Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Մեր երկ­րում սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հրա­մա­յա­կան չկա»

«Մեր երկ­րում սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հրա­մա­յա­կան չկա»
31.01.2020 | 11:00

Հա­յաս­տա­նը հեր­թա­կան ան­գամ մտ­նում է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի փուլ։ Ե­թե նա­խորդ բա­րե­փո­խում­նե­րի միջև տար­բե­րու­թյունն առն­վազն 10 տա­րի էր, այս ան­գամ 5 տա­րին չի լրա­ցել։ 2015-ի սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյու­նը հայ­տա­րա­րում էր, թե դրանք ժա­մա­նա­կավ­րեպ են, և միակ նպա­տա­կը Սերժ Սարգ­սյա­նի կա­ռա­վա­րու­մը եր­կա­րաձ­գելն է։ Հի­մա նախ­կին ընդ­դի­մա­դիր­նե­րը, որ ար­դեն իշ­խա­նու­թյուն են, սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի են գնում, որ­պես­զի վե­րահս­կո­ղու­թյու­նից դուրս մնա­ցած միակ կա­ռույ­ցը՝ ՍԴ-ն էլ ի­րենց են­թարկ­վի։ Ա­մե­նաու­շագ­րավն այն է, որ այդ­քան շատ քն­նա­դատ­ված կա­ռա­վար­ման ձևը, ի­մա՝ Սերժ Սարգ­սյա­նի հա­գով կար­ված «կոս­տյու­մը», մեկ կո­ճակ տա­նե­լով էլ ան­գամ չեն ցան­կա­նում փո­խել։ Ար­դեն հրա­պա­րակ­վել է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի մաս­նա­գի­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մը։ Այս բա­րե­փո­խում­նե­րի և ի­րա­վա­կան ո­րոշ խն­դիր­նե­րի շուրջ զրու­ցել ենք սահ­մա­նադ­րա­գետ, 2015-ի սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հանձ­նա­ժո­ղո­վի աշ­խա­տանք­նե­րին մաս­նակ­ցած ԳՈ­ՀԱՐ ՄԵ­ԼՈ­ՅԱ­ՆԻ հետ։

-Իշ­խա­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը պն­դում են, թե ՍԴ-ում կա ճգ­նա­ժամ, ու այն վե­րաց­նե­լու հա­մար են նաև սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րը։ Հնա­րա­վոր չէ՞, ա­ռանց մայր օ­րեն­քի վե­րաձևման, ՍԴ-ի հետ կապ­ված խն­դիր­նե­րին լու­ծում տալ։
-ՍԴ-ում ճգ­նա­ժամ չկա, իշ­խա­նու­թյուն­ներն ար­հես­տա­կան օ­րա­կարգ են աս­պա­րեզ նե­տել։ Ճգ­նա­ժա­մա­յին որևէ երևույ­թի հա­սա­րա­կու­թյունն ա­կա­նա­տես չի լի­նում։ Ճգ­նա­ժամ կա­րող էր լի­նել այն դեպ­քում, ե­թե այդ կա­ռույցն ի վի­ճա­կի չլի­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու իր գոր­ծա­ռույթ­նե­րը։ Որ­պես օ­րի­նակ նշենք, որ ոչ վաղ ան­ցյա­լում ճգ­նա­ժա­մա­յին ի­րա­վի­ճակ էր ստեղծ­վել բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նա­տար ան­ձանց է­թի­կա­յի, հե­տա­գա­յում՝ կո­ռուպ­ցիա­յի կան­խար­գել­ման հանձ­նա­ժո­ղո­վի շուրջ։ Նոր ի­րա­վա­կան կար­գա­վո­րում­ներն ու­ժի մեջ էին մտել, սա­կայն այդ մար­մի­նը օ­րեն­քով սահ­մա­նած կար­գով ձևա­վոր­ված չէր։ Հե­տա­գա­յում օ­րեն­սդ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ կա­տա­րե­ցին, և խն­դի­րը կար­գա­վոր­վեց։ Մինչ­դեռ, բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան, քա­ղա­քա­կան ճն­շում­նե­րի առ­կա­յու­թյան պայ­ման­նե­րում ան­գամ ՍԴ-ն պատ­շաճ կա­տա­րում է իր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը, գոր­ծա­ռույթ­նե­րը՝ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով և՛ կա­ռա­վա­րու­թյան, և՛ խոր­հր­դա­րա­նի հետ։ Ա­կա­նա­տես ենք լի­նում նաև ա­ռանց­քա­յին ո­րո­շում­նե­րի, ո­րոնք պե­տու­թյան ի­րա­վա­կան հա­մա­կար­գի վրա հե­տա­գա­յում դրա­կան ազ­դե­ցու­թյուն են ու­նե­նա­լու։ Ինչ վե­րա­բե­րում է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րին, սկզ­բում շատ վե­րա­ցա­կան էր այդ մա­սին խոս­վում, ոչ մի ակ­նարկ չկար, որ դրանք ՍԴ-ի շուրջ ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կի հա­մար են, ո­րով­հետև մինչ այդ իշ­խա­նու­թյու­նը սպա­սում էր դա­տա­վոր­նե­րի վաղ կեն­սա­թո­շա­կի անց­նե­լու չա­րա­բաս­տիկ օ­րեն­քի կի­րարկ­մա­նը։ Տես­նե­լով, որ դա որևէ ար­դյունք չի տա­լիս, իշ­խող ու­ժի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը հի­մա էլ փոր­ձում են սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րով այս հար­ցը կար­գա­վո­րել։ Այդ բա­րե­փո­խում­նե­րի մա­սին կխո­սեմ ոչ որ­պես մաս­նա­գետ, այլ որ­պես նա­խորդ բա­րե­փո­խում­նե­րի հանձ­նա­ժո­ղո­վի աշ­խա­տանք­նե­րին ան­մի­ջա­կա­նո­րեն մաս­նակ­ցած անձ։ Ե՛վ վար­չա­պե­տը, և՛ ար­դա­րա­դա­տու­թյան նա­խա­րա­րը հայ­տա­րա­րել են, որ չեն պատ­րաստ­վում կա­ռա­վար­ման մո­դել փո­խե­լու, մար­դու հիմ­նա­րար ա­զա­տու­թյուն­նե­րին, ի­րա­վունք­նե­րին վե­րա­բե­րող հոդ­ված­նե­րը ևս հա­զիվ թե հիմ­նա­րար փո­փո­խու­թյուն­նե­րի են­թարկ­վեն։ Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վի և մի­ջազ­գա­յին այլ կա­ռույց­նե­րի գնա­հատ­մամբ` 2015-ի սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րով մենք ամ­րագ­րել ենք եվ­րո­պա­կան տա­րած­քում առ­կա մար­դու ի­րա­վունք­նե­րին առ­նչ­վող սահ­մա­նադ­րաի­րա­վա­կան լա­վա­գույն կար­գա­վո­րում­նե­րը։ Ստաց­վում է, որ հիմ­նա­կան շեշ­տը դր­վում է դա­տաի­րա­վա­կան կար­գա­վո­րում­նե­րի, այդ թվում` ՍԴ-ի շուրջ ստեղծ­ված կամ ինչ­պես ի­րենք են ա­սում, «ճգ­նա­ժա­մի» հաղ­թա­հար­ման վրա։ Ար­դեն բարձ­րա­ձայն­վում է նաև, թե ինչ ճա­նա­պար­հով կա­րող են գնալ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը։ Այ­սինքն, հնա­րա­վոր է վճ­ռա­բեկ և Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան­նե­րը միա­վոր­վեն, դրանց գոր­ծա­ռույթ­նե­րը մեկ­տեղ­վեն, սա­կայն այս ի­րա­վա­կար­գա­վո­րու­մը Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վը չի ող­ջու­նում՝ ար­դյու­նա­վե­տու­թյան ցածր մա­կար­դա­կը մատ­նան­շե­լով։ Գոր­ծող Սահ­մա­նադ­րու­թյան հա­մա­ձայն, սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րը եր­կու ձևով են լի­նում. ո­րոշ գլուխ­նե­րի դեպ­քում ա­ռա­ջարկ­վում է հան­րաք­վե, ո­րոշ դեպ­քե­րում՝ ԱԺ-ում քվեար­կու­թյուն։ Ե­թե դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյան առն­չու­թյամբ փո­փո­խու­թյուն­ներ պի­տի տե­ղի ու­նե­նան, դա են­թադ­րում է հան­րաք­վեի անց­կա­ցում, սա­կայն այս­տեղ կա մի նր­բու­թյուն։ Ցան­կա­ցած նման փո­փո­խու­թյուն, նախ­քան հան­րաք­վեն կամ ԱԺ-ում քվեար­կու­թյան դնե­լը պետք է ստա­նա նաև ՍԴ-ի դրա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը։ Այս պա­րա­գա­յում լուրջ մտա­հո­գու­թյուն ու­նեմ, որ իշ­խա­նու­թյու­նը կգ­նա չն­չին փո­փո­խու­թյուն­ներ կա­տա­րե­լու ճա­նա­պար­հով, որ­պես­զի խու­սա­փի ՍԴ-ի հա­մա­պա­տաս­խան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը ստա­նա­լուց։ Սա ի­րա­վա­կան ա­ռու­մով շատ խնդ­րա­հա­րույց է լի­նե­լու, և ար­ձա­նագր­վե­լու է հեր­թա­կան խախ­տու­մը։
-Ար­դեն ներ­կա­յաց­վել է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մը։ Ի՞նչ կար­ծիք ու­նեք այն­տեղ ընդգրկված ան­ձանց մա­սին։
-Շատ հարգ­ված ի­րա­վա­բան գիտ­նա­կան­ներ են, բայց մտա­վա­խու­թյուն ու­նեմ նրանց փոր­ձա­ռու­թյան հետ կապ­ված։ Ե­թե հա­մե­մա­տում ենք նա­խորդ բա­րե­փո­խում­ներն ի­րա­կա­նաց­նող հանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դամ­նե­րի հետ, նախ­կի­նում փոր­ձա­ռու, մեծ ստաժ ու­նե­ցող, հե­ղի­նա­կա­վոր ի­րա­վա­բան գիտ­նա­կան­ներ էին։ Ես ա­կա­նա­տես եմ ե­ղել, թե ինչ տա­ժա­նա­կիր և պրո­ֆե­սիո­նալ աշ­խա­տանք են նրանք կա­տա­րել այ­սօր­վա Սահ­մա­նադ­րու­թյունն ու­նե­նա­լու հա­մար։ Ան­կախ տար­բեր գնա­հա­տա­կան­նե­րից, ի­րա­վա­պես շատ բարձր ո­րա­կի փաս­տա­թուղթ է՝ հիմն­ված տար­բեր եր­կր­նե­րի փոր­ձի վրա։ Նախ­կին ընդ­դի­մու­թյան, որն այ­սօր իշ­խա­նու­թյուն է, հիմ­նա­կան հա­կա­փաս­տարկն այն էր, թե այդ բա­րե­փո­խում­նե­րը ժա­մա­նա­կավ­րեպ են։ Սա այն դեպ­քում, երբ նա­խորդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րից ան­ցել էր 10 տա­րի։ Այ­սօր հարց է ծա­գում՝ ըն­դա­մե­նը 4 տա­րի (2015-ի դեկ­տեմ­բե­րին է ե­ղել հան­րաք­վեն) ա­ռաջ ի­րա­կա­նաց­ված սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րից հե­տո նման գոր­ծըն­թաց սկ­սե­լը ժա­մա­նա­կավ­րեպ չէ՞։
-Այս հապ­ճե­պու­թյան բուն նպա­տա­կը ո՞րն է, ար­դյո՞ք միայն ՍԴ-ի «հին» կազ­մից ա­զատ­վե­լը։
-Սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի անց­կա­ցումն օր­վա իշ­խա­նու­թյան քա­ղա­քա­կան խն­դիրն է դար­ձել, բայց այդ նպա­տա­կը գո­նե պի­տի հիմ­նա­վոր­վի։ Ար­դյոք հա­սու­նա­ցե՞լ է նոր բա­րե­փոխ­ման ժա­մա­նա­կը, թե՞ իշ­խա­նու­թյունն ու­նի անձ­նա­կան բնույ­թի քա­ղա­քա­կան ար­հես­տա­կան օ­րա­կարգ լու­ծե­լու խն­դիր։ Այն է՝ ՍԴ-ում ի­րենց հա­մար ան­ցան­կա­լի դա­տա­վոր­նե­րից ա­զատ­վե­լու խն­դիր։ Ի դեպ, նկա­տենք, որ սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի նա­խորդ հանձ­նա­ժո­ղո­վը բա­վա­կան եր­կար ժա­մա­նակ աշ­խա­տեց հա­յե­ցա­կար­գի վրա, ո­րը հս­կա­յա­ծա­վալ փաս­տա­թուղթ է և ներ­կա­յաց­նում է հիմ­նա­կան ուղ­ղու­թյուն­նե­րը՝ հս­տակ նպա­տակ­ներ մատ­նան­շե­լով։ Այդ բա­րե­փո­խում­նե­րից հե­տո մինչև 2018-ը տե­ղի էր ու­նե­նում օ­րեն­սդ­րու­թյան իմպ­լե­մեն­տա­ցիա։ Մայր օ­րեն­քի այդ­պի­սի հս­կա­յա­կան փո­փո­խու­թյու­նից հե­տո պետք է երկ­րի բո­լոր օ­րենք­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­վեն դրան, փո­փո­խու­թյուն­նե­րի են­թարկ­վեն, իսկ սա բարդ, եր­կա­րա­ժամ­կետ աշ­խա­տանք է։ Ար­դյոք մեր պե­տու­թյու­նը, պե­տա­կան հա­մա­կար­գը պատ­րա՞ստ են նման լրա­ցու­ցիչ աշ­խա­տան­քի։ Այս հան­գա­ման­քը պար­տա­դիր պետք է հաշ­վի առ­նել։ Հու­սով եմ, որ ինչ­պես ԱԺ-ն ՍԴ դա­տա­վոր­նե­րի վա­ղա­ժամ­կետ թո­շա­կի անց­նե­լու օ­րեն­քը կի­սա­լու­ծում­նե­րով ըն­դու­նեց, այդ կերպ չի վար­վի այս հար­ցում։
-Ինչ­պե՞ս եք վե­րա­բեր­վում այն հան­գա­ման­քին, որ հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մում չի ընդ­գր­կվել այդ աշ­խա­տանք­նե­րին մաս­նակ­ցե­լու դի­մում ներ­կա­յաց­րած Ար­փի­նե Հով­հան­նի­սյա­նը։ Ան­կախ մաս­նա­գի­տա­կան ու­նա­կու­թյուն­նե­րից ու առ­կա փոր­ձից` ա­ռաջ­նա­յին է դի­տարկ­վել նրա «նախ­կին» լի­նե՞­լը։
-Չգի­տեմ, թե ինչ­պես է անց­կաց­վել հանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դամ­նե­րի ընտ­րու­թյան մր­ցույ­թը, որ եր­կու հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ են ներգ­րավ­վել, իսկ Ար­փի­նե Հով­հան­նի­սյա­նը, որն ու­նի ան­ցած ու­ղի, փորձ, չի ընդգրկվել հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մում։ Փաս­տո­րեն, Ար­փի­նե Հով­հան­նի­սյա­նը զի­ջու՞մ է Դա­նիել Իոն­նի­սյա­նին, որն ան­գամ ի­րա­վա­բա­նա­կան կր­թու­թյուն չու­նի։ Ա­վե­լին, Հով­հան­նի­սյա­նը սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հետ աշ­խա­տե­լու փորձ էլ ու­նի։ Ե­թե նպա­տա­կը հա­ջող ու լավ բա­րե­փո­խում­ներ ի­րա­կա­նաց­նելն է, պետք է հանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դա­մի ընտ­րու­թյան հար­ցում այս­պի­սի ո­րո­շում չկա­յաց­նեին։ Ան­հա­մա­չափ, կողմ­նա­կալ վե­րա­բեր­մունք է սա։
-Նշե­ցիք, որ նա­խորդ բա­րե­փո­խում­նե­րի հա­մար մեծ աշ­խա­տանք է տար­վել, հաշ­վի է առն­վել այլ եր­կր­նե­րի փոր­ձը։ Հի­մա ի՞նչ նոր հե­ծա­նիվ պի­տի հո­րի­նեն, ե­թե հաշ­վի առ­նենք այն հան­գա­ման­քը նաև, որ ար­դեն հայ­տա­րար­վել է, թե կա­ռա­վար­ման ձևը փո­փոխ­ման չի են­թարկ­վե­լու։ Գու­ցե ար­հես­տա­կան քն­նար­կում­նե­րի, ժա­մա­նակ ձգե­լու մի­տու՞մ կա։
-Այ­սօր իշ­խա­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը պն­դում են, թե սա ՍԴ-ում ի­րա­վի­ճա­կը հան­գու­ցա­լու­ծե­լու հա­մար է ար­վում։ Կար­ծում եմ, այս ա­միս­նե­րին իշ­խա­նու­թյու­նը, ՍԴ-ն իր ցան­կու­թյամբ վե­րա­դա­սա­վո­րե­լու հա­մար սպա­ռե­լով բո­լոր ան­հե­թեթ տար­բե­րակ­նե­րը, տես­նե­լով, որ դրանք ար­դյունք չեն տա­լիս, ո­րո­շել է սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րով այդ ար­հես­տա­կան թն­ջու­կը վե­րաց­նել։ Սա սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում ի­րա­կա­նաց­նե­լու խիստ բա­ցա­սա­կան դր­դա­պատ­ճառ է։ Ե­թե դա­տաի­րա­վա­կան հա­մա­կար­գի բա­րե­փոխ­ման ի­րա­կան նպա­տակ կար, դա հնա­րա­վոր էր ա­նել մի շարք օ­րեն­սդ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րով։ Մենք յու­րա­քան­չյուր հա­ջորդ տա­րի ու­նե­ցել ենք ա­վե­լի լավ դա­տաի­րա­վա­կան հա­մա­կարգ։ Հա­մոզ­ված եմ, որ մեր երկ­րում սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի հրա­մա­յա­կան չկա, նման հարց չի հա­սու­նա­ցել։
-Ե­թե ար­դա­րա­դա­տու­թյան նա­խա­րա­րի հայ­ցը դա­տա­րա­նը մեր­ժում է թե­րի լի­նե­լու պատ­ճա­ռով, ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է վս­տա­հել այդ նա­խա­րա­րի կազ­մած հանձ­նա­ժո­ղո­վի աշ­խա­տանք­նե­րին, ընդ­հան­րա­պես ինչ­պե՞ս են այդ գե­րա­տես­չու­թյան ղե­կա­վա­րին վս­տա­հել մայր օ­րեն­քի փո­փո­խու­թյան գոր­ծը։ (Հի­շեց­նենք, որ ար­դա­րա­դա­տու­թյան նա­խա­րար Ռուս­տամ Բա­դա­սյա­նը դա­տա­րան հայց էր ներ­կա­յաց­րել «ՎԵ­ՏՕ» շարժ­ման ղե­կա­վար Նա­րեկ Մա­լյա­նի դեմ։ Դա­տա­րա­նը հայ­ցը չէր ըն­դու­նել թե­րի լի­նե­լու պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյամբ)։
-Զերծ կմ­նամ անձ­նա­կան ո­րա­կում­նե­րից, բայց հան­րու­թյու­նը պետք է կա­րո­ղա­նա տար­բե­րա­կել պաշ­տո­նյա­նե­րի մա­նի­պու­լյա­ցիա­նե­րը, ո­րոնք մի­տում ու­նեն հան­րա­յին կար­ծի­քը շե­ղե­լու։ Մար­դիկ պետք է կա­րո­ղա­նան զա­նա­զա­նել ի­րա­կա­նու­թյունն ու մա­տուց­վող կեղծ տե­ղե­կու­թյու­նը, ըստ այդմ, հաս­կա­նան, թե որ պաշ­տո­նյան է իր խոս­քում և գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում ա­վե­լի ազ­նիվ։ Մենք այս ըն­թաց­քում ա­կա­նա­տես ե­ղանք ա­մե­նա­թո­ղու­թյան, սահ­մա­նադ­րա­կան ի­րա­վուն­քի ա­նընդ­մեջ ոտ­նա­հար­ման։ Պաշ­տո­նյան շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցուց տար­բեր­վում է ինք­նազ­սպ­ման ո­րո­շա­կի շր­ջա­նակ­ներ ու­նե­նա­լով և իր խոս­քին պա­տաս­խա­նատ­վու­թյամբ վե­րա­բեր­վե­լով։ Պաշ­տո­նյա­նե­րին կհոր­դո­րեի մի պահ բո­լո­րին մե­ղադ­րե­լու մո­լուց­քից ձեր­բա­զատ­վել, հաս­կա­նալ, որ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն են ստանձ­նել երկ­րի և հա­սա­րա­կու­թյան առջև, փոր­ձել լի­նել ա­վե­լի հա­վա­սա­րակ­շռ­ված։
-Որ­պես օ­րեն­քին մոտ կանգ­նած մարդ, ինչ­պե՞ս կգ­նա­հա­տեք Բա­նա­կի օ­րը ոս­տի­կա­նու­թյան ի­րա­կա­նաց­րած գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը` մի շարք ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի բեր­ման են­թար­կե­լով հան­դերձ։
-Այդ օ­րը ոս­տի­կա­նու­թյան ի­րա­կա­նաց­րած գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը խայ­տա­ռա­կու­թյուն էին և չեն տե­ղա­վոր­վում ի­րա­վա­կան տրա­մա­բա­նու­թյան շր­ջա­նա­կում։ Ոս­տի­կա­նու­թյան մա­սին օ­րեն­քը հս­տակ սահ­մա­նում է այն դեպ­քե­րը, երբ ի­րա­կա­նաց­վում են հա­տուկ մի­ջոց­ներ, այդ թվում` ձեռ­նաշղ­թա­նե­րի կի­րա­ռում։ Ձեռ­նաշղ­թա կի­րա­ռում են, երբ ոս­տի­կա­նը կա­տա­րում է հրա­հանգ և հան­դի­պում է դի­մադ­րու­թյան, ե­թե ի­րա­վա­խախտ­ման պա­հին քա­ղա­քա­ցին փա­խուս­տի է դի­մում, երբ քրեա­կան գոր­ծով կաս­կա­ծյա­լի են տե­ղա­փո­խում։ Սրանք այն հիմ­նա­կան դեպ­քերն են, ո­րոնց ժա­մա­նակ կի­րառ­վում է այդ մի­ջո­ցը։ Իսկ ի՞նչ տե­սանք մենք այդ օ­րը։ Ոս­տի­կա­նու­թյան հա­տուկ ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րի աշ­խա­տա­կից­նե­րը դի­մա­կա­վոր­ված, բիրտ ու­ժի կի­րառ­մամբ, ձեռ­նաշղ­թա­նե­րով բեր­ման են­թար­կե­ցին ընդ­գծ­ված ընդ­դի­մա­դիր կեց­վածք ու­նե­ցող հա­սա­րա­կա­կան-քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի, ո­րոն­ցից եր­կու­սը լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի ղե­կա­վար­ներ էին։ Սա մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի ակն­հայտ ոտ­նա­հա­րում էր։ Այս ան­հա­մա­չափ ու­ժի կի­րա­ռու­մը կա­րե­լի է հա­մա­րել այ­լա­խո­հու­թյան հան­դեպ ան­հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյան դրսևո­րում։ Սա ա­զատ խոս­քը լռեց­նե­լու ազ­դակ էր։ Այս ա­մե­նը պետք է խիստ դա­տա­պարտ­վի, ի­րա­վա­պաշտ­պան հան­րու­թյու­նը պետք է ա­վե­լի միաս­նա­կան աշ­խա­տանք­ներ տա­նի։ Ես, որ­պես «Պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մի զար­գաց­ման մի­ջազ­գա­յին կենտ­րո­նի» ղե­կա­վար, հետևո­ղա­կան եմ լի­նե­լու՝ հա­րուց­վե՞լ է առն­վազն ծա­ռա­յո­ղա­կան քն­նու­թյուն ոս­տի­կա­նու­թյու­նում, թե ինչ ա­հա­զան­գե­րի հի­ման վրա են բեր­ման են­թարկ­վել հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­նե­րը։ Ոս­տի­կա­նու­թյու­նը, դա­տա­խա­զու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րի ղե­կա­վա­րու­թյու­նը պետք է հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րով հան­դես գան՝ հայ­ցե­լով այդ մարդ­կանց նե­րո­ղամ­տու­թյու­նը։ Ոչ վաղ ան­ցյա­լում կր­կին ձեռ­նաշղ­թա­նե­րով բեր­ման են­թար­կե­ցին ԵՊՀ ուս­խոր­հր­դի նա­խա­գա­հին, այս դեպ­քում էլ որևէ ար­ձա­գանք չե­ղավ։ Կա­րե­լի է են­թադ­րել, որ ու­ժի կի­րա­ռու­մը ոս­տի­կա­նու­թյու­նը դարձ­րել է սո­վո­րա­կան, ա­ռօ­րյա գոր­ծե­լաոճ։ Ի­րա­վա­կան պե­տու­թյու­նում մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի նման ոտ­նա­հա­րումն ան­թույ­լատ­րե­լի է։ Վեր­ջին շր­ջա­նում ա­կա­նա­տես ենք լի­նում ի­րա­վուն­քի գե­րա­կա­յու­թյան կո­պիտ ոտ­նա­հար­ման, ինչն ի­րա­վա­կան անվ­տան­գու­թյանն ուղղ­ված սպառ­նա­լիք է։

Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 6276

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ