Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Մե­ծե­րով տուն­տու­նիկ են խա­ղում, մեկն իբրև թե վար­չա­պետ է, մյու­սը՝ նա­խա­գահ. մե­ծա­նալ է պետք, որ ա­զատ­վենք «իբրև»-ից»

«Մե­ծե­րով տուն­տու­նիկ են խա­ղում, մեկն իբրև թե վար­չա­պետ է, մյու­սը՝ նա­խա­գահ. մե­ծա­նալ է պետք, որ ա­զատ­վենք «իբրև»-ից»
03.03.2020 | 01:17

Քա­ղա­քա­գետ ԱՐԾ­ՐՈՒՆ ՊԵ­ՊԱ­ՆՅԱ­ՆԸ վս­տահ է՝ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հան­րաք­վե ա­նե­լու փո­խա­րեն հար­կա­վոր է բու­ժել բնակ­չու­թյան՝ օ­տա­րի լծի հետևան­քով ա­ռա­ջա­ցած հո­գու ձևա­խե­ղու­մը և վե­րա­կանգ­նել քա­ղա­քա­կան մտա­ծո­ղու­թյան կորս­ված ու­նա­կու­թյու­նը: «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում նա նշեց՝ բուժ­ման ա­ռա­ջարկն ի­րե­նը չէ, այն 90 տար­վա վա­ղե­մու­թյուն ու­նի:

-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը վս­տահ են՝ ապ­րի­լի 5-ի հան­րաք­վեին կա­րո­ղա­նա­լու են հա­տել նվա­զա­գույն 650 հա­զար դրա­կան քվեի շե­մը և դեռ մի բան էլ ա­վե­լի: Ընդ­դի­մա­դիր­նե­րը խիստ կաս­կա­ծով են մո­տե­նում հար­ցին, ան­գամ նշում, թե հնա­րա­վոր է ընտ­րա­կան ի­րա­վունք ու­նե­ցող­նե­րի 25 տո­կոսն ան­գամ չմաս­նակ­ցի հան­րաք­վեին: Ձեր դի­տարկ­մամբ՝ ի՞նչ ելք կու­նե­նա հան­րաք­վեն:
-Մեր ժո­ղովր­դի մեկ տո­կո­սին ան­գամ հնա­րա­վոր չէ գլ­խի գցել, թե ին­չի մա­սին է հան­րաք­վեն, և ին­չի կա­րող է հան­գեց­նել այն: Մարդ­կանց հեշտ է հի­մա­րաց­նել, քա­նի որ պատ­մա­կան հան­գա­մանք­նե­րի բե­րու­մով մեր ժո­ղո­վուր­դը քա­ղա­քա­կան մտա­ծո­ղու­թյուն չու­նի: Եվ քա­նի որ քա­ղա­քա­կան մտա­ծո­ղու­թյուն չու­նե­ցող­նե­րը գե­րակշ­ռում են, ա­պա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը հան­րա­յին կար­ծի­քի հարց­ման ա­ռու­մով դեռ եր­կար ժա­մա­նակ հա­ջո­ղու­թյուն­ներ կու­նե­նան, որ­քան էլ որ մարդ­կանց կյանքն ան­տա­նե­լի լի­նի:
-Հան­րաք­վեի «Ոչ»-ի շտա­բը ձևա­վոր­վել է խոր­հր­դա­րա­նից դուրս՝ ի­րա­վա­բան­նե­րի ու ի­րա­վա­պաշտ­պան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի մի­ջոց­նե­րով: Նոր­մա՞լ եք հա­մա­րում, որ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը, վա­խե­նա­լով «Ա­յո»-ի շտա­բի թի­րա­խա­վո­րու­մից, ձեռ­քե­րը լվա­ցել ու մի կողմ է քաշ­վել:
-Ե­թե խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը հան­րաք­վեի հար­ցով դի­մեր ՍԴ, ա­պա ես կա­սեի, որ ընդ­դի­մու­թյուն ու­նենք: Մեր երկ­րում, որ­տեղ ժո­ղո­վուր­դը ավ­տո­րի­տար կա­ռա­վար­ման մշա­կույ­թի կրող է, մե­ծա­հա­րուս­տը լիար­ժեք ընդ­դի­մու­թյուն լի­նել չի կա­րող: Նա կա­րող է լր­ջա­գույն խն­դիր­ներ ու­նե­նալ, բայց փաստն այն է, որ ընդ­դի­մու­թյուն չու­նենք: Ես մտ­նում եմ Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նի դրու­թյան մեջ, նա ա­նում է հնա­րա­վո­րը, իսկ «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տա­նը», ա­ռանց ԲՀԿ-ի, ՍԴ դի­մել չէր կա­րող:
-Իշ­խա­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներն ընդ­դի­մա­դիր ե­ղած ժա­մա­նակ­նե­րում պա­տեհ ու ան­պա­տեհ ա­ռիթ­նե­րով բարձ­րա­ձայ­նում էին, թե Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը կար­վել է ՀՀ եր­րորդ նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սյա­նի հա­գով, այժմ, սա­կայն, այդ Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հան­րաք­վեն բո­լո­րո­վին այլ բա­նի մա­սին է: Իշ­խա­նա­վոր­նե­րը մո­ռա­ցե՞լ են նախ­կի­նում ա­րած հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը, թե՞ «կոս­տյու­մը» նաև ի­րենց է «զար­դա­րում»:
-Ամ­բողջ հարցն այն է, որ ի­րա­կա­նու­թյան մեջ գոր­ծում է «կյան­քի սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը», իսկ այն մեր դեպ­քում ավ­տո­րի­տար չլի­նել չի կա­րող: Ե­թե Ձեզ վար­չա­պետ կար­գեն, Դուք նույն­պես մի ո­րոշ ժա­մա­նակ հար­կադր­ված եք ավ­տո­րի­տար լի­նել, քա­նի որ պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ ի­րա­կա­նում չկան երկ­րում: Բայց դժ­բախ­տու­թյունն այն է, որ մեր երկ­րի ղե­կա­վար­նե­րը հմայ­վում են այդ ավ­տո­րի­տա­րիզ­մով ու նրանց մտ­քով չի անց­նում կա­տա­րել ժա­մա­նա­կի պա­հան­ջը՝ ստեղ­ծել անհ­րա­ժեշտ ո­րա­կի պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ: Բայց ա­հա կյան­քը, մեր կամ­քից ան­կախ, մեզ հա­մար ստեղ­ծել է պե­տա­կան մի ինս­տի­տուտ ու­նե­նա­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն՝ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րից ան­կախ ՍԴ: Բայց քա­նի որ մենք, որ­պես ժո­ղո­վուրդ, դեռ հա­սու­նա­ցած չենք դրա հա­մար, խրոխտ կան­չե­րով կխժ­ռենք այդ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը և կվե­րա­դառ­նանք կոտ­րած տաշ­տա­կին:
-Ա­սում էին նաև, որ 2015-ի սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներն ըն­դուն­վել են կեղ­ծի­քով, ոչ լե­գի­տիմ իշ­խա­նու­թյան պայ­ման­նե­րում, բայց ե­թե այն ժա­մա­նակ փո­փոխ­ված Սահ­մա­նադ­րու­թյան մեջ են ցան­կա­նում փո­փո­խու­թյուն­ներ կա­տա­րել, չի՞ ստաց­վում ար­դյոք, որ լե­գի­տի­մաց­նում են 2015-ի հան­րաք­վեն:
-Ի­զուր մի փոր­ձեք մեր քա­ղա­քա­կան դաշ­տում տրա­մա­բա­նու­թյուն ո­րո­նել: Տե­ղյակ եք, ան­շուշտ, ե­րե­խա­նե­րի տուն­տու­նիկ խա­ղին, մի ե­րե­խան իբր թե հայրն է, մյու­սը՝ մայ­րը, եր­րոր­դը՝ բժիշ­կը, ծղոտն իբրև նե­րար­կիչ է ծա­ռա­յում, ցե­խը՝ իբրև ճաշ: Մե­զա­նում հի­մա մե­ծե­րով այդ խաղն են խա­ղում. մեկն իբրև վար­չա­պետ է, մյու­սը՝ իբր նա­խա­գահ, նա­խա­րար, եր­րոր­դը՝ ժո­ղո­վուրդ, մի թուղթ էլ՝ իբրև Սահ­մա­նադ­րու­թյուն: Մեզ մե­ծա­նալ է պետք, որ­պես­զի ա­զատ­վենք այդ «իբրև»-ից:
-Նի­կոլ Փա­շի­նյանն իր վեր­ջին հար­ցազ­րույ­ցում անդ­րա­դար­ձել էր հա­ջորդ՝ ա­ռա­վել ընդ­գր­կուն սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ են­թադ­րող հան­րաք­վեին՝ նշե­լով, թե դա կա­րող է տե­ղի ու­նե­նալ խոր­հր­դա­րա­նա­կան հեր­թա­կան ընտ­րու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ, այ­սինքն՝ 2023-ին։ Ըստ Ձեզ՝ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե՞ր են մեզ անհ­րա­ժեշտ, թե՞ առ­հա­սա­րակ նոր Սահ­մա­նադ­րու­թյուն:
-Մեզ անհ­րա­ժեշտ է ար­մա­տա­պես փո­խել մեր ժո­ղովր­դի ժան­գա­կիր մտա­ծո­ղու­թյու­նը:
-Պե­տու­թյան կա­ռա­վար­ման մո­դե­լի փո­փո­խու­թյան անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն տես­նո՞ւմ եք. խոր­հր­դա­րա­նա­կան «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տա­նը», օ­րի­նակ, դեմ է «սու­պեր­վար­չա­պե­տա­կան» հա­մա­կար­գին, «Հայ ազ­գա­յին կոնգ­րեսն» ա­ռա­ջար­կում է հետ գնալ կի­սա­նա­խա­գա­հա­կա­նին: Ո՞րն է Ձեր մո­տե­ցումն այս հար­ցում:
-Լու­սա­վո­րյալ դիկ­տա­տու­րա՝ ազ­գա­յին-պահ­պա­նո­ղա­կան գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյամբ: Դա իմ մո­տե­ցու­մը չէ, դա ի­րա­կա­նու­թյան պա­հանջն է, այ­լա­պես լղոզ­վե­լու ու կոր­չե­լու ենք խառ­նակ­վող այս աշ­խար­հում:
-Գա­լով ՍԴ թե­մա­յին՝ հան­րաք­վեից ա­ռաջ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը, ի­րենց իսկ բնո­րո­շու­մով, ՍԴ-ի շուրջ ստեղծ­ված «ճգ­նա­ժա­մը» լու­ծե­լու հա­մար մի շարք այլ նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րով հան­դես ե­կան: Եվ այդ ա­մե­նի ֆո­նին նրանք ա­սում են, թե հար­ցը ոչ թե անձն է, տվյալ դեպ­քում՝ ՍԴ նա­խա­գահ Հրայր Թով­մա­սյա­նը, այլ երկ­րի ներ­սում ինս­տի­տու­տի՝ ՍԴ-ի, ընդ­դի­մու­թյուն լի­նե­լը: Իշ­խա­նու­թյուն­ներն ի­րա­պե՞ս Թով­մա­սյա­նի ան­ձի «հետևից չեն ըն­կել»:
-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը, մեղմ ա­սած, ան­կեղծ չեն: Ի­րենց դր­դա­պատ­ճառ­նե­րը մտա­ծող մարդ­կանց հայտ­նի են, չկրկ­նեմ: Իսկ չմ­տա­ծող մարդ­կանց վրա ժա­մա­նակ ծախ­սելն ա­նի­մաստ է:
-Օ­րերս տե­ղե­կա­ցա, որ Ընտ­րա­կան օ­րենս­գր­քի, ինչ­պես նաև կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րի մա­սին օ­րեն­քի նա­խագ­ծի հար­ցով իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը դի­մել են Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վին: Նրանք նույ­նը չա­րե­ցին հան­րաք­վեի պա­րա­գա­յում, չնա­յած ԵԽԽՎ-ն շատ հս­տակ «մե­սիջ» էր ու­ղար­կել այդ առն­չու­թյամբ: Եվ­րո­պան այս հան­գա­ման­քը հե­տա­գա­յում կա­րո՞ղ է իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի «ե­րե­սով տալ»՝ ա­սե­լով, թե դուք չան­սա­ցիք մեր հոր­դո­րին:
-Եվ­րո­պան մեր պա­պի­կը չէ, նա էլ իր շա­հերն ու­նի: Եվ­րո­պան ե­թե մեր լա­վը ցան­կա­նար, ա­պա 1991-ին մեզ կա­սեր, որ ընտ­րու­թյուն­նե­րը դեռ մեր խել­քի բա­նը չեն, որ հար­կա­վոր է բարձ­րաց­նել ազ­գա­յին ո­գին ու այն հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­նել ներ­մուծ­վող օ­րենք­նե­րին: Այդ դեպ­քում մենք վեր­ջին հի­մա­րի պես պար­բե­րա­բար չէինք պայ­թի պե­տու­թյան տակ դր­ված այդ ռում­բի վրա:
Զրույցը՝ Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 9140

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ