Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ

Հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ
04.02.2020 | 00:35
Եվ այս­պես հրեա­նե­րը Ե­րու­սա­ղե­մում լայ­նո­րեն նշե­ցին ի­րեց ցե­ղաս­պա­նու­թյան՝ Հո­լո­քոս­տի 75-ա­մյա­կը. ֆա­շիստ­նե­րի կող­մից ի­րա­կա­նաց­ված հի­րա­վի դա­ժա­նա­գույն սպան­դի զոհ դար­ձան մոտ 6 մի­լիոն հրեա­ներ: Ան­նա­խա­դեպ էր ներ­կա մի­ջո­ցառ­մա­նը օ­տա­րերկ­րյա ներ­կա­յաց­վա­ծու­թյու­նը` վեց տաս­նյա­կից ա­վե­լի պե­տու­թյուն­նե­րի ղե­կա­վար­ներ, բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­ներ և այլք: Կա­րե­լի էր մեջ­բե­րում­ներ ա­նել Վլա­դի­միր Պու­տի­նի, մյուս լի­դեր­նե­րի ե­լույթ­նե­րից, ո­րոնք աչ­քի էին ընկ­նում հրեա ժո­ղովր­դի մե­ծա­գույն ող­բեր­գու­թյան կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րի դա­տա­պար­տում­նե­րով, վշ­տով ու զգաց­մուն­քայ­նու­թյամբ: Սա­կայն թերևս տե­ղին կլի­ներ սահ­մա­նա­փակ­վել Գեր­մա­նիա­յի նա­խա­գահ Ֆրանկ-Վալ­տեր Շտայն­մա­յե­րի մե­ղան­չա­կան հայ­տա­րա­րու­թյամբ. «Այդ մեղ­սա­գոր­ծու­թյուն­նե­րը, այդ զար­հու­րան­քը իմ ժո­ղովր­դի, Գեր­մա­նիա­յի ժո­ղովր­դի ձեռ­քի գործն են: Այս­տեղ՝ ի դեմս ողջ աշ­խար­հի, ես խոս­տա­նում եմ, որ մենք պայ­քա­րել ենք ու կպայ­քա­րենք ան­տի­սի­մի­տիզ­մի դեմ, որ­պես­զի այն եր­բեք չկրկն­վի»: Ան­չափ դժ­վար է 75 տա­րի ազ­գո­վին վե­րած­վել քա­վա­րա­նի: Կա­րե­լի է պատ­կե­րաց­նել այդ մար­դու վի­ճա­կը բա­զում մե­ղադ­րանք­ներ լսե­լիս: Սա­կայն գեր­մա­նա­ցի­նե­րը դի­մում են այդ քայ­լին: Եվ դա պա­տիվ է բե­րում նրանց:
Ես չի­մա­ցա, Ե­րու­սա­ղե­մում պաշ­տո­նա­պես ե­լույթ ու­նե­ցող­նե­րից որևէ մե­կը հի­շա­տա­կե՞ց դա­րաշր­ջա­նի սկզ­բի մե­ծա­գույն հան­ցա­գոր­ծու­թյու­նը՝ հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը: Հա­մե­նայն դեպս, ա­մե­նայն ու­շադ­րու­թյամբ դի­տե­ցի «Եվ­րո­նյուզ» հե­ռուս­տաա­լի­քով ու­ղիղ հե­ռար­ձակ­մամբ ցու­ցադր­վող հուշ-մի­ջո­ցա­ռու­մը Օս­վեն­ցի­մից: Նույն­պես քար լռու­թյուն: Ե­ղել է միայն Հո­լո­քոստ: Ա­սես դա­րաս­կզ­բին չի ե­ղել նման ե­ղեռ­նա­կան նա­խեր­գանք, Ի դեպ, այս թե­մա­յի շուրջ ռուս փոր­ձա­գետ­ներն ի­րենց մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րում հա­ճախ էին հի­շա­տա­կում, որ ե­թե ժա­մա­նա­կին աշ­խար­հը դա­տա­պար­տեր 1915 թվա­կա­նի հա­յոց ե­ղեռ­նը, ա­պա մի­գու­ցե չլի­ներ նաև Հո­լո­քոս­տը:
Ա­հա և, ա­մեն ան­գամ նման հան­գա­մանք­նե­րում հայ մար­դու մեջ չի կա­րող չծա­գել ցա­վա­լի տա­րա­կու­սան­քի զգա­ցու­մը՝ ին­չու նույ­նիսկ 100 տա­րի հե­տո մենք չենք կա­րո­ղա­նում հաս­նել այն բա­նին, որ թուր­քե­րը գո­նե ճա­նա­չեն ի­րենց կա­տա­րած ցե­ղաս­պան ոճ­րա­գոր­ծու­թյու­նը, իսկ հրեա­նե­րը ոչ միայն աշ­խար­հի մասշ­տա­բով ճա­նա­չել են տա­լիս ի­րենց Հո­լո­քոս­տը, այլև տար­բեր բնույ­թի փոխ­հա­տու­ցում­ներ են ստա­նում, և ոչ միայն Գեր­մա­նիա­յից: Եվ նրանց հայ­տե­րը օ­րե­ցօր ա­վե­լի ու ա­վե­լի տա­րա­ծուն են դառ­նում՝ ե­րեկ Լե­հաս­տա­նից էին մի­լիարդ­ներ պա­հան­ջում, այ­սօր Ավ­ստ­րիա­յին են հար­կադ­րում վե­րա­դարձ­նել ի­րենց եր­բեմ­նի գույ­քը:
Հի­շենք, թե քա­նի պե­տու­թյան ղե­կա­վար էր ներ­կա մեր ցե­ղաս­պա­նու­թյան 100-ա­մյա­կին: Բնավ էլ ոչ մի քա­նի տաս­նյակ: Կա­սեն, թե թուր­քե­րը քա­ղա­քա­կիրթ գեր­մա­նա­ցի չեն, տվյալ դեպ­քում Էր­դո­ղա­նը ոչն­չով չի հի­շեց­նում Շտայն­մա­յե­րին: Այ­դու­հան­դերձ, ին­չու՞ մեզ չի հա­ջող­վում այն, ինչ հա­ջող­վում է հրեա­նե­րին:
Ե­րու­սա­ղե­մում բազ­մա­թիվ ա­հա­զան­գեր հն­չե­ցին, որ աշ­խար­հում ու մաս­նա­վո­րա­պես այդ նույն Եվ­րո­պա­յում ա­հագ­նա­նում են ան­տի­սե­մի­տիզ­մի նոր դրսևո­րում­նե­րը, ո­րոնք մեծ մա­սամբ ի­րա­գործ­վում են «Ալ­լահ ակ­բար» նշա­նա­բա­նով: Հրեա­ներն ի­րոք խիստ ան­հան­գս­տա­ցած են, սա­կայն ի՜նչ ա­րեց Եվ­րո­պան Հո­լո­քոս­տի ժա­մա­նակ, որ ինչ ա­նի հի­մա, երբ աշ­խար­հա­մա­սը թու­լա­մոր­թո­րեն իր դռ­ներն է բա­ցել իս­լա­մի ա­ռաջ:
Ե­րու­սա­ղե­մում Հա­յաս­տա­նը ներ­կա­յաց­նում էր նա­խա­գահ Ար­մեն Սարգ­սյա­նը: Եվ իս­րա­յել­ցի իր գոր­ծըն­կե­րոջ հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ այլևայլ քն­նար­կում­նե­րի հետ մեկ­տեղ կր­կին հույս հն­չեց, որ երկ­րի խոր­հր­դա­րա­նը՝ Կնե­սե­տը, վեր­ջա­պես պաշ­տո­նա­պես կճա­նա­չի հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը: Գի­տեք, այս հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ: Ե­թե ի­րենց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նից հե­տո ան­ցած 75 տա­րում նրանք չեն ըն­դու­նել մեր ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը, ա­պա ո՞վ ա­սաց, թե կա­րող են ըն­դու­նել երբևէ: Ի՞նչ են ա­սում նրանք. ի­րենց խոր­հր­դա­րա­նը բնավ էլ պար­տա­վոր չէ ճա­նա­չել ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը. հրեա ժո­ղո­վուր­դը գի­տե այդ մա­սին, ըն­դու­նում է այն ու դա բա­վա­րար է: Ա­ռիթ­ներ են ե­ղել նշե­լու, որ այս ի­րո­ղու­թյու­նը ո­րոշ հրեա հրա­պա­րա­կա­խոս­ներ պար­բե­րա­բար հն­չեց­նում են նաև ռու­սա­կան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րում:
Մինչ­դեռ հրեա­նե­րը հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը չեն ճա­նա­չում գլ­խա­վո­րա­պես եր­կու պատ­ճա­ռով. նախ չեն ու­զում փչաց­նել հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը Թուր­քիա­յի հետ և ա­մե­նագլ­խա­վո­րը, ին­չի մա­սին շատ ան­գամ է աս­վել, միայն ի­րենք են են­թարկ­վել ցե­ղաս­պա­նու­թյան, ու աշ­խար­հը պի­տի խո­նարհ­վի միայն ի­րենց զո­հե­րի հի­շա­տա­կի առջև ու փոխ­հա­տու­ցի նյու­թա­պես:
ՈՒ­րիշ հարց է, թե ին­չու մենք չենք ու­սում­նա­սի­րում ու դա­սեր քա­ղում հրեա­նե­րի պատ­մա­կան փոր­ձից, թե ինչ­պես հա­զա­րա­մյակ­ներ հե­տո վերս­տեղ­ծե­լով ի­րենց հայ­րե­նի­քը բա­ռա­ցիո­րեն մի թիզ հո­ղի վրա, կա­րո­ղա­ցան այն դարձ­նել մո­լո­րա­կի ազ­դե­ցիկ պե­տու­թյուն­նե­րից մե­կը՝ հզոր է­կո­նո­մի­կա­յով ու ա­տո­մա­յին ռում­բով: Հենց այս­տեղ մենք սո­վո­րե­լու շատ բան ու­նենք նրան­ցից: Ինք­նաքն­նա­դա­տա­բար նա­յենք, թե մենք ինք­ներս ին­չի ենք վե­րա­ծել մեր միակ Հա­յաս­տա­նը: Իս­րա­յե­լի ղե­կա­վար­նե­րի մեջ էլ են ե­ղել ոչ հրեշ­տակ­ներ, սա­կայն նրանք բո­լորն էլ այ­նուա­մե­նայ­նիվ նպաս­տել են երկ­րի զար­գաց­մանն ու հզո­րաց­մա­նը:
Կնե­սե­տի ճա­նա­չել-չճա­նա­չե­լու փաս­տը Հա­յաս­տա­նի բար­գա­վաճ­ման գոր­ծում ոչ մի դեր չի խա­ղում:
Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա
Դիտվել է՝ 53542

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ