Հայաստանն իր տարածքով փոքր երկիր է և գտնվում է աշխարհաքաղաքական բարդ ու վտանգավոր պայմաններում։

Երկիր, քարտեզդ հիմա նման է կարմիր գաթայի, դանակավորը իր ուզած տեղից կտրել է ուզում...

Ինձ թվում է` հակիրճ վերլուծեցի ու նաև պարզեցի վերոհիշյալ ստեղծագործությունների միջև եղած ընդհանրությունը։ Թվալով չէ, սակայն, կա մեկ այլ իրականություն, մեկ այլ բան, որ ծածուկ է։

Մկրտիչ Սարգսյան գրողի, զինվոր զավակի գրավոր ու բանավոր կյանքը տեսնելով, առավել լավ հասկացա, որ ստեղծագործել, չի նշանակում ստեղծել կամ էլ հորինել: Ճշմարիտ գրողը ոչ թե չեղած բանը ստեղծող-հորինող է, այլ պարզապես եղածը հայտնաբերող: Եվ քանի որ մարդը ստեղծված է Աստծո պատկերով ու նմանությամբ, մարդկայինից բացի, կրելու է աստվածային, նույնն է թե ասեի` Աստծո բնությունը: Դա այդպես է, այլապես մարդացյալ Աստված Հիսուս Քրիստոսը չէր ասի. «Ինձ նման եղեք», այսինքն՝ ինձ նման մարդ եղեք, որպես մարդ ինձ նմանվեցեք: ՈՒրեմն, հնարավոր է այս աշխարհում գտնվելով, գործել աստվածային բնությամբ: Ոչ միայն գործել, այլև ապրել աստվածային բնությամբ: Առաջին մարդ Ադամը հնազանդ չգտնվեց, երկրորդ մարդը, որ Հիսուս Քրիստոսն է, Հորը հնազանդ մնաց մինչև վերջ, և այդ հնազանդությամբ էլ հաղթեց աշխարհին:

1922 թվականին՝ Սովետական Միության կազմի մեջ մտնելուց հետո, Սովետական Հայաստանի արևմտյան սահմանների պաշտպանությունն իրականացրել են սովետական զորքերը և կանխել են թուրքական հարձակման վտանգը։

ԱՐԱ Յ․ ԲԵՐՔՅԱՆԸ ծնվել էր Եղեռնը վերապրածի ընտանքիում, ահա թե ինչու՝ Դանիել Վարուժանի խոսքով․ «...Հայությունը կուլար և կը մռնչեր իր մեջ»

1920 թվականի սեպտեմբերի վերջին քեմալական Թուրքիան հարձակվեց Հայաստանի Հանրապետության վրա և տարավ հաղթանակ։ Թուրքերը հայտարարեցին զինադադար և Հայաստանի կառավարությունից պահանջեցին սկսել բանակցություններ։

1915 Բորսաներում սև-մութ խաղերի հանել ենք աճուրդ 1.500.000 հոգնած հոգիներ` գինը սակարկելի:

Իսլամի, մահմեդականության հիմնադիր քոչվոր, աղքատ բեդվին Մուհամմեդը, որ բարոյականություն էր քարոզում Հիջազում, շատ շուտ մոռացավ և շեղվեց իր իսկ քարոզած բարոյականությունից՝ ամուսնանալով մի հարուստ այրու հետ։ Նա կարճ ժամանակ անց հղփացավ ու իր անբարո «բարոյականությամբ» հանդերձ, կարողացավ ողջ արաբական թերակղզին միավորել մեկ միասնական պետության մեջ։ Իր քարոզների համար Մուհամմեդը ենթարկվում էր կռապաշտների հալածանքներին, ապրում փախստականի կյանքով, ու թեև խաղաղ քարոզիչ էր, բայց շուտով ստիպված եղավ նետվել պատերազմների մեջ։

Անշնորհակալ գործ է, պատմականորեն լիակատար կերպով մերժված: Դա է ապացուցում մեր անցած 300 տարվա պատմությունը: