Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

ԱԻՆ-ը պատրաստվում է ԱՄՆ-ին հնարավորություն տալ ստանալու Հայաստանի և Ռուսաստանի անվտանգությանը սպառնացող տեղեկություններ

ԱԻՆ-ը պատրաստվում է ԱՄՆ-ին հնարավորություն տալ ստանալու Հայաստանի և Ռուսաստանի անվտանգությանը սպառնացող տեղեկություններ
19.03.2019 | 02:00

Մարտի 12-ին ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության (ԱԻՆ) փրկարար ծառայության տնօրեն, ՓԾ գնդապետ Արտակ Նահապետյանը, ինչպես տեղեկացրել է ԱԻՆ-ի պաշտոնական կայքը, ընդունել է ԱՄՆ-ի զինված ուժերի Եվրոպական հրամանատարության ներկայացուցիչների խմբին (ութ մարդ), որի ղեկավարն է զանգվածային ոչնչացման զենքի (ԶՈԶ) հակազդման, քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային աղետների արձագանքման և կառավարման գրասենյակի ղեկավար, փոխգնդապետ Ռենդի Քոթին:


Մեկ անգամ ևս ուշադիր կարդացեք ԱԻՆ-ի հրապարակած պաշտոնական տեղեկատվության մեջ նշված սույն պարոնի պաշտոնը՝ ԱՄՆ-ի զինված ուժերի Եվրոպական հրամանատարության զանգվածային ոչնչացման զենքի հակազդման, քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային աղետների արձագանքման և կառավարման գրասենյակի ղեկավար, որպեսզի հասկանալի լինի, թե ԱՄՆ-ի ԶՈՒ-ն, այն էլ՝ այդպիսի նուրբ խնդիրների հետ կապված, նման բարձրաստիճան պաշտոնյայի ու բազմամարդ պատվիրակություն Հայաստան գործուղելով, ինչ մեծ կարևորություն է տվել նրանց տվյալ առաքելությանը։


ԱԻՆ-ի լրատվական ծառայության տեղեկացմամբ, հանդիպման նպատակն էր քննարկել քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային (ՔԿՃՄ/CBRN) աղետների արձագանքման վերաբերյալ ծրագրի իրականացման հնարավորությունը Հայաստանում, ինչպես նաև գնահատել ԱԻՆ փրկարար ծառայության կարողությունները քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում:
«Ռ. Քոթին նշեց, որ ամերիկյան կողմի նպատակն է վերապատրաստել, սարքավորումներով ապահովել և զարգացնել Հայաստանի՝ ՔԿՃՄ արձագանքման հատուկ հմտությունները, որոնք կհզորացնեն պետության արձագանքման կարողություններն այս բնագավառում՝ ռազմավարական, օպերատիվ և մարտավարական առումներով,- նշված է ՀՀ ԱԻՆ-ի պաշտոնական տեղեկատվության մեջ։- Ծրագիրը կտևի 3-5 տարի՝ հաշվի առնելով Հայաստանի ներկայիս կարողությունները»:


Բնականաբար, հարց է առաջանում՝ ամերիկյան կողմը, իսկ ավելի որոշակի՝ ԱՄՆ-ի զինված ուժերը, այդ ո՞ր պետության կողմից քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին (հարձակմանը) արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում են ուզում զարգացնել Հայաստանի կարողությունները, հզորացնել մեր երկրի արձագանքման կարողություններն այս բնագավառում՝ ռազմավարական, օպերատիվ և մարտավարական առումներով։ Ինչ-որ անհեթեթ պատճառաբանություն չի՞ ստացվում…


Դատեք ինքներդ. Հայաստանի մոտակա թշնամիները՝ Ադրբեջանը և Թուրքիան, զանգվածային բնաջնջման վերոնշյալ զենքերը, համենայն դեպս պաշտոնապես, չունեն, իսկ եթե փաստացի ունեն քիմիական կամ (և) կենսաբանական զենքեր, ապա աշխարհում առաջինների թվում հե՛նց ԱՄՆ-ն է պարտավոր բարձրաձայնել այդ մասին, ավելին՝ ամենախիստ պատժամիջոցները կիրառել, ինչպես այժմ վարվում է Հյուսիսային Կորեայի նկատմամբ՝ այդ երկրի միջուկային, նույնիսկ հրթիռային ծրագրի առնչությամբ (կենսաբանական ու քիմիական զենք ունենալու կեղծ պատրվակով Իրաքի վրա կատարված հարձակման մասին էլ չհիշեցնենք):


Բոլորին է հայտնի, որ մեր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանը, բարեկամ Չինաստանն ու Հնդկաստանն ունեն միջուկային, միգուցե նաև զանգվածային բնաջնջման այլ զենքեր: ԱՄՆ-ը նրանց կողմից Հայաստանի նկատմամբ քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին (հարձակմանը) արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործու՞մ է ուզում զարգացնել Հայաստանի կարողությունները… Կատարյալ անհեթեթություն, ու պարզ է, որ նպատակը դա չէ, քանի որ բացառված է նշված երկրների կողմից Հայաստանի նկատմամբ միջուկային զենքի կիրառումը:
Կատարյալ անհեթեթություն կլինի նաև մտածելը կամ նույնիսկ ենթադրելը, թե ԱՄՆ-ն այդպիսով Հայաստանը նախապատրաստում է իր և իր ռազմավարական դաշնակից (սիամական երկվորյակ) Իսրայելի կողմից մեր նկատմամբ զանգվածային բնաջնջման զենքի կիրառմանը, ինչը միանգամայն սպասելի է Ռուսաստանի նկատմամբ Միացյալ Նահանգների փափագած, բայց այժմ անիրականանալի միջուկային հարձակման դեպքում, քանի որ Հայաստանը ՀԱՊԿ և ԵԱՏՄ անդամ է, այստեղ Ռուսաստանի 102-րդ ռազմահանգրվանն է գտնվում (էլ չենք նշում առավել խորքային պատճառների մասին, որոնք ընկած են Հայոց ցեղասպանության հետևում):


Այսպիսով ակնհայտ է դառնում, որ հայտարարված նպատակներից առաջինը՝ քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին (հարձակմանը) արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում Հայաստանի կարողությունները զարգացնելը սոսկ «ծխածածկույթ» է՝ բուն նպատակից հասարակության ուշադրությունը շեղելու համար, կամ էլ յուրօրինակ խայծ ՝ հիշյալ առաքելությանն ընդունելու, նշված ոլորտում նրա հետաքրքրությունները բավարարելու հարցում հայկական կողմին շահագրգռելու համար։


Դատելով ամենից, հայկական կողմն այդ խայծը՝ արտահայտված Հայաստանի ՔԿՃՄ արձագանքման հատուկ հմտությունները զարգացնելու նպատակով ԱԻՆ-ին ինչ-որ սարքավորումներով ապահովելու, վերապատրաստման (ենթադրվում է՝ ԱԻՆ-ի մասնագետներին վերապատրաստման դասընթացների նպատակով ԱՄՆ հրավիրելու) հույսեր տալու միջոցով, կուլ է տվել, քանի որ ՓԾ տնօրեն Ա. Նահապետյանը ողջունելով հյուրերին ու շնորհակալություն հայտնելով Հայաստանին աջակցելու պատրաստակամության համար, նշել է, որ ԱԻՆ անձնակազմը շատ ուրախ է և պատրաստ կյանքի կոչելու դեռևս նախորդ տարվա հանդիպման ընթացքում նախանշված ուղղություններն ու ծրագրերը, ապա կարևորել է ԱՄՆ-ի հարուստ փորձի ներդրման հնարավորությունները Հայաստանում:
Վերը շարադրվածում կարևորը պաշտոնապես հայտարարված նպատակի երկրորդ բաղադրիչն է՝ «գնահատել ԱԻՆ փրկարար ծառայության կարողությունները քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում»։ Դա՛ է բուն նպատակը, ընդ որում, ինչպես հասկանալի է, միայն ՀՀ ԱԻՆ փրկարար ծառայության կարողությունները գնահատելուց՝ ինչ ունենք-չունենքը, ինչ կարող ենք-չենք կարողը պարզելուց հետո է հնարավոր ուսումնասիրել, հասկանալ տվյալ ոլորտում կամ նշված աղետներին դիմագրավելու համար անհրաժեշտ ՀՀ պահանջները և առաջնահերթ խնդիրները, իսկ սկզբնական դասընթացները և սարքավորումներով ապահովումը (յուրօրինակ կաշառքը կամ շահագրգռող խայծը) լինելու են միայն այդ ամենից հետո: Ահավասիկ ՀՀ ԱԻՆ-ի հրապարակած պաշտոնական տեղեկատվությունը. «Նախքան սկզբնական դասընթացների իրականացումը և սարքավորումներով ապահովումը, ԱՄՆ ներկայացուցիչները կուսումնասիրեն ՀՀ պահանջները և առաջնահերթ խնդիրները»:


Ընթերցողներից ոմանք, որոնք դեռ գլխի չեն ընկել, թե բանն ինչ է, գուցե տարակուսեն՝ իսկ ի՞նչ վտանգավոր կամ վատ բան կա նրանում, որ ԱՄՆ-ը ցանկանում է գնահատել ՀՀ ԱԻՆ փրկարար ծառայության կարողությունները քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում, ուսումնասիրել այդ առումով ՀՀ պահանջները և առաջնահերթ խնդիրները:
Խնդիրն այն է, որ լինելով ՀԱՊԿ անդամ երկիր և ՌԴ ռազմավարական դաշնակիցը, Հայաստանը քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային և միջուկային զենքի կիրառմամբ միջադեպերին արձագանքելու և միջադեպերի ազդեցության հետևանքները կառավարելու գործում ՌԴ-ից ստացել և ունի նույն կամ գրեթե նույն տեխնիկական ու մեթոդական կարողությունները, ինչ Ռուսաստանը։ Այսինքն՝ այս առումով Հայաստանի հնարավորությունները հիմնականում արտացոլում են Ռուսաստանի ունեցած հնարավորությունները, հետևաբար 3-5 տարվա ընթացքում (ծրագրի պաշտոնապես հայտարարված տևողությունը) կամ միգուցե ավելի շուտ Հայաստանի կարողություններն ուսումնասիրելով, ԱՄՆ-ը, հարկ եղած դեպքում համապատասխան գործակից կիրառելով, գրեթե ճշգրիտ պատկերացում կստանա նաև տվյալ ոլորտում Ռուսաստանի կարողությունների մասին, ինչն անթույլատրելի է հենց մեր ու մեր ռազմավարական դաշնակցի անվտանգության տեսանկյունից:


Ավելին. Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի այս քայլը կարող է դիտվել իր անվտանգության նկատմամբ դավաճանական քայլ, ինչը, բնականաբար, կհարուցի նրա համապատասխան վերաբերմունքը մեր պետության ու նրա իշխանությունների նկատմամբ: Հուսանք, որ վերը նշվածը ՀՀ ԱԻՆ փրկարար ծառայության և ԱԻՆ-ի կողմից հետևանքների առումով չգիտակցված քայլ է՝ տեխնիկական ինչ-ինչ օգնություն ստանալու և իր աշխատակիցների մի մասին ենթադրաբար ԱՄՆ-ում վերապատրաստման դասընթացների (եկեք պարզ ասենք՝ ձրի զբոսաշրջային ուղևորությունից շատ չտարբերվող) հնարավորություն ընձեռելու շահագրգռությամբ, և ոչ թե՝ 30 արծաթի դիմաց, հօգուտ ԱՄՆ-ի, դավաճանական քայլ Ռուսաստանի՝ մեր ռազմավարական դաշնակցի նկատմամբ, որը, կրկնում ենք, Հայաստանի վրա կարող է շատ թանկ նստել:


Ընդգծենք, որ ԱՄՆ-ը այդ նույն տեղեկությունները Ռուսաստանից ձեռք բերելու նպատակով, հսկայական ֆինանսական միջոցներ ու հետախուզական կարողություններ պետք է ներդնի տվյալ նպատակին հասնելու համար, ու դեռ մեծ հարց է, թե Ռուսաստանում նշված նպատակով իր ողջ լրտեսական ցանցը մոբիլիզացնելու դեպքում, արդյոք կկարողանա՞ ձեռք բերել իրեն անհրաժեշտ տեղեկությունները, մինչդեռ արդեն ձեռնամուխ է եղել դրա համեմատ չնչին գումարներ ծախսելով համապատասխան տեղեկությունները Հայաստանից ստանալուն, ինչպես ասում են, արծաթյա սկուտեղի վրա:


Ի դեպ, չափազանց ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ ԱՄՆ-ի ԶՈՒ հիշյալ գրասենյակի ղեկավար Ռենդի Քոթիի ու նրա գլխավորած պատվիրակության վերը նշված այցելությունից ավելի վաղ կամ գրեթե միաժամանակ Հայաստան է այցելել, ՀՀ ԱԻՆ փրկարար ծառայության տնօրենի հետ նրանց հանդիպումից ուղիղ մեկ օր առաջ՝ մարտի 11-ին, ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետի առաջին տեղակալ, գեներալ-մայոր Օնիկ Գասպարյանի հետ հանդիպել մարտի 10-13-ին աշխատանքային այցով Հայաստան ժամանած Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի ռադիացիոն, քիմիական և կենսաբանական պաշտպանության զորքերի պետ, գեներալ-լեյտենանտ Իգոր Կիրիլովի գլխավորած պատվիրակությունը: Վերջինս, ըստ ՀՀ ՊՆ հրապարակած պաշտոնական տեղեկատվության, Երևան է ժամանել Հայաստանում երկկողմ քննարկումներին մասնակցելու նպատակով (դարձյալ ուշադրություն դարձրեք ՌԴ ԶՈՒ բարձրաստիճան ներկայացուցչի պաշտոնին…): Գեներալ-լեյտենանտ Իգոր Կիրիլովի հետ, դարձյալ ՀՀ ՊՆ-ի պաշտոնական սուղ տեղեկատվության համաձայն, քննարկվել են ռադիացիոն, քիմիական և կենսաբանական անվտանգության հարցեր, ինչպես նաև տվյալ ուղղությամբ հայ-ռուսական համագործակցության ներկա իրավիճակը և համատեղ գործունեության հեռանկարները: Հրապարակվել ու հայտնի է ընդամենն այսքանը:
Չենք կարծում, թե պատահականություն է վերոնշյալ ոլորտում ԱՄՆ-ի և ՌԴ զինված ուժերի բարձրաստիճան պաշտոնյաների ղեկավարությամբ պատվիրակությունների գրեթե համաժամանակյա այցը Հայաստան: Չե՛ն լինում այդպիսի պատահականություններ: Միամտություն կլինի կարծելը, թե ՌԴ անվտանգության դաշնային ծառայությանը, զինված ուժերի Գլխավոր շտաբին կամ բանակի հետախուզությանը նախապես հայտնի չի եղել Ռենդի Քոթի ու նրա գլխավորած պատվիրակության՝ Հայաստան կատարելիք այցի և միգուցե նաև դրա նպատակների մասին: Չէ՞ որ այնպիսի այցեր, ինչպիսին Ռենդի Քոթիի ու նրա գլխավորած պատվիրակության հիշյալ այցն է, վերջին պահին չէ, որ նախատեսվում են, այլ պլանավորվում են շաբաթներ կամ առնվազն օրեր առաջ: Մենք հավանաբար այդպես էլ չենք իմանա, թե Իգոր Կիրիլովին ինչ պայմանավորվածության է հաջողվել հասնել հայկական կողմի հետ, կամ, ավելի շուտ, հակառակը՝ ինչ պայմանավորվածության չի հաջողվել հասնել, բայց կասկածից դուրս է, որ ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը պետք է օր առաջ չեղյալ համարի Ռենդի Քոթիի ու նրա գլխավորած պատվիրակության հետ իր պայմանավորվածությունները՝ ի շահ Հայաստանի և Ռուսաստանի անվտանգության:


Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 4359

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ