Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ ընդհանուր ցավի տեսություններն ավելի են շահարկվելու»

«Ցեղասպանության 100-րդ  տարելիցին ընդառաջ ընդհանուր ցավի տեսություններն ավելի են շահարկվելու»
19.12.2014 | 00:54

«Դեռևս 70-ականներից, հայկական պահանջների ակտիվացմանը զուգահեռ, սկիզբ դրվեց նաև Թուրքիայի ժխտողական քաղաքականությանը: Քանի որ չէին կարող փաստերով ժխտել ցեղասպանությունը, փորձում էին կասկածի ենթարկել այն»,- այս մասին երեկ «Իրատես de facto» ակումբում ասաց թուրքագետ ԱՐՏԱԿ ՇԱՔԱՐՅԱՆԸ, նշելով, որ վերջին տարիներին թուրքերը սկսել են դրսևորել ժխտողականության ավելի մեղմ ոճ՝ վերափաթեթավորել իրենց քաղաքականությունը: Որպես օրինակ, նրանց թեթև ձեռքով (նաև ամերիկացիներն այն որդեգրեցին) օգտագործվում է «Մեծ եղեռն» տերմինը, որն անգլերեն նշանակում է «մեծ ողբերգություն»: Թուրքագետը հիշեցրեց 2008-ի վերջին թուրք մտավորականների տարածած նամակը, որով ներողություն էին խնդրում հայ եղբայրներից մեծ ողբերգության համար. «Այն, բնականաբար, ողջունվեց, որպես ցավակցության մի քայլ, բայց լիարժեք չէր, ինչպես լիարժեք չէր ապրիլի 23-ի Էրդողանի նամակը՝ Դավութօղլուի «ընդհանուր ցավ» արտահայտության մեջբերումով: Վերջին տարիներին թուրքական ժխտողականության հիմնաքարը դարձել է այս թեզը: Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ ընդհանուր ցավի տեսություններն ավելի են շահարկվելու»:
Ինչպիսի՞ն է հայկական կողմի արձագանքը:
Բանախոսի փոխանցմամբ՝ մեկ տարի առաջ հարցում է անցկացվել արտասահմանում ուսանող երիտասարդների շրջանում՝ հասկանալու համար՝ ինչքանո՞վ են նրանք առնչվում ժխտողականության թեզերին և ինչպե՞ս են արձագանքում դրանց: Հարցվողների 80 տոկոսը գոնե մեկ անգամ առիթ է ունեցել պատմելու Հայոց ցեղասպանության մասին օտար համակուրսեցիներին, իսկ 30 տոկոսն արձագանքել է թուրք կամ ադրբեջանցի համակուրսեցիների հերյուրանքներին:
«Թուրքերը, ադրբեջանցիները շատ պատրաստված են: Յուրաքանչյուր թուրք երիտասարդ, ով ընդունվում է արտասահմանյան բուհ սովորելու, հատուկ դասընթացներ է անցնում արտգործնախարարության և այլ գործակալության աշխատակիցների մոտ: Թուրքական պետությունն ունի պատրաստի հարցեր, և հայ երիտասարդները դժվարանում են նրանց հետ շփվելիս` մտացածին և թյուր մեղադրանքներին հակադարձելու հարցում»,- ասաց Արտակ Շաքարյանը, նշելով, որ մեր երիտասարդների 43 տոկոսը դժվարացել է պատասխանել, 53 տոկոսը դիմել է google որոնողական ցանցին, իսկ 36 տոկոսը օգտվում է Վիքիպեդիայից:
«Երիտասարդ առաջնորդների դպրոց» ՀԿ-ն արտգործնախարարության, ցեղասպանագիտության ինստիտուտի և այլոց հետ համատեղ վեր է հանել ցեղասպանությունը հերքելու թուրքերի տասը պաշտոնական թեզերը: Ըստ այդմ, ներկայացվելու է թուրքերի կողմից տրվող 10 հիմնական հարցերի 10 պատասխան:
«ՈՒղեցույց երիտասարդ դեսպանին. փաստարկներ Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ» ձեռնարկը թարգմանվել է նաև անգլերեն, տրամադրվելու է արտասահման մեկնող հայ երիտասարդներին: Ծրագիրն իրականացվել է ՀՀ նախագահի հատուկ դրամաշնորհով:


«Փորձել ենք Հայոց ցեղասպանությունը համեմատել հոլոքոստի հետ, որպեսզի ավելի մեծ լինի ազդեցությունը արտասահմանյան լսարանի վրա: Որպես օրինակ, անդրադարձել ենք այսօրվա ամենաչարչրկված՝ «ընդհանուր ցավ» հասկացությանը: Ասում են՝ Առաջին համաշխարհայինի տարիներին ոչ միայն հայ ժողովուրդն է ունեցել ցավալի կորուստներ, այլև թուրք ժողովուրդը: Սրա ամենասպառիչ պատասխանն այն է, որ Երկրորդ համաշխարհայինի տարիներին հրեաների հետ մեկտեղ զոհվել են նաև բազում ֆաշիստ զինվորներ, շատ գերմանացիներ սովահարությունից մահացել են: Բայց ոչ մի գերմանացի, ֆաշիստի թոռ չի հանդգնի հոլոքոստի զոհերին համեմատել զոհված ֆաշիստների հետ: Նույն կերպ անարդար է համեմատելը ցեղասպանության զոհ դարձած հայ կանանց, երեխաներին թուրքական բանակի զոհված սպաների ու զինվորների հետ»:
Մեր հարցին՝ «Միայն պատասխաններ են, իսկ հարցեր չունե՞նք թուրքերին», բանախոսը պատասխանեց. «Ինչպես Կիրո Մանոյանն ասաց գրքի շնորհանդեսի ժամանակ, սա առաջինն է: Հույս ունենք, որ սրանից հետո կլինեն գրքեր հատուցման մասին (այս հարցում նույնպես պատրաստված չենք), ուղեցույց ձեռնարկի թուրքերեն ու ֆրանսերեն տարբերակներն ենք պատրաստելու: Հինգ տարի առաջ այս ձեռնարկի արցախյան տարբերակն էինք պատրաստել՝ տասը հարց արցախյան հիմնահարցի մասին: Կարծում եմ՝ թարմացնելու ժամանակն է: Այնպես որ, անելիք շատ կա»:


Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 23617

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ