Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Արագ խել­քի գա­լը գերհ­րա­տապ է դար­ձել Հա­յաս­տա­նի ու հա­յե­րի հա­մար

Արագ խել­քի գա­լը գերհ­րա­տապ է դար­ձել Հա­յաս­տա­նի ու հա­յե­րի հա­մար
21.07.2020 | 14:38

(Նախորդ մասը)

Մեր վեր­լու­ծու­թյու­նը թե­րի կլի­նի, ե­թե չանդ­րա­դառ­նանք նաև ի­րա­նա-ա­մե­րի­կյան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րին։ Հու­լի­սին, մո­տա­վո­րա­պես 2-3 շա­բաթ, ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը կեղ­ծա­բա­րո քա­րոզ­չու­թյուն էին վա­րում, թե իբր Ա­մե­րի­կան Ի­րա­նի հետ «երկ­խո­սու­թյուն ու­նի», «ի­րան­ցի­ներն ըն­դու­նում են Վա­շինգ­տո­նի պայ­ման­նե­րը» և այլն։ Զար­մա­նա­լի է, բայց ա­սես հրա­մա­նով, Հա­յաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի «կեղծ նո­րու­թյուն­նե­րի» բո­լոր վար­պետ­նե­րը ժա­մա­նա­կի այդ հատ­վա­ծում «հա­ղոր­դում» էին նույն բա­նը. իբր Ի­րա­նի և ԱՄՆ-ի միջև «ակ­տիվ ան­դր­կու­լի­սյան դի­վա­նա­գի­տու­թյուն է ըն­թա­նում»։ Հու­նի­սի 23-ին Ի­րա­նի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ Ա­լի Խա­մե­նեիի և բո­լոր զին­ված ու­ժե­րի հրա­մա­նա­տա­րու­թյան հանձ­նա­րա­րու­թյամբ աշ­խար­հում (այդ թվում՝ Հա­յաս­տա­նում և Ռու­սաս­տա­նում) ԱՄՆ-ի բո­լոր ան­խո­հեմ խա­մա­ճիկ­նե­րին պա­տաս­խա­նեց ան­ձամբ ի­րա­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյան ղե­կա­վար, նա­խա­գահ Հա­սան Ռո­հա­նին պե­տա­կան հե­ռուս­տա­տե­սու­թյան ու­ղիղ ե­թե­րում իր ե­լույ­թում։ Մեջ­բե­րենք. «Նրանք (ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը) ա­սում են. «Մենք պատ­րաստ ենք բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի»։ Նրանք ինչ-որ տա­րօ­րի­նակ բան են ա­սում։ Ի՞նչ է նշա­նա­կում՝ մենք պատ­րաստ ենք բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի։ Ո՞վ է լքել բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի սե­ղա­նը։ Ո՞վ է ջար­դել բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի սե­ղա­նը։ Ո՞վ է վա­ռել բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի սե­նյա­կը։ Նրանք։ Այն­պես որ, դա կեղ­ծիք է կեղ­ծի­քի գա­գա­թին, որն ԱՄՆ-ից բխում է ա­մեն օր»։ Այդ կա­պակ­ցու­թյամբ հի­շեց­նենք, որ սկ­սած 2020 թ. հուն­վա­րի 3-ից, երբ ԱՄՆ-ը ստոր ա­հա­բեկ­չու­թյամբ սպա­նեց ի­րան­ցի գե­նե­րալ-լեյ­տե­նանտ Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նիին, ա­յա­թո­լահ Խա­մե­նեիի ռազ­մա­վա­րա­կան դիր­քո­րոշ­ման հա­մա­ձայն, ո­րը նա բազ­միցս հն­չեց­րել է Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյու­նից հե­տո, Ի­րա­նը հետևում է «ոչ պա­տե­րազմ, ոչ բա­նակ­ցու­թյուն ԱՄՆ-ի հետ» դրույ­թին։
Հու­նի­սի 23-ին Ռո­հա­նիից ա­վե­լի կոշտ է ար­տա­հայտ­վել Խա­մե­նեիի ռազ­մա­կան խոր­հր­դա­կան, Ի­րա­նի պաշտ­պա­նու­թյան նախ­կին նա­խա­րար Հո­սեյն Դեհ­գա­նը. «Թրամ­փը ոչ թե նա­խա­գահ է, այլ հան­ցա­գործ, և Պար­սից ծո­ցի ջրե­րում ԱՄՆ-ի ցան­կա­ցած քայլ կս­տա­նա Ի­րա­նի սպա­ռիչ պա­տաս­խա­նը։ Ի­րա­նը որևէ բա­նակ­ցու­թյուն չի վա­րի ԱՄՆ-ի հետ։ Ի­րա­նը նպա­տա­կաս­լաց կեր­պով կշա­րու­նա­կի իր տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը»։ Դրա­նից մեկ օր ա­ռաջ նույն ո­գով է ար­տա­հայտ­վել նաև վեր­ջերս խոր­հր­դա­րա­նի խոս­նակ ըն­տր­ված, Թեհ­րա­նի նախ­կին քա­ղա­քա­պետ և ՌՕՈՒ-ի պա­հես­տի գե­նե­րալ Մո­հա­մադ Կա­լի­բա­ֆը. «Ի­րա­նը դեմ չէ դի­վա­նա­գի­տու­թյա­նը և բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րին, բայց ԱՄՆ-ի հետ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի մեջ մտ­նե­լը խս­տիվ ար­գել­ված է և վնա­սա­կար։ Վեր­ջին օ­րե­րին արևմտյան եր­կր­նե­րը, մաս­նա­վո­րա­պես ԱՄՆ-ը և, ցա­վոք, մի շարք եվ­րո­պա­կան եր­կր­ներ, կր­կին ա­պա­ցու­ցե­ցին Ի­րա­նի ժո­ղովր­դի նկատ­մամբ ի­րենց ան­վս­տա­հե­լի ու թշ­նա­մա­կան բնույ­թը»։ Իսկ թե ինչ է նշա­նա­կում Ի­րա­նի «նպա­տա­կաս­լաց տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը», հի­մա կհի­շեց­նենք։ Ա­ռա­ջին. Սի­րիա­յի և Դի­մադ­րու­թյան ճա­կա­տի, ԱՄՆ-ի և սիո­նիզ­մի նկատ­մամբ Ի­րա­նի քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը կմ­նա ան­փո­փոխ։ «Նա­հա­տակ գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի ստոր սպա­նու­թյու­նը չի փո­խել Սի­րիա­յին և Դիա­մադ­րու­թյան ճա­կա­տին ա­ջակ­ցե­լու գծով Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տու­թյան քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը»,- հայ­տա­րա­րել է Ի­րա­նի ա­ռա­ջին փոխ­նա­խա­գահ Էս­հագ Ջա­հան­գի­րին։ Երկ­րորդ. «Ար­տա­սահ­մա­նյան եր­կր­նե­րը, ա­ռա­ջին հեր­թին՝ ԱՄՆ-ը, սպառ­նում են տա­րա­ծաշր­ջա­նի խա­ղա­ղու­թյա­նը և պետք է հե­ռա­նան Պար­սից ծո­ցից»,- հայ­տա­րա­րել է Ի­րա­նի ԻՀՊԿ-ի նա­վա­տոր­մի հրա­մա­նա­տար, ծո­վա­կալ Ա­լի­ռե­զա Թանգ­սի­րին։ Եր­րորդ. ա­մե­րի­կյան զոր­քե­րը պետք է հե­ռա­նան Սի­րիա­յից և Ի­րա­քից, իսկ Ի­րա­նը ող­ջու­նում է Ի­րա­քի կա­ռա­վա­րու­թյան ու խոր­հր­դա­րա­նի պա­հան­ջը («Mehr News»)։ Չոր­րորդ. «Սաու­դյան Ա­րա­բիան պարտ­վել է, պետք է հե­ռա­նա Ե­մե­նից ու նոր քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն վա­րի։ Պա­տե­րազ­մը Ե­մե­նում ա­նօ­գուտ ար­կա­ծախ­նդ­րու­թյուն է, իսկ Սաու­դյան Ա­րա­բիան պետք է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրի հետևանք­նե­րի հա­մար»,- ա­սել է գե­նե­րալ Դեհ­գա­նը։
ՈՒ­զում ենք հա­տուկ ըն­դգ­ծել. թող Հա­յաս­տա­նում ոչ ոք չմ­տա­ծի, թե Ի­րանն իր ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը սահ­մա­նա­փա­կում է Մեր­ձա­վոր Արևել­քով։ Հու­նի­սի 21-ին ի­րա­նա­կան ևս մեկ նավ բա­րե­հա­ջող կեր­պով հա­սել է Վե­նե­սուե­լա­յի (Հար. Ա­մե­րի­կա) ա­փե­րին. «Ղո­լե­սան» բեռ­նա­նա­վը պա­րեն ու դե­ղո­րայք է բե­րել կո­րո­նա­վա­րա­կի դեմ պայ­քա­րի հա­մար, հայ­տա­րա­րել է այդ երկ­րում Ի­րա­նի դես­պան Խո­ջաթ Սոլ­թա­նին։ Իսկ հու­նի­սի 22-ին ծո­վա­կալ Թանգ­սի­րին հայտ­նել է, որ մինչև ըն­թա­ցիկ ի­րա­նա­կան 1399 թ. վեր­ջը (ո­րը վեր­ջա­նում է 2021 թ. մար­տի 20-ին) ԻՀՊԿ-ն ծրագ­րել է մշ­տա­կան բա­զա ստեղ­ծել Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սում։ Ի դեպ, Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սի հյու­սի­սում և Օ­մա­նի ծո­ցի օ­դա­յին տա­րած­քում հու­նի­սի 18-ին Ի­րա­նը փոքր և մեծ հե­ռա­հա­րու­թյամբ հր­թիռ­նե­րի շատ հա­ջող փոր­ձար­կում­ներ է ա­րել։ Հա­մոզ­ված ենք, որ հի­մա Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներն ա­վե­լի ակն­հայ­տո­րեն հաս­կա­ցան, թե ինչ է նշա­նա­կում Ի­րա­նի «տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը» և պատ­կե­րաց­րին, թե ինչ­պի­սին է լի­նե­լու այդ քա­ղա­քա­կա­նու­թյունն ա­մե­նա­մոտ ա­պա­գա­յում։
Բայց դա էլ դեռ ա­մեն ինչ չէ։ Ա­հա ա­մե­նա­վեր­ջին նո­րու­թյուն­նե­րը։ Այն բա­նից հե­տո, երբ հու­նի­սի 26-ին Վա­շինգ­տո­նում հրա­պա­րակ­վեց աշ­խար­հում ա­հա­բեկ­չու­թյան մա­սին ԱՄՆ-ի ա­մե­նա­մյա զե­կույ­ցը, ո­րում ա­մե­րի­կյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը հեր­թա­կան ան­գամ հան­դես ե­կան Ի­րա­նի հաս­ցեին ան­հիմն մե­ղադ­րանք­նե­րով, պատ­մու­թյան ա­նի­վը նոր թա­փով պտտ­վեց Ա­մե­րի­կա­յի դեմ։ Այ­սօր մեր նա­խա­գու­շա­կու­մը կա­րող է վա­ղա­ժամ թվալ, բայց մենք պն­դում ենք մեր կար­ծի­քը։ Սկզ­բում, նույն­պես հու­նի­սի 26-ին, Ի­րա­նի ԱԳՆ-ի պաշ­տո­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Աբ­բաս Մու­սա­վին հայ­տա­րա­րեց. «Ի­րան­ցի­ներն ա­հա­բեկ­չու­թյան զո­հեր են ու միա­ժա­մա­նակ այն ա­հա­բե­կիչ­նե­րի հետ պայ­քա­րի հե­րոս­ներ, ո­րոնց ստեղ­ծել ու պահ­պա­նում են ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը։ Ի­րա­նը վճ­ռա­կա­նո­րեն դա­տա­պար­տում է ա­հա­բեկ­չու­թյան մա­սին ԱՄՆ-ի զե­կույ­ցը նրա ակն­հայտ ան­հիմն մե­ղադ­րանք­նե­րի, բա­ցար­ձակ ա­նազն­վու­թյան և ա­հա­բեկ­չու­թյան հետ պայ­քա­րում եր­կա­կի չա­փո­րո­շիչ­նե­րի պատ­ճա­ռով։ Որ­պես պե­տա­կան ա­հա­բեկ­չու­թյան ա­մե­նա­խո­շոր հո­վա­նա­վոր ու սիո­նիս­տա­կան ագ­րե­սիվ և օ­կու­պա­ցիոն վար­չա­կար­գի գլ­խա­վոր կողմ­նա­կից՝ ԱՄՆ-ը չի կա­րող պն­դել, թե պայ­քա­րում է ա­հա­բեկ­չու­թյան դեմ»։
Իսկ ար­դեն հու­նի­սի 29-ին ողջ աշ­խար­հը, ա­ռանց չա­փա­զան­ցու­թյան՝ ողջ աշ­խար­հը, ցնց­վեց ու հաս­կա­ցավ՝ Ի­րա­նը մտա­դիր չէ կա­տա­կե­լու և «խա­ղեր խա­ղա­լու»։ Պաշ­տո­նա­կան Թեհ­րա­նը հրա­ման է ար­ձա­կել ձեր­բա­կա­լե­լու ԱՄՆ-ի նա­խա­գահ Դո­նալդ Թրամ­փին և է­լի ա­վե­լի քան 30 ան­ձի, ո­րոնք, ըստ Ի­րա­նի տվյալ­նե­րի, մաս­նակ­ցու­թյուն են ու­նե­ցել Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան պա­հա­պան­նե­րի կոր­պու­սի (ԻՀՊԿ) «Քոդս» հա­տուկ ստո­րա­բա­ժան­ման հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ-լեյ­տե­նանտ Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյա­նը։ Դեռ այս տար­վա հուն­վա­րի սկզ­բին, երբ ԱՄՆ-ը իր խա­մա­ճիկ­նե­րով ձեռ­նար­կեց պե­տա­կան ա­հա­բեկ­չու­թյան գոր­ծո­ղու­թյուն և սպա­նեց լե­գեն­դար Սո­լեյ­մա­նիին, մենք նա­խազ­գու­շաց­նում էինք, որ դա Վա­շինգ­տո­նին «է­ժան չի նս­տի»։ Միա­ժա­մա­նակ հետևո­ղա­կա­նո­րեն հայտ­նում էինք, թե որ­տեղ, որ երկ­րում և ինչ հան­գա­մանք­նե­րում են սպան­վել (կամ ան­հե­տա­ցել) ԱՄՆ բա­նա­կի կամ ԿՀՎ-ի գե­նե­րալ­նե­րը, ինչ­քան «ան­բա­ցատ­րե­լի» էին Ի­րա­քում ա­մե­րի­կյան եր­կու բա­զա­նե­րի վրա Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­ված­նե­րի հետևանք­նե­րը և այլն։ Գրել ենք նաև, որ Ի­րա­նի բո­լոր դաշ­նա­կից­նե­րը՝ ՌԴ-ից ու ՉԺՀ-ից մինչև Լի­բա­նան, միաս­նա­բար այն կար­ծի­քին էին, որ ԱՄՆ-ը ա­հա­բեկ­չա­բար է սպա­նել գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիին։ Եվ ա­հա հրա­ման է տր­վել ձեր­բա­կա­լե­լու Թրամ­փին, այլ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի, իս­րա­յել­ցի­նե­րի, անգ­լիա­ցի­նե­րի և այ­լոց, ո­րոնք մաս­նակ­ցել են հուն­վա­րի 3-ին Բաղ­դա­դի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում տե­ղի ու­նե­ցած սպա­նու­թյա­նը։
Ըստ Թեհ­րա­նի դա­տա­խազ Ա­լի Մեհ­րի, Թրամ­փը և մյուս­նե­րը մե­ղադր­վում են «սպա­նու­թյան և ա­հա­բեկ­չու­թյան մեջ», և «Ի­րանն ար­դա­րու­թյան է ձգ­տե­լու նույ­նիսկ ԱՄՆ-ի նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նից Թրամ­փի հե­ռա­նա­լուց հե­տո»։ Հայ­տա­րա­րու­թյու­նում նշ­վում է, որ Թեհ­րա­նը «Մի­ջազ­գա­յին ոս­տի­կա­նու­թյա­նը» (ՄՈ, «Ին­տեր­պոլ») խնդ­րել է բարձ­րա­գույն գե­րա­կա­յու­թյան ծա­նու­ցա­գիր տալ Թրամ­փին ու թվարկ­ված մյուս ան­ձանց ձեր­բա­կա­լե­լու հա­մար։ «Ին­տեր­պո­լին» ոչ ոք թույլ չի տա «շատ եր­կար» լռել։ Եվ ար­դեն հայտ­նի է, որ նրա ղե­կա­վա­րու­թյու­նը, նե­րո­ղու­թյուն ար­տա­հայ­տու­թյան հա­մար, «տա­կը լց­րել է»։ Հու­նի­սի 30-ին «Ին­տեր­պո­լը» մեր­ժել է ԱՄՆ-ի նա­խա­գահ Թրամ­փի նկատ­մամբ մի­ջազ­գա­յին հե­տա­խու­զում հայ­տա­րա­րե­լու մա­սին Ի­րա­նի պա­հան­ջը։ «Ին­տեր­պո­լի» հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ նշ­վում է, որ այդ կա­ռույ­ցի ներ­քին կա­նոն­նե­րը թույլ չեն տա­լիս բա­վա­րա­րել Ի­րա­նի դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հայ­ցը, քա­նի որ կազ­մա­կեր­պու­թյանն ար­գել­ված է «քա­ղա­քա­կան, ռազ­մա­կան, կրո­նա­կան կամ ռա­սա­յա­կան բնույ­թի որևէ մի­ջամ­տու­թյան կամ գոր­ծո­ղու­թյան ի­րա­կա­նա­ցու­մը»։


Այ քեզ բան։ Գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի դեմ ա­հա­բեկ­չու­թյա­նը Թրամ­փի մաս­նակ­ցու­թյու­նը հաս­տատ­ված է նույ­նիսկ ոչ թե ի­րան­ցի­նե­րի, այլ ա­մե­րի­կյան Պեն­տա­գո­նի կող­մից։ Չէ՞ որ 2020 թ. հուն­վա­րի 4-ին հենց Պեն­տա­գո­նում են հայ­տա­րա­րել, որ Սո­լեյ­մա­նիին սպա­նե­լու հրա­մա­նը տվել է ան­ձամբ ԱՄՆ-ի նա­խա­գահ Թրամ­փը։ Կր­կին ու­շադ­րու­թյուն ենք հրա­վի­րում Թեհ­րա­նի դա­տա­խազ Ա­լի Մեհ­րի ա­սա­ծին. «Ի­րանն ար­դա­րու­թյան է ձգ­տե­լու նույ­նիսկ ԱՄՆ-ի նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նից Թրամ­փի հե­ռա­նա­լուց հե­տո»։ Այլ խոս­քով, ձեր­բա­կալ­ման մա­սին Ի­րա­նի ո­րո­շու­մը դա­մոկ­լյան սրի նման կախ­ված է լի­նե­լու Թրամ­փի գլ­խին։ Այն­պես որ, «Ին­տեր­պո­լին» չի հա­ջող­վի խու­սա­փել ԱՄՆ-ի ներ­կա­յիս նա­խա­գա­հի ձեր­բա­կա­լու­մից, ան­գամ ե­թե դա տե­ղի ու­նե­նա մեկ, եր­կու կամ տա­սը տա­րի հե­տո։


Իսկ այդ ժա­մա­նակ Ի­րա­նը ևս մեկ տե­ղե­կատ­վա­կան-պրո­պա­գան­դիս­տա­կան հար­ված հասց­րեց և՛ ԱՄՆ-ին, և՛ ողջ Արևմուտ­քին։ Մի փոքր նա­խա­պատ­մու­թյուն. 1987 թ. հու­նի­սի 28-ին, երբ Ի­րա­քի պա­տե­րազմն Ի­րա­նի դեմ հա­սավ իր գա­գաթ­նա­կե­տին, Սա­դամ Հու­սեյ­նի վար­չա­կար­գը քի­միա­կան զենք կի­րա­ռեց Ի­րա­նի հյու­սիս-արևմուտ­քի Սար­դաշտ քա­ղա­քի դեմ։ Ըստ «Tehran Times» թեր­թի, այդ հար­ձա­կու­մը գնա­հատ­վել է որ­պես հա­կա­մարդ­կա­յին ա­մե­նամեծ հան­ցա­գոր­ծու­թյուն­նե­րից մե­կը Ա­ռա­ջին Հա­մաշ­խար­հա­յին պա­տե­րազ­մից հե­տո։ Սար­դաշ­տի բնակ­չու­թյան դեմ այդ քի­միա­կան հար­ձակ­ման հեր­թա­կան տա­րե­լի­ցի առ­թիվ տա­րած­վել է Ի­րա­նի ԱԳՆ-ի պաշ­տո­նա­կան հայ­տա­րա­րու­թյու­նը, ո­րում աս­վում է. «33 տա­րի է ան­ցել Սար­դաշ­տի քի­միա­կան հար­ձա­կու­մից հե­տո։ Մենք եր­բեք չենք մո­ռա­նա ԱՄՆ-ի ու Եվ­րո­պա­յի օ­ժան­դա­կու­թյունն ու մաս­նակ­ցու­թյու­նը Սա­դա­մի սար­սա­փե­լի հար­ձակ­մա­նը։ Մենք եր­բեք չենք մո­ռա­նա ՄԱԿ ԳԽ-ի լռու­թյու­նը այդ նող­կա­լի հան­ցա­գոր­ծու­թյան մա­սին։ Մենք վե­րա­կանգ­նում ենք այն ա­մե­նը, ինչ նրանք ոչն­չաց­րել են։ Այդ ռազ­մա­կան հան­ցա­գոր­ծու­թյան պատ­ճա­ռով Սար­դաշ­տի 12000 բնակ­չից 130-ը մա­հա­ցել է, մոտ 8000-ը՝ վի­րա­վոր­վել։ Չնա­յած այդ պա­հից 33 տա­րի է ան­ցել, մար­դիկ դեռ տա­ռա­պում են նրա հետևանք­նե­րից։ Քի­միա­կան զեն­քի ար­տադ­րու­թյան հա­մար արևմտյան պե­տու­թյուն­նե­րի տրա­մադ­րած նյու­թե­րը եր­կա­րատև ազ­դե­ցու­թյուն են ու­նե­ցել, հատ­կա­պես ե­րե­խա­նե­րի վրա։ Նույ­նիսկ այ­սօր, 33 տա­րի անց, Սար­դաշ­տի շատ բնա­կիչ­ներ տա­ռա­պում են քի­միա­կան հար­ձակ­ման հետևանք­նե­րից և պայ­քա­րում են ի­րենց կյան­քի հա­մար։ Գեր­մա­նիան, Ի­տա­լիան, Մեծ Բրի­տա­նիան, ԱՄՆ-ը, Նի­դեր­լանդ­նե­րը և մի շարք այլ եր­կր­ներ Ի­րա­քի դիկ­տա­տո­րին սար­քա­վո­րում­ներ ու նյու­թեր են տրա­մադ­րել քի­միա­կան զենք ստեղ­ծե­լու հա­մար՝ ակն­հայ­տո­րեն չցան­կա­նա­լով, որ Ի­րա­նը դառ­նա ու­թա­մյա պա­տե­րազ­մի հաղ­թող։ Ա­մեն տա­րի հու­նի­սի 26-ից մինչև հու­լի­սի 2-ը ի­րան­ցի­նե­րը վեր­հի­շում են ա­մե­րի­կյան վար­չա­կար­գի կող­մից մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի սար­սա­փե­լի ու մա­հա­ցու խախտ­ման մա­սին։ Հա­ջորդ 7 օր­վա ըն­թաց­քում, ո­րոնք կոչ­վում են «Մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի ա­մե­րի­կյան շա­բաթ», մենք լույս ենք սփ­ռե­լու ԱՄՆ-ի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի վրա, ո­րոնք ոտ­նա­հա­րում են մարդ­կանց ի­րա­վունք­նե­րը տա­նը, Ի­րա­նում և այլ տե­ղե­րում»։


Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րին եզ­րա­կա­ցու­թյուն­ներ ա­նե­լու կոչ ենք ա­նում։ Դեռ ուշ չէ Հա­յաս­տա­նը փր­կե­լու այն ան­դուն­դից, դե­պի ուր մեր եր­կի­րը տա­նում է ներ­կա­յիս կա­ռա­վա­րու­թյու­նը։ Ժա­մա­նակ ու­նի նաև կա­ռա­վա­րու­թյու­նը՝ թող­նե­լու իր տե­րե­րին և հրա­ժար­վե­լու նրանց կոր­ծա­նիչ հրա­ման­ներն ու պատ­վեր­նե­րը կա­տա­րե­լուց։ ՈՒղ­ղա­կի մեր ժո­ղո­վուրդն ան­ցած եր­կու տա­րում բո­լոր հիմ­քերն ստա­ցել է չհա­վա­տա­լու այն բա­նին, որ ներ­կա­յիս կա­ռա­վա­րու­թյու­նում ինչ-որ մե­կի ու­ղե­ղը հան­կարծ կսկ­սի գոր­ծել։ Աշ­խար­հը, ի­հար­կե, չի սպա­սի, մինչև Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը խել­քի գան, բայց, այ­նուա­մե­նայ­նիվ... Հույ­սը վեր­ջինն է մա­հա­նում...

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Դիտվել է՝ 15270

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ