Երկու բան չարեց, այսպես կոչված, «ընդդիմությունը»․ չմերժեց՝ համընդհանուր չբոյկոտեց պիղծ ռեժիմը և չձևավորեց ազգային փրկության ու համաձայնության կառավարություն։

Պատերազմները ամենամութ, ամենաստվերային ժամանակահատվածներն են, կեղտոտ հաշվարկների փուլ։ Բոլոր պատերազմները այդպիսին են, բայց դրանք բոլորն ունեն նաև մեկ ընդհանրություն.մի պահի, երբ փոխվում է ներքին և միջազգային կոնյուկտուրան՝ սկսվում են գաղտազերծումները (ամենաանսպասելի տեղից), ու հրեշավոր իրողություններ են բացահայտվում։

Աշխարհի տակ բոլոր լուրջ բաները կապված են մեծ հարստությունների, հզոր իշխանությունների և հզոր գաղափարների հետ։

«Կա՞ արդյոք ավելի պարսավելի բան, քան թեթևամիտ դատողությունը։ Եվ կա արդյո՞ք ավելի թեթևամիտ բան, որ այդչափ արժանի չէ ամրության և մնայունության, քան ունենալ սխալ պատկերացումներ կամ էլ, առանց դույզն- ինչ տատանվելու, պաշտպանել այն, ինչ ընկալվել և իմացվել է ոչ բավարար հուսալիությամբ»։ (Ցիցերոն, «Աստվածների բնությունը», մ.թ.ա. I դար):

Մի կարճ բան պատմեմ, որը, կարծում եմ, մեզ հետ առնչություն ունի և շուրջ 2300 տարի առաջ է եղել:

Այսօր Վաշինգտոնում նախատեսված Ադրբեջանի և Հայաստանի արտգործնախարարների մակարդակով հանդիպումը չկայացավ:

Եթե մենք ուզում ենք որպես ազգ և պետություն ոտքի կանգնել, ուրեմն պետք է դադարենք լինել դոնոր ազգ այս ապերախտ աշխարհի համար և ամբողջ հայության մտավոր ու ֆինանսական ներուժը կարողանանք ուղղել և ծառայեցնել հայկական գաղափարի՝ նպատակի իրականացմանը։ Իսկ այդ նպատակն այն է, որ հայությունն ունենա առողջ ոգի՝ առողջ մարմնում։ Մարմինը հողն է, իսկ ոգին ժողովուրդն է իր մշակույթով։

«Արցախը տանք, որ լավ ապրենք», ինչպես նաև «բոլորը մեղավոր են» շարքից հիմա էլ «բացահայտում» ենք, որ Ռուսաստանի համար Արցախի հարցը Հայաստանին մշտապես թուլացնելու և կախյալ վիճակում պահելու գործոն է եղել։ Նախ, դեռ մի շտապեք Արցախի հարցը փակված համարել, այդ հարցի լուծումն անչափ բարդացել, բայց իսպառ չի փակվել և չի փակվի երբեք, և՝ ոչ միայն Արցախի, անգամ եթե արցախցիները ընդմիշտ հեռանան Հայաստանից։ Չի բացառվում, որ պատմական մի պատեհ շրջափուլում զավթիչները ևս ներսից ճաքեր տան, ինչն իրենք արհեստականորեն ստեղծեցին մեր Երկրում։

Վերջին ժամանակահատվածում ամերիկյան ակտիվությունը, իհարկե, կարևոր է և գնահատելի: Կարևոր են նաև այն մեսիջները, որ փոխանցվում են Բաքվին: Ինքս շաբաթներ առաջ Վաշինգտոնում էի և փորձում էի հասկանալ, թե արդյո՞ք ԱՄՆ-ը մեր մասով ռազմավարություն ունի, թե՞ խնդիրները լուծում է «по мере их поступления»:

Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Նիկոլին բավական թափանցիկ ակնարկով հասկացրել է, թե նրան ու Հայաստանին ինչ է սպասվում իր բարի խորհրդին չհետևելու դեպքում: Լուկաշենկոն նկատի ունենալով, որ ուղիղ ասելու կարիքը չկա, թե իր բարի խորհրդին չհետևելու պարագայում ինչ է սպասվում Հայաստանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնողին ու Հայաստանին (սա հենց այն դեպքերից է, երբ, ըստ ժողովրդական իմաստնության, ուղիղ խոսքն էշին են ասում), իր ասելիքն արտահայտել է բավական թափանցիկ ակնարկով: