Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Քրիս­տո­սի» հետևոր­դը

«Քրիս­տո­սի» հետևոր­դը
22.11.2019 | 00:09

Ե­րե­կոն բա­վա­կա­նին հե­տաքր­քիր ստաց­վեց. նախ` «սևերն» ու «սպի­տակ­նե­րը» ա­ռա­ջին ան­գամ դեմ դի­մաց կանգ­նե­ցին, ա­պա փո­խա­տեղ­վե­ցին: Նշա­նա­յին հա­մա­կարգն ու սիմ­վո­լիզմն այն­քան ա­հեղ էին, որ մի կյան­քը չի բա­վա­կա­նաց­նի ամ­բող­ջը վեր­ծա­նե­լու հա­մար:
Հիմ­նա­կան ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը տե­ղի ու­նե­ցան հա­յոց տա­ճա­րում: Հա­յոց մտ­քի-հո­գու կա­ճառ­նե­րից մե­կում, սբ Ղա­զար կղ­զուն հա­րա­կից 40 ման­կանց ե­կե­ղե­ցում (հի­շենք` նույն օ­րը Հա­յաս­տա­նում հու­ղար­կա­վոր­վում էին ման­կատ­նից քշ­ված 4 ե­րե­խա­նե­րը):
Ա­պա օր­վա իշ­խո­ղը 40 ման­կանց տա­ճա­րում ի­րեն հռ­չա­կեց Քրիս­տո­սի «հետևորդ» (չէ, ես ա­մենևին չեմ ա­սում, որ նա, ինչ­պես Աստ­վա­ծա­շունչն է վեր­ջին օ­րե­րի մա­սին ա­սում, ե­կել էր նս­տե­լու տա­ճա­րում): Քրիս­տո­սի «հետևորդն» ա­ռանց եր­կն­չե­լու ա­սաց, որ ին­քը սեր է տա­րա­ծում, բայց կա­րող է և շր­ջել սե­ղան­նե­րը, ե­թե տես­նի` ինչ-որ բան այն չէ:


Պետք է ձգել պաու­զան, ար­ձա­նագ­րե­լու, թե ին­չու նրա մոտ ա­մեն բան ե­կավ լույ­սի մեջ: Ի­տա­լիան ու­րույն է­ներ­գե­տի­կա ու­նե­ցող եր­կիր է` ոչ միայն ա­ռա­քյալ­նե­րի ոտ­նա­հետ­քե­րը պահ­պա­նե­լու, Վա­տի­կա­նի, է­ներ­գե­տիկ վիբ­րա­ցիա­նե­րի, այլև ճա­կա­տա­գիր բե­րե­լու ա­ռու­մով: Եվ ու­րեմն, սույն պեր­սո­նի են­թա­գի­տակ­ցու­թյունն ան­մի­ջա­պես կա­պի մեջ մտավ ի­տա­լա­կան աստ­րա­լի հետ, և նա ի­րեն ա­ռա­քյալ հռ­չա­կեց` ամ­բող­ջո­վին ցու­ցա­նե­լով իր մեջ ծվա­րա­ծի փոք­րու­թյան բո­լոր բա­նաձևում­նե­րը:


Նախ` ադր­բե­ջան­ցու հետ բե­մադ­րած ան­հա­ջող կո­մե­դիա­յի պատ­ճա­ռով. ու­րեմն, քիչ չէ Քրիս­տո­սի «հետևորդն» էր ե­կե­ղե­ցում, մի հատ էլ ադր­բե­ջան­ցուն էին «սո­վո­րեց­րել»` ինչ պետք է ա­նի, ինչ­պես, ու­մով ա­նի (ի դեպ, դա Ֆրան­սիա­յում ադր­բե­ջան­ցուց գրիչ նվեր ստա­նա­լու տրա­գի-ֆար­սի սե­րիա­լա­կան շա­րու­նա­կու­թյունն էր). և ու­րեմն, խա­ղարկ­ված ա­հա­վոր ան­հա­ջող շոուի հմայքն այն չէր, որ Քրիս­տո­սի «հետևոր­դը» ցու­ցա­նեց իր «խա­ղա­ղու­թյաւն տա­րած­քի ոտ­քե­րը» կամ որ ըն­դօ­րի­նա­կեց Սերժ Սարգ­սյա­նին` հի­շե­լով Մու­թա­լի­բո­վին, այլ որ` նրա «քրիս­տո­սա­կան» ներ­կա­յու­թյամբ, ա­ռա­ջին ան­գամ իր իսկ կող­մից մերժ­վող հա­յոց պատ­մու­թյան մեջ` հա­յոց ե­կե­ղե­ցում թուր­քը հն­չեց­րեց ֆրա­զը` «հա­յե­րը ցե­ղաս­պա­նու­թյուն են կա­տա­րել»… Կա­րե­լի էր այս­քա­նով ա­վարտ­ված հա­մա­րել ող­ջը:


Սա­կայն տա­ճա­րում հայ­տն­վա­ծի «դու­խով­նի» ո­գո­րում­նե­րը, պարզ­վեց, ան­սահ­մա­նու­թյան տի­րույթ­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­լու ան­չափ մեծ նե­րու­ժով, լե­գեո­նե­րա­կա­նու­թյամբ են օժտ­ված:
Սե­փա­կան երկ­րում աս­ֆալ­տի հա­րա­կե­ցու­թյամբ ապ­րող, «պին­ցետ­նե­րի» փի­լի­սո­փա­յու­թյա­նը շա­ղախ­ված ան­ձը հա­յոց տա­ճա­րից պա­տե­րազմ հայ­տա­րա­րեց Վա­տի­կա­նին (ին­քը կգ­նա, Սուրբ Ղա­զա­րում ծվա­րած հայ հոգևո­րա­կա­նու­թյու­նը, որն ա­ռանց այդ էլ բազ­մա­թիվ խն­դիր­ներ ու­նի, կմ­նա դեմ հան­դի­ման` Ի­տա­լիա­յի ու Վա­տի­կա­նի հետ):
Եվ ու­րեմն, աշ­խար­հում չլս­ված-չտեսն­ված դի­վա­նա­գի­տա­կան սայ­թա­քում թույլ տվեց սույն «հետևոր­դը» օ­դի իշ­խա­նի իր տա­րա­ծում­նե­րով` «Վա­տի­կա­նի պադ­վալ­նե­րը» վկա­յա­կո­չե­լով, որ­պես… ան­կեղծ ա­սենք, «հան­ցա­գործ­ներ, օ­լի­գարխ­ներ» պա­հե­լու, սա­տա­րե­լու, օ­ժան­դա­կե­լու վայր:


ՈՒ սա ոչ թե վատ տոն է, այլ ուղ­ղա­կի մե­ղադ­րանք` կա­թո­լիկ աշ­խար­հին… Ձգենք պաու­զան. ընդ ո­րում, մար­դը, ում հաս­ցեին հն­չում են մե­ղադ­րանք­ներ (ու­ղիղ ա­սենք` Մի­քա­յել Մի­նա­սյան), ե­ղել է ու կա վա­տի­կա­նյան լա­վա­գույն դես­պա­նը։ Չթ­վար­կենք` Նա­րե­կից մինչև Խաչ­քար, Հռո­մի պա­պի ֆե­նո­մե­նալ այ­ցից մինչև վա­տի­կա­նյան պա­տա­րագ. ընդ­հուպ մինչև աշ­խար­հում տա­րած­ված տե­սա­կետ. որ պա­պի` Հա­յաս­տան կա­տա­րած այ­ցի ժա­մա­նակ քրիս­տո­նեա­կան-տիե­զե­րա­կան ո­րոշ պար­տա­վո­րու­թյուն­ներ ա­պա­հաս­ցեա­կա­նաց­վել են ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցուն: ՈՒ պար­կեշ­տո­րեն, երկ­րի ղե­կա­վա­րին հա­րիր լր­ջու­թյամբ, ար­ժա­նա­պատ­վու­թյամբ, այլ երկ­րում գտն­վո­ղի ծան­րակ­շիռ պահ­ված­քով իր այ­ցի մեկ­նար­կը տա­լու փո­խա­րեն, իր աս­ֆալ­տա­պե­տու­թյան մեջ ներ­քա­շեց կա­թո­լիկ աշ­խարհն ու ե­կե­ղե­ցին ևս, ին­չի հետևանք­նե­րը, կար­ծում ենք. չեն ու­շա­նա:


Իսկ այդ ա­մե­նի «վրա» Եվ­րո­պա­յի կենտ­րո­նից հն­չեց Զագ­րեբ այ­ցե­լած, եվ­րո­պա­կան ըն­տա­նի­քի մաս կազ­մող ու­ժի և ՀՀ եր­րորդ նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սյա­նի պաշ­տո­նա­թո­ղու­թյու­նից հե­տո ա­ռա­ջին խոս­քը մի­ջազ­գա­յին հար­թա­կից` նաև ներ­քին լսա­րա­նին ուղղ­ված. «Հի­մա ես այս­տեղ եմ` բարձ­րա­ձայ­նե­լու այդ մտա­հո­գու­թյուն­նե­րը` պաշտ­պա­նե­լու հա­մար այն հա­վատն ու ակն­կա­լիք­նե­րը, որ ու­նե­ցել են հա­զա­րա­վոր մար­դիկ տե­ղի ու­նե­ցած իշ­խա­նա­փո­խու­թյան ըն­թաց­քում»:
Դու՛ ա­սա­ցիր:


Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 5488

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ