Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Վա­ղը ե­ղել է պա­տե­րազմ

Վա­ղը ե­ղել է պա­տե­րազմ
21.07.2020 | 15:57

Ե­թե Տա­վու­շում սկս­ված և ա­ռայժմ լռած «լո­կալ» պա­տե­րազմն այդ­քան շա­հա­ռու­ներ չու­նե­նար ու չլի­ներ այդ­քան հան­գու­ցա­յին, կա­րե­լի էր ար­ձա­նագ­րել, որ այն նաև Փա­շի­նյա­նի «փուք­սը» թո­ղեց, և քա­նի օր է, նա չի փոր­ձում լվալ հա­յոց ու­ղեղն իր ոչ ա­դեկ­վատ, ան­հաս­կա­նա­լի, գլո­բա­լի­զի­մի կո­դե­րով հա­գե­ցած են­թա­գի­տակ­ցու­թյամբ, ու ար­ձա­նագ­րել` կա­տար­վա­ծը նրա հա­մար խիստ անս­պա­սե­լի էր։ Ին­քը մնաց լոկ այդ ա­մե­նի հե­տին թվով ար­ձա­նագ­րո­ղը, ո­րով­հետև խա­ղը, ե­թե ան­կեղծ, շատ ա­վե­լի խոր ու նշա­նա­յին էր, և երբ ին­քը հաս­կա­ցել էր, թե ի­րա­կա­նում ինչ է կա­տար­վում, այլևս չէր կա­րող թավ­շյա, ան­հե­թեթ բա­ռա­կույ­տեր ար­տա­բե­րել: Հաս­կա­ցել էր` պետք է կոնկ­րետ պա­տաս­խան տա իր արևմտյան տե­րե­րին` ին­չու այս­պես ե­ղավ, իսկ հյու­սի­սի` ՀԱՊԿ-Ռու­սաս­տան գոր­ծըն­կեր­նե­րին էլ` ին­քը կող­մո­րոշ­վե՞լ է, թե՞ դեռ մլուլ է տա­լու` փոր­ձե­լով բո­լո­րի քթից բռ­նած «ման տալ»:


Ի դեպ. բո­լո­րիս մոտ, թերևս, մշ­տա­պես հարց էր ա­ռա­ջա­նում. ինչ­պե՞ս է Ռու­սաս­տա­նի նման եր­կի­րը հան­դուր­ժում գլո­բալ խա­ղե­րի մեջ հայ­տն­ված, ընդ­դեմ Ռու­սաս­տան քայ­լե­րի կաս­կադ կի­րա­ռող հա­յաս­տա­նյան թավ­շյա իշ­խա­նու­թյան կապ­րիզ­նե­րը: Պարզ­վեց` Ռու­սաս­տա­նը, ինչ­պես միշտ, մտա­ծում է նավ­թի-գա­զի` ա­ռա­վել ընդ­գր­կուն շա­հե­րի մա­կար­դա­կով, Հա­յաս­տա­նը` ծի­րա­նի, երգ ու պա­րի։ Տա­վու­շի հայտ­նի դի­տա­կե­տը գրա­վե­լուց «մի քա­նի ժամ» անց` դեպ Նո­վո­ռո­սիյսկ հո­սեց ադր­բե­ջա­նա­կան նավ­թը, ո­րը յոթ ա­միս կան­գի մեջ էր: Ա­սել է` մինչ Փա­շի­նյան Նի­կո­լը ա­մեն օր բրի­ֆինգ էր ա­նում` դի­մակ դնե­լու մա­սին, մինչ իր սր­տի նա­խա­րար Ար­սեն Թո­րո­սյա­նի հետ ո­րո­շում էր, որ ե­կող տար­վա սկզ­բին պետք է ա­մե­րի­կյան վակ­ցի­նա առ­նի Հա­յաս­տա­նի հա­մար, երբ ռու­սա­կան վակ­ցի­նան օ­գոս­տո­սից ար­դեն պատ­րաստ ու կի­րառ­ման մեջ կլի­նի, երբ Փա­շի­նյան Նի­կո­լը ո­րո­շում էր, որ գնում է Մինսկ` մաս­նակ­ցե­լու ԵԱՏՄ կա­ռա­վա­րու­թյան ղե­կա­վար­նե­րի նիս­տին…. նավ­թը հո­սեց` դեպ Նո­վո­ռո­սիյսկ, և Ռու­սաս­տանն ու­ղար­կեց հար­կա­վոր սիգ­նալ­նե­րը Փա­շի­նյա­նին` տար­բեր, հիմ­նա­կա­նում ռու­սա­կան հայտ­նի լրագ­րող­նե­րի և լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի ձե­ռամբ. Այդ թվում և` ան­հար­կի, ան­թույ­լատ­րե­լի տո­նով ար­տա­բեր­ված, ինչն ինք­նին ազ­դան­շա­նում էր` Ռու­սաս­տա­նը վա­բանկ է գնում. վե­րա­դարձ­նում է ՀԱՊԿ-ը քան­դե­լու, հա­կա­ռու­սա­կա­նու­թյան Փա­շի­նյա­նի «սև փո­ղե­րի» տո­կո­սը, և հաս­կաց­նում` «Не про­падет ваш ско­рб­ный труд /И дум высокое стремленье!»:


Ռու­սաս­տա­նը նախ հարց­րեց՝ ին­չու՞ հաղ­թա­նա­կի շքեր­թին չե­կար, բայց գնա­ցիր Մինսկ. ինչ էիր գաղտ­նի խո­սում Բատ­կա­յի հետ. գնա­ցիր, ո­րով­հետև հար­ցե՞ր ու­նեիր լու­ծե­լու: Այլ հար­ցադ­րում­ներ և «հի­շո­ղու­թյուն­ներ» էլ ե­ղան (Ղրի­մի ճա­նա­չում, Քո­չա­րյա­նի բան­տար­կու­թյուն.. չենք ծա­վալ­վում- հեղ):
Ռու­սա­կան «նյու» մո­տե­ցում­նե­րի մեջ ան­շուշտ մե­ծա­պե­տա­կա­նու­թյան լուրջ ազ­դակ­ներ կա­յին նաև, չնա­յած պահ­վում է նաև «եր­գով նա­հան­ջի» տար­բե­րա­կը, ա­սե­լու` պաշ­տո­նա­կան մա­կար­դա­կով «նման» մտ­քեր չեն հն­չել. դա Ռու­սաս­տա­նի պաշ­տո­նա­կան դիր­քո­րո­շու­մը չէ, չնա­յած ուղ­տին էլ պարզ է` որ­տեղ են ձմե­ռում խեց­գե­տին­նե­րը:
Ընդ ո­րում, հաշ­վի առ­նենք այս ա­մե­նում ա­մե­նա­նուրբ «պա­հը». Նի­կոլ Փա­շի­նյանն իր մինս­կյան ե­լույ­թում հարկ էր հա­մա­րել նշել «եր­րորդ կողմ» եզ­րույ­թը, «ո­րին ձեռն­տու է հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան լար­վա­ծու­թյու­նը»:
Կար­ծում ենք` ա­ռա­ջին հեր­թին հենց այս ֆրա­զեո­լո­գիան է շար­ժել մայր Ռու­սաս­տա­նի նյար­դը: Ա­սել է` ան­գամ հի­մա, ՀԱՊԿ քան­դե­լու եր­բեմ­նի փոր­ձե­րին զու­գա­հեռ, ՀԱՊԿ նախ­կին քար­տու­ղա­րին քրեա­կան հե­տապ­նդ­ման են­թար­կե­լու ֆո­նին, Փա­շի­նյա­նը մնում է «հա­վա­տա­րիմ» իր ի­րա­կան տե­րե­րին` գլո­բա­լիստ­նե­րին, որ­պես­զի վեր­ջին­ներս չա­սեն` «բե­րանդ ջուր էիր ա­ռել, նս­տել»:
Բո­լոր դեպ­քե­րում, տա­վու­շյան է­պո­պեան ինք­նին մեծ նշա­նա­կու­թյան էր ոչ միայն տա­րա­ծաշ­ջա­նում խա­ղը փոխ­վե­լու (մեկ ու­րիշ ան­գամ ման­րա­մասն անդ­րա­դառ­նա­լու ենք սրան), այլ հենց միայն այն ա­ռու­մով, որ դի­տա­կե­տը, ո­րը նա­յում է տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին` գա­զա-նավ­թա-եր­կա­թու­ղա­յին բո­լոր կարևո­րա­գույն «ա­ռան­ցք­նե­րին» ար­դեն, գտն­վում է հա­յե­րի, այն է` ՀԱՊԿ ան­դամ երկ­րի ձեռ­քում…

Ձգենք պաու­զան, ու փաս­տենք՝ հենց այս­տեղ է ՀԱՊԿ-Նի­կոլ, ի­րա­կա­նում` Ռու­սաս­տան-Նի­կոլ տան­դե­մի «ան­հաս­կա­ցո­ղու­թյան պա­տը»։ Ա­սել է` ՀԱՊԿ-Ռու­սաս­տա­նը հաս­կաց­նում է, որ բար­ձուն­քի դի­տա­կե­տա­յին «կնոպ­կա­յից», պա­րոն Նի­կոլ, դու ինք­նու­րույն չես կա­րող օգտ­վել, բա­ներ պայ­մա­նա­վոր­վել գլո­բա­լիստ­նե­րիդ հետ, դու մեզ հետ գործ ու­նես:
Մի փոք­րիկ շտ­րիխ էլ բա­ցա­պարզ­վեց այս ա­մե­նում, ին­չը մնաց անն­կատ։ Այդ «շտ­րի­խը» թող­նենք այս­տեղ` հե­տա­գա­յում հաս­կա­նա­լու, ճիշտ էինք նկա­տել, թե… ՀՀ ԱԳՆ խոս­նա­կի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից մե­կում շատ նր­բա­գեղ միտք կար՝ ժա­մա­նա­կին Ա­լիևը դա­դա­րեց բա­նակ­ցել Ար­ցա­խի հետ, այժմ հրա­ժար­վում է բա­նակ­ցել Հա­յաս­տա­նի հետ, չգի­տենք` ցան­կա­նու՞մ է նա հի­մա բա­նակ­ցել Ար­ցա­խի հետ, թե՞ ոչ….
Կար­ծում ենք` այն­քան էլ պա­տա­հա­կան միտք չէ: Հետևենք:


Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 34879

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ