ղող մը ան­գամ չու­նին այդ ա­նա­պատ­նե­րուն մէջ, ուր ա­րաբն ու քիւր­տը ապ­րուստ չու­նին, հա­յուն բնա­կան վախ­ճա­նը սո­վա­մահ ըլ­լալն է. հայ կր­թուած կի­ներն ու աղ­ջիկ­նե­րը իբրև գե­ղու­հի կը ծա­ռա­յեն և ա­ռու­տու­րի ա­ռար­կայ դար­ձած են: Թի­ֆու­սը և այլ հի­ւան­դու­թիւն­ներ ար­դէն նախ­ճիր­ներ կը գոր­ծեն և մեր վրայ ոչ ոք կը գթայ տա­կա­ւին: Վայ­րի գա­զան­նե­րը և երկ­նից գի­շա­տիչ թռ­չուն­նե­րը յա­գե­ցան մեր մար­մին­նե­րով, լեռ­նե­րը ներ­կուե­ցան մեր ա­րիւ­նով և ձո­րե­րը լե­ցուե­ցան մեր ոս­կոր­նե­րով, բայց տա­կա­ւին մեր դա­հիճ­նե­րը չյա­գե­ցան և վագ­րե­րու պէս ի­րենց զո­հե­րը տան­ջե­լով կը զու­րա­ճա­նան տա­կա­ւին: Այս­քան ան­մեղ­նե­րու ար­ցուն­քը և ոչ իսկ կր­ցաւ շար­ժել պղինձ եր­կին­քը և ո­ղոր­մու­թեան անձրև մը տե­ղաց­նել:
Հա­յու­թեան բնաջն­ջու­մի այս ծրա­գի­րը, որ վա­ղուց յղա­ցուած էր, գոր­ծադ­րու­թեան դրուե­ցաւ պատ­րուակ բռ­նե­լով Վա­նայ դէպ­քե­րը, Կով­կա­սի սահ­մա­նագ­լու­խի վրայ մե­րայ­նոց ը­րած շար­ժում­նե­րը և իբր թէ ներ­քին գա­ւառ­նե­րու մէջ հա­յոց ապս­տամ­բե­լու մտադ­րու­թիւ­նը, ո­րուն հա­մար զի­նուած է ե­ղեր. կա­սեց­նե­լու հա­մար կա­րե­լի մի­ջոց­նե­րը գոր­ծադ­րուե­ցան մեր կող­մէ: Օս­ման. պե­տա­կան անձ­նա­ւո­րու­թիւն­նե­րը յայ­տա­րա­րած էին, թէ պի­տի թոյլ չտան, որ Հա­յաս­տան ալ եւ­րո­պա­կան նա­հանգ­նե­րու նման ձեռ­քէ ել­նէ: Քա­բի­թիւ­լա­սիոն­նե­րու ջն­ջու­մով օսմ. կա­ռա­վա­րու­թիւ­նը այլևս ա­զատ գտաւ ինք­զին­քը և գոր­ծեց ան­վե­րա­պահ և ան­վախ: Հա­մա­ձայ­նա­կան տէ­րու­թեանց սպառ­նա­լիք­նե­րը ոչ միայն ար­ժէք չու­նե­ցան, այլև պատ­ճառ ա­ւե­լի սաստ­կաց­նե­լու հա­լա­ծան­քը: Ներ­կայ պա­տե­րազ­մին մէջ ա­նոնց ու­նե­ցած ա­նյա­ջո­ղու­թիւն­նե­րը մեր ազ­գին բնաջ­նջ­ման ծրա­գի­րը մինչև ցգ­լուխ տա­նե­լու հա­մար­ձա­կու­թիւն տուին:
Օսմ. պաշ­տօ­նա­կան և ան­պաշ­տօն անձ­նա­ւո­րու­թեանց մէջ բո­լոր թա­խան­ձանք­ներն ու լա­ցե­րը ա­նար­ժէք ե­ղան: Օ­տար չէ­զոք պե­տու­թեանց ան­պաշ­տօն և կէս պաշ­տօ­նա­կան դի­տո­ղու­թիւն­նե­րը ոչ մէկ ազ­դե­ցու­թիւն գոր­ծե­ցին: Ա­մե­րի­կեան դես­պա­նին և պուլ­կար գոր­ծա­կա­տա­րին քա­նիցս ը­րած դի­տո­ղու­թիւն­նե­րը ոչ մէկ ազ­դե­ցու­թիւն գոր­ծե­ցին և չկր­ցան կա­սեց­նել հա­լա­ծան­քը, զի օսմ. կա­ռա­վա­րու­թիւ­նը հա­յոց խն­դի­րը ի­րեն հա­մար ներ­քին խն­դիր նկա­տեց և քա­բի­թիւ­լա­սիոն­նե­րու ջն­ջու­մով ոչ մէկ պե­տու­թեան ի­րա­ւունք տուաւ ա­նոր մի­ջամ­տե­լու: Դէպ­քե­րը այն­պէս բե­րին, որ ոչ մէկ կա­ռա­վա­րու­թիւն սպառ­նա­լից շեշտ մը դրաւ իր բո­ղոք­նե­րուն մէջ…
Հրա­պա­րակ­ման պատ­րաս­տեց
Խա­չա­տուր ԴԱ­ԴԱ­ՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 7107

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.