Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » 70 տա­րի «ԳՈՒ­ԼԱԳ»-ում

70 տա­րի «ԳՈՒ­ԼԱԳ»-ում

70 տա­րի «ԳՈՒ­ԼԱԳ»-ում
13.09.2019 | 01:11
«Շատ ու­րախ եմ, որ Երևա­նը կա­ռուց­վում է և վե­րած­վում մայ­րա­քա­ղա­քի: Ես նույն­պես ե­րա­զում եմ կա­ռու­ցել մի տնակ ու ար­վես­տա­նոց, նույ­նիսկ մի ա­ռան­ձին փոք­րիկ պատ­կե­րաս­րահ իմ գոր­ծե­րի հա­մար: Բայց բա­նաս­տեղ­ծը վա­ղուց է ա­սել. «Ե­րա­զանք­ներ, ե­րա­զանք­ներ, ուր է ձեր քաղց­րու­թյու­նը»: Այդ­պես էլ երևի կսատ­կենք ե­րա­զանք­նե­րի հետ»:
Մար­տի­րոս ՍԱ­ՐՅԱՆ,
1927, Փա­րիզ
ՈՒԽ­ՏԱԳ­ՆԱՑ­ՆԵՐ
Երևա­նը կա­ռուց­վեց: Մայ­րա­գյու­ղը վե­րած­վեց մայ­րա­քա­ղա­քի: Ի­րա­կա­նա­ցան Սա­րյա­նի գողտ­րիկ (նա մի տնակ կա­ռու­ցեց ու մի ար­վես­տա­նոց և ան­գամ մի ա­ռան­ձին փոք­րիկ պատ­կե­րաս­րահ) և կո­թո­ղա­յին (նա ստանձ­նեց հայ ազ­գա­յին կեր­պար­վես­տի ա­ռա­գաս­տա­նա­վի հրա­մա­նա­տա­րու­թյու­նը և նա­վար­կու­թյան տա­րավ խոր­հր­դա­յին ու հա­մաշ­խար­հա­յին կեր­պար­վես­տի ծո­վե­րում) ե­րա­զանք­նե­րը: Երևա­նը հայ ազ­գա­յին կեր­պար­վես­տի Ե­րու­սա­ղեմն էր: ՈՒխ­տագ­նա­ցի ջեր­մե­ռանդ նվի­րու­մով դե­պի Եր­կիր Նաի­րի էին քայ­լում Մար­տի­րոս Սա­րյա­նը, Ստե­փան Ա­ղա­ջա­նյա­նը, Վահ­րամ Գայ­ֆե­ճյա­նը, Հա­կոբ Կո­ջո­յա­նը, Գաբ­րիել Գյուր­ջյա­նը, Ա­րա Սարգ­սյա­նը, Այ­ծեմիկ ՈՒ­րար­տուն… շա­տե­րը: Նրանք ուխ­տագ­նաց էին և, աշ­խար­հի քա­ղա­քա­կիրթ քա­ղաք­նե­րը թող­նե­լով, հան­գր­վա­նում էին դեռևս կա­վա­շեն, մուրճ-ման­գա­ղի ստ­վեր­նե­րի տակ փյու­նի­կի նման արթ­նա­ցող երկ­րի մայ­րա­քա­ղա­քում: 20-րդ դա­րի քսա­նա­կան­նե­րի սկիզբն էր։
1923 թվա­կան: Մուրճ-ման­գա­ղի գա­ղա­փա­րա­կան օրհ­նան­քի ներ­քո կազ­մա­վոր­վում է ճար­տա­րա­պետ­նե­րին, քան­դա­կա­գործ­նե­րին և նկա­րիչ­նե­րին միա­վո­րող «Հա­յաս­տա­նի կեր­պար­վես­տի աշ­խա­տող­նե­րի» ըն­կե­րու­թյու­նը՝ Ա­լեք­սանդր Թա­մա­նյա­նի նա­խա­գա­հու­թյամբ, Մար­տի­րոս Սա­րյա­նի փոխ­նա­խա­գա­հու­թյամբ: 1924-ի ապ­րի­լին Երևա­նի մշա­կույ­թի տա­նը բաց­վում է այս փա­ռա­պանծ ըն­կե­րու­թյան «Ա­ռա­ջին գար­նա­նա­յին ցու­ցա­հան­դե­սը»: Գա­րուն էր Հա­յաս­տա­նի կոլ­խոզ­նե­րում և շինհ­րա­պա­րակ­նե­րում: Գա­րուն էր ար­վես­տում: Նույն տա­րում ԽՍՀՄ կուլ­տու­րա­յի գլ­խա­վոր կազ­մա­կեր­պիչ Ա. Լու­նա­չարս­կու (ո­րը, ի դեպ, ար­վես­տա­բան էր) ա­ռա­ջար­կով Սա­րյա­նը մի քա­նի այլ ճա­նաչ­ված նկա­րիչ­նե­րի հետ խոր­հր­դա­յին ար­վեստն է ներ­կա­յաց­նում Վե­նե­տի­կի «Կեր­պար­վես­տի 14-րդ մի­ջազ­գա­յին ցու­ցա­հան­դե­սում»:
ՊԱՏ­ՎՈ ՍՐԱ­ՀԻ ԵՎ ՍՐ­ՃԱ­ՐԱ­ՆԻ ԵՐ­ՎԱՆ­ԴԱ­ՊԱ­ՏՈՒ­ՄԸ
1925 թվա­կան, Փա­րիզ: «Աշ­խար­հի մայ­րա­քա­ղա­քում» կազ­մա­կերպ­վում է «Այ­սօր­վա ար­վեստ» հա­մաշ­խար­հա­յին մեծ ցու­ցա­հան­դե­սը: Պի­կա­սո­յին տեղ է հատ­կաց­վում ցու­ցա­հան­դե­սի «Պատ­վո» (ի­մա՝ «Մեծ») ցու­ցաս­րա­հում: Տիար Պաբ­լոն շր­ջան­ցում է «Պատ­վո» սրա­հը և ներ­կա­յա­նում է աշ­խար­հին գողտ­րիկ մի սրա­հում:
«Պատ­վո տեղն այն­տեղ է, որ­տեղ ես եմ»՝ հայ­տա­րա­րում է հա­մաշ­խար­հա­յին կեր­պար­վես­տի հան­ճարն ու հա­նե­լու­կը:
Պի­կա­սո­յի հետ (ան­կաս­կած, նրա հա­մա­ձայ­նու­թյամբ) ցու­ցադր­վում են ռուս քան­դա­կա­գործ Լիպ­շի­ցը և Եր­վանդ Քո­չա­րը: Այս դեպ­քը քա­րագր­ված է Մաեստ­րո Քո­չա­րի «Ես և դուք» հու­շագր­քում: Կա նաև մի գե­ղար­վես­տա­կան ա­վան­դազ­րույց, ար­ժե՞ այն մեջ­բե­րել, վս­տահ եմ` ա­յո՛:
Մի օր Պի­կա­սոն մտ­նում է Փա­րի­զի բո­հեմ-կենտ­րոն­նե­րից մե­կը, մի հռ­չա­կա­վոր սր­ճա­րան, որ­տեղ հա­վաք­վում էին նկա­րիչ­ներ, վեր­ջին­նե­րիս գոր­ծե­րը վա­ճա­ռող ոչ այն­քան բա­րե­հույս սու­բյեկտ մար­շան­նե­րը, կեր­պար­վես­տի սի­րա­հար­ներ և, ի­հար­կե, փա­րի­զյան կյան­քի ան­բա­ժա­նե­լի զար­դա­րանք կուր­տի­զա­նու­հի­ներ: Նա գլ­խով է ող­ջու­նում բո­լո­րին, սեղ­մում է միայն Քո­չա­րի ձեռ­քը:
Պի­կա­սոն փառ­քի կի­զա­կե­տում էր: Եր­վանդ Քո­չա­րը, ըստ էու­թյան, նո­րեկ էր Փա­րի­զում, ճա­նաչ­ված մաս­նա­գի­տա­կան շր­ջա­նակ­նե­րում: Փառ­քի դափ­նեպ­սակ­նե­րը օր օ­րի շարք էին կանգ­նել այս կա­պու­տա­չյա կեր­պար­վես­տա­յին հրաբ­խի աշ­խա­տա­նո­ցի շե­մին: Հի­շենք, որ Փա­րի­զում` կեր­պար­վես­տի հա­մաշ­խար­հա­յին օ­րենս­դիր կենտ­րոն­նե­րից մե­կում, Մաեստ­րոն ճա­նաչ­վում է նաև նո­րա­րա­րու­թյամբ` հիմ­նադ­րե­լով «տա­րա­ծա­կան նկար­չու­թյու­նը» կեր­պար­վես­տում, ո­րին հե­տա­գա­յում հիմ­նա­վոր ու­սում­նա­սի­րու­թյամբ անդ­րա­դառ­նում է ֆրան­սիա­ցի ճա­նաչ­ված ար­վես­տա­բան Վալ­դե­մար Ժոր­ժը: Մաեստ­րոն փոր­ձում է նկա­րը տե­ղադ­րել տա­րա­ծու­թյան և ժա­մա­նա­կի մեջ՝ միա­հյու­սե­լով քան­դա­կա­գոր­ծու­թյունն ու գու­նան­կա­րը: Եվ փոր­ձում է: 1936-ին Քո­չա­րը ևս ձեռքն ա­ռավ ուխ­տագ­նա­ցի գա­վա­զա­նը և ճա­նա­պարհ­վեց դե­պի Խոր­հր­դա­յին Հա­յաս­տան:
ԿԱ­ՂԱ­ՊԱՐ­ՆԵՐ ԵՎ ԳԱ­ՂԱ­ՓԱՐ­ՆԵՐ
1927 թվա­կան: «Հե­ղա­փո­խա­կան Ռու­սաս­տա­նի նկա­րիչ­նե­րի միա­վո­րու­մը» իր մաս­նա­ճյուղն է հիմ­նում Հա­յաս­տա­նում: Հե­ղա­փո­խու­թյուն էր շինհ­րա­պա­րակ­նե­րում, հե­ղա­փո­խու­թյուն էր ար­վես­տում: Ա­մե­նա­կարևո­րը՝ հե­ղա­փո­խու­թյուն էր ան­հա­տի հո­գում և մտ­քում: Նո­րաս­տեղծ կազ­մա­կեր­պու­թյա­նը սր­տանց ան­դա­մագր­վում են Ա­րա Սարգ­սյա­նը, Գաբ­րիել Գյուր­ջյա­նը, Վահ­րամ Գայ­ֆե­ճյա­նը, Այ­ծեմ­իկ ՈՒ­րար­տուն և Ստե­փան Թա­րյա­նը: Կազ­մա­քանդ­վում էին հաս­տա­տուն կա­ղա­պար­նե­րը, հաս­տատ­վում էին նոր գա­ղա­փար­ներ, ո­րոնց հա­մա­ձայն կեր­պար­վես­տը պետք է դառ­նար սո­վե­տա­հա­յու­թյան կյան­քի և՛ հա­յե­լին, և՛ հրե­տա­նին: «Հե­ղա­փո­խա­կան նկա­րիչ­նե­րը» այլևս չէին կա­մե­նում կեր­պար­վես­տի ազ­գա­յին ո­գին փնտ­րել ժո­ղովր­դա­կան ար­վես­տի զու­լալ ա­կունք­նե­րում: Նրանք մի՞­թե շեղ­վել էին դե­պի ճշ­մա­րիտ գե­ղար­վես­տի տա­ճար տա­նող շա­վիղ­նե­րից: Ա­մենևին: ՈՒղ­ղա­կի քայ­լում էին ժա­մա­նա­կի ո­գուն հա­մըն­թաց, հա­ճախ ստեղ­ծե­լով ար­ժե­քա­վոր գոր­ծեր, ի մաս­նա­վո­րի՝ թե­մա­տիկ-կոմ­պո­զի­ցիոն պատ­կեր­ներ և ար­դյու­նա­բե­րա­կան բնան­կար­ներ: Բայց դա­դար տանք մի պահ և ծա­նո­թա­նանք հե­ղի­նա­կա­վոր մի այ­րի տե­սա­կե­տին:
«Մինչև 1923 թվա­կա­նը հայ կեր­պար­վես­տը զար­գա­նում էր գա­ղա­փա­րա­կան և գե­ղար­վես­տա­կան բա­վա­կա­նին սուր, բայց, այ­նու­հան­դերձ, հան­դուր­ժո­ղա­կան, այ­լընտ­րան­քի հնա­րա­վո­րու­թյու­նը չբա­ցա­ռող, ար­տա­սահ­մա­նում առ­կա մշա­կու­թա­յին ի­րա­կա­նու­թյու­նից դեռ ամ­բող­ջո­վին չմե­կու­սա­ցած ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան մթ­նո­լոր­տում, թեև օ­րե­ցօր սաստ­կա­ցող վար­չա­կան վե­րահ­սկ­ման և ուղ­ղա­կի մի­ջամ­տու­թյան, կան­խար­գել­ման և ար­գե­լակ­ման պայ­ման­նե­րում»:
ՀՀ ԳԱԱ ար­վես­տի ինս­տի­տու­տի տնօ­րեն Ա­րա­րատ Ա­ղա­սյան
ՆԱ­ՀԱՆՋ ԴԱ­ՐԻ ԲԵՐ­ՔԱ­ՀԱ­ՎԱ­ՔԸ. ՍՈՑ­ՌԵԱ­ԼԻԶՄ
Ռու­սա­կան ա­սաց­ված­քը հու­շում է, որ երբ ծառն են կտ­րում, տա­շեղ­ներ են թռ­չում: Կայս­րու­թյու­նը գեր­կենտ­րո­նաց­վեց, ծա­ռե­րը վեր խո­յա­ցան, տա­շեղ­նե­րը սփռ­վե­ցին այս ու այն­տեղ:
1932 թվա­կան: Կայս­րու­թյան գա­ղա­փա­րա­կան հնոց ՀամԿ(բ)Կ կենտ­րո­նա­կան կո­մի­տեի ո­րոշ­մամբ լու­ծար­վում են ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան զա­նա­զան ըն­կե­րու­թյուն­ներն ու միա­վո­րում­նե­րը: Աս­պա­րե­զում գե­րիշ­խող դիրք են գրա­վում խոր­հր­դա­յին ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան միու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք, ի դեպ, հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­ներ էին: 1932-ի նո­յեմ­բե­րի 10-ին հրա­պա­րակ է իջ­նում Հա­յաս­տա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյու­նը:
(Ան­հա­տի պաշ­տա­մուն­քին զոհ գնա­ցին նաև հայ կեր­պար­վես­տի մի քա­նի դեմ­քեր, Սար­գիս Հով­հան­նի­սյա­նը, Դան­չոն (Ե­ղիա­զար Գա­բու­զյան), Տա­ճատ Խաչ­վան­քյա­նը, Տիգ­րան Դավ­թյա­նը, բռ­նա­դատ­վեց Քո­չա­րը):
Ըստ էու­թյան, սոց­ռեա­լիզ­մը իր մե­նիշ­խա­նու­թյու­նը հաս­տա­տեց երկ­րում մինչև հան­րա­պե­տու­թյան ան­կա­խա­ցու­մը: Սա­կայն տե­ղին կլի­նի դի­մել Մաեստ­րո­յին, ըն­կա­լե­լու հա­մար, թե ինչ է ռեա­լիզմն առ­հա­սա­րակ, ի՞նչ պտուղ է սոց­ռեա­լիզ­մը և, առ­հա­սա­րակ, որ­տեղ է այն հա­սու­նա­նում:
Դր­վա­գենք տիար Քո­չա­րի 1945-ին կար­դա­ցած դա­սա­խո­սու­թյու­նը սո­ցիա­լիս­տա­կան ռեա­լիզ­մի մա­սին.
«…Երբ ա­սում են սո­ցիա­լիս­տա­կան ռեա­լիզմ, դրա­նով իսկ ըն­դու­նում են, որ կա և ոչ սոց­ռեա­լիզմ, ու­րեմն նախ պետք է բնո­րո­շել, թե ինչ է ռեա­լիզմն առ­հա­սա­րակ: Ռեալ է այն աշ­խար­հը, ուր ապ­րում է մար­դը, հետևա­բար այդ աշ­խարհն ար­տա­ցո­լող ար­վես­տը կլի­նի ռեա­լիզմ:
Ֆրան­սիա­կան 18-րդ դա­րի մեռ­նող ա­րիս­տոկ­րա­տիան ապ­րում էր ան­ցյա­լով և ստեղ­ծեց Վատ­տո­յի, Բու­շեի և Ֆրա­գո­նա­րի՝ ա­րիս­տոկ­րա­տա­կան դա­սի ռեա­լիզ­մը:
Ե­գիպ­տո­սը ստեղ­ծեց աբ­ստ­րակտ-մտա­յին ռեա­լիզմ:
Քրիս­տո­նեու­թյու­նը, ի դեմս բյու­զան­դա­կան սր­բա­պատ­կեր­նե­րի, Էլ Գրե­կո­յի, Զուր­բա­րա­նի և ու­րիշ­նե­րի, ստեղ­ծեց միս­տի­կա­կան ռեա­լիզմ:
Հու­նաս­տա­նը ստեղ­ծեց կյան­քի սի­րո այն­պի­սի ու­ժեղ գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյուն, որ նույ­նիսկ եր­կն­քի գոր­ծե­րը կար­գա­վոր­վում էին այս աշ­խար­հում, իսկ աստ­ված­նե­րին պատ­կե­րում էին մարդ­կա­յին կյան­քի օ­րենք­նե­րով: Ռե­նե­սան­սը ստեղ­ծեց նոր տի­պի ռեա­լիզմ՝ ձևով կլա­սի­կա­կան, իսկ սյու­ժեով` քրիս­տո­նեա­կան:
Եզ­րա­փա­կե­լով վերն աս­վա­ծը՝ բո­լոր ար­վեստ­նե­րը ռեա­լիս­տա­կան են, և չկա ռեա­լիզ­մից դուրս ար­վեստ»:
ՎԵՐ­ՋԱ­ԲԱ­ՆԻ ՓՈ­ԽԱ­ՐԵՆ
Այժմ դր­վա­գում եմ ճա­նաչ­ված ար­վես­տա­բան Մար­տին Մի­քա­յե­լյա­նի «Ձն­հա­լը Հա­յաս­տա­նում» էս­սեն:
«1950-ա­կան­նե­րի երկ­րորդ կե­սին խոր­հր­դա­յին երկ­րի մշա­կույ­թը արթ­նա­ցավ տաս­նա­մյակ­նե­րի մղ­ձա­վան­ջից: Հով­հան­նես Զար­դա­րյա­նի «Գա­րուն» կտա­վը խրուշ­չո­վյան այդ ձն­հալ­քի ա­ռա­ջին նշան­նե­րից էր, ո­րը բարձր գնա­հատ­վեց և՛ Մոսկ­վա­յում, և՛ Բրյու­սե­լում, իբրև փշա­լա­րե­րի մեջ հեծ­ծող ժո­ղովր­դի հո­գու պոռթ­կում: Սա­կայն ի­րա­կան զար­թոն­քը երևաց 1960-ա­կան թվա­կան­նե­րին: Այս շր­ջա­նում հե­տաքր­քիր կոմ­պո­զի­ցիա­ներ ստեղ­ծե­ցին Էդ­վարդ Ի­սա­բե­կյա­նը, Գրի­գոր Խան­ջյա­նը, Ա­նա­տո­լի Պա­պյա­նը, Սար­գիս Մու­րա­դյա­նը, Լա­վի­նյա Բաժ­բեուկ-Մե­լի­քյա­նը, Ռու­բեն Ա­դա­լյա­նը: Ցու­ցա­հան­դես­նե­րում ա­ռա­վել գու­նա­գեղ էին երևում Ա­րա Բե­քա­րյա­նը, Հեն­րիկ Սի­րա­վյա­նը, Ա­լեք­սանդր Գրի­գո­րյա­նը: Այս վեր­ջի­նիս ար­տա­հայտ­չա­կան մի­ջոց­նե­րի հա­րուստ զի­նա­նո­ցը նկա­տե­լի է ա­մե­նա­հա­սա­րակ պատ­կե­րի մեջ ան­գամ: Սա­կայն այս տա­ղան­դա­վոր մար­դու գույ­նը, ծա­վա­լը, գի­ծը կար­ծես վե­ճի ու բախ­ման մեջ են: Չեմ ճա­նա­չում ու­րիշ մի վար­պե­տի, ո­րի գույ­նի, գծի, ծա­վա­լի զգա­ցո­ղու­թյունն այդ­պես հա­վա­սար մա­կար­դա­կի վրա գտն­վեր:
Երկ­րի քա­ղա­քա­կան վի­ճա­կը հնա­րա­վո­րու­թյուն ըն­ձե­ռեց Եր­վանդ Քո­չա­րին սոց­ռեա­լիզ­մի պաշ­տո­նա­կան քան­դակ­ներ և կտավ­ներ ստեղ­ծե­լու, նաև մարմ­նա­վո­րե­լու «նկար­չու­թյու­նը տա­րա­ծու­թյան մեջ» իր եր­բեմ­նի նա­խագ­ծե­րը: Ընդ­դի­մու­թյան ա­ռաջ­նոր­դը Քո­չարն էր, ո­րի ուղ­ղա­կի ա­շա­կերտն էին Ռու­դոլֆ Խա­չատ­րյանն ու Ռու­բեն Ա­դա­լյա­նը:
Գու­նա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ֆրան­սիա­կան նր­բու­թյան ձգ­տող և սե­փա­կան ա­ռինք­նող նե­րաշ­խարհ ու­նե­ցող գե­ղան­կա­րիչ էր Հա­րու­թյուն Կա­լեն­ցը, ան­կաս­կած, ե­զա­կի մի վար­պետ հատ­կա­պես իր ապ­րած ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի վեր­ջին տաս­նա­մյա­կի մշա­կու­թա­յին հա­մայ­նա­պատ­կե­րի վրա:
Ա­ռան­ձին երևույթ­ներ էին Սեդ­րակ Ռաշ­մա­ջյա­նը հին վար­պետ­նե­րի ձևա­ծա­վա­լա­յին ըմ­բռ­նում­նե­րը կյան­քի կո­չե­լու խո­հուն հա­յաց­քով, Քնա­րիկ Վար­դա­նյա­նը՝ կա­ռու­ցիկ և հա­մար­ձակ ձևե­րի նոր ու թարմ հո­րին­վածք­նե­րով, և Նի­կո­լայ Քո­թան­ջյա­նը՝ գույ­նի աս­պա­րե­զում գիտ­նա­կա­նի տա­րօ­րի­նակ լր­ջու­թյամբ:
Հայ­կա­կան որմ­նան­կար­չու­թյան, ման­րան­կար­չու­թյան գու­նա­յին, մա­նա­վանդ գծա­յին, հար­թա­պատ­կե­րա­յին հա­մա­կար­գով հրա­պուր­ված նկար­ներ և որմ­նան­կար­ներ ստեղ­ծեց Հով­հան­նես Մի­նա­սյա­նը: Սա­կայն Երևա­նի ար­վես­տի մթ­նո­լոր­տը շի­կաց­րին հատ­կա­պես Պե­տեր­բուր­գի գե­ղար­վես­տի ա­կա­դե­միան նոր ա­վար­տած Մի­նաս Ա­վե­տի­սյա­նը և Երևա­նի գե­ղար­վես­տի ու­սում­նա­րա­նի շր­ջա­նա­վարտ Մար­տին Պետ­րո­սյա­նը: Մի­նաս Ա­վե­տի­սյա­նը մեծ ազ­դե­ցու­թյուն ու­ներ խոր­հր­դա­յին հան­րա­պե­տու­թյուն­նե­րի ե­րի­տա­սարդ նկա­րիչ­նե­րի վրա: Նրա նման փոր­ձում էին նկա­րել ոչ միայն Երևա­նում ու Գյում­րիում, այլև Մոսկ­վա­յում, Աշ­գա­բա­դում, նույ­նիսկ հե­ռա­վոր Պետ­րո­զա­վոդս­կում:
Մար­տին Պետ­րո­սյա­նը դան­դա­ղո­րեն հե­ռա­ցավ գույ­նից, հայ­տն­վեց մոխ­րա­գույն­նե­րի, դարչ­նա­գույն ե­րանգ­նե­րի, մուգ նր­բե­րանգ­նե­րի մեջ: Գույ­նի նոր ու թարմ ըն­կա­լում­նե­րով երևա­նյան ար­վես­տի հրա­պա­րա­կում հայ­տն­վե­ցին Սեյ­րան Խաթ­լա­մա­ջյանն ու Ռո­բերտ Է­լի­բե­կյա­նը»:
Եվ այլն…
Վրեժ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱՆ
Դիտվել է՝ 3734

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.