Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Բնա­կիչ­նե­րը պետք է պա­հան­ջա­տեր լի­նեն»

«Բնա­կիչ­նե­րը պետք է պա­հան­ջա­տեր լի­նեն»
08.11.2019 | 01:24

Այս տար­վա ամ­ռա­նից մեծ թա­փով ճա­նա­պար­հա­շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­ներ են ի­րա­կա­նաց­վում, և հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան պետք է նկա­տենք, որ, ըստ մաս­նա­գետ­նե­րի, Սևան-Իջևան ճա­նա­պար­հա­հատ­վա­ծը ո­րա­կով է հիմ­նա­նո­րոգ­ված։ Ինչ խոսք, ո­րա­կով ճա­նա­պարհ­նե­րը ցան­կա­ցած պե­տու­թյան դեմքն են, սա­կայն շատ կարևոր է հաս­կա­նալ` ար­դյո՞ք ճա­նա­պար­հա­շի­նու­թյու­նը կա­տար­վում է են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի` ջրագ­ծե­րի, գա­զա­տար­նե­րի նո­րոգ­ման հետ զու­գա­հեռ, որ­պես­զի այն­պես չս­տաց­վի, որ մի քա­նի ա­միս հե­տո նո­րոգ­ված ճա­նա­պար­հը քան­դեն, ա­սենք, ջրա­գիծ փո­խե­լու հա­մար։ Սա կարևոր հարց է, ո­րը փոր­ձե­ցինք ճշ­տել Տա­վու­շի մարզ­պետ ՀԱՅԿ ՉՈ­ԲԱ­ՆՅԱ­ՆԻ հետ զրույ­ցում։

-Պարզ է, որ Դուք չեք կա­րող Սևան-Իջևան ամ­բողջ ճա­նա­պար­հա­հատ­վա­ծի հա­մար խո­սել, սա­կայն հե­տաքր­քիր է` Տա­վու­շի մար­զում ճա­նա­պար­հա­հատ­վա­ծի հիմ­նա­նո­րո­գումն ի­րա­կա­նաց­վել է այլ են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի նո­րոգ­ման հետ զու­գա­հե՞ռ, թե՞ ոչ։
-Քա­ղա­քա­շի­նա­կան չա­փա­նիշ­նե­րի պա­հանջ­նե­րից ել­նե­լով` չի կա­րող ճա­նա­պար­հա­շի­նա­կան նա­խա­գի­ծը հաս­տատ­վել, ե­թե լուծ­ված չէ այդ հատ­վա­ծի են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի կար­գա­վոր­ման հար­ցը։
-Կա­րե­լի՞ է ա­սել, որ Դի­լի­ջան-Իջևան հատ­վա­ծի ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րո­գու­մը ի­րա­կա­նաց­վել է են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի վե­րա­նո­րոգ­մամբ։
-Ես ար­դեն ա­սա­ցի, որ նա­խա­գի­ծը չի կա­րող ի­րա­կա­նաց­վել ա­ռանց այդ խնդ­րի լուծ­ման։
-Լավ, այդ դեպ­քում խո­սենք Իջևան քա­ղա­քի ներ­հա­մայն­քա­յին ճա­նա­պարհ­նե­րից։ Ես պար­բե­րա­բար լի­նում եմ Իջևա­նում և մոտ 20 տա­րի է քա­ղա­քի ճա­նա­պարհ­նե­րը քա­րու­քանդ են, ակ­նա­ռու է, որ ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րո­գում երբևէ չի ար­վել։ Ե՞րբ եք մտա­դիր հիմ­նա­նո­րո­գե­լու այդ ճա­նա­պարհ­նե­րը և Իջևա­նին քա­ղա­քի տեսք հա­ղոր­դե­լու։
-Այս տա­րի ար­դեն սկ­սել ենք ի­րա­կա­նաց­նել մար­զա­յին և ներ­հա­մայն­քա­յին ո­րոշ ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րո­գու­մը։ Մաս­նա­վո­րա­պես այս պա­հին վե­րա­նո­րոգ­վում է Իջևա­նի Բլ­բու­լյան փո­ղո­ցը, Դի­լի­ջա­նում միան­գա­մից վե­րա­նո­րո­գում են մի քա­նի փո­ղոց։ Ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րոգ­ման աշ­խա­տանք­նե­րում նոր մո­տե­ցում ենք կի­րա­ռում` վե­րա­նո­րո­գումն ի­րա­կա­նաց­նում ենք ոչ միայն աս­ֆալ­տա­պատ­ման, այլև սա­լի­կա­պատ­ման ե­ղա­նա­կով։ Այս տար­բե­րա­կով հա­մայն­քա­յին ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րո­գու­մը, կա­ռու­ցումն ա­ռաջ­նա­յին ուղ­ղու­թյուն ենք հա­մա­րում, քա­նի որ սա­լի­կա­պատ­ման ե­ղա­նա­կով կա­ռուց­ված ճա­նա­պարհ­նե­րը ոչ միայն եր­կա­րա­կյաց են, այլև է­կո­լո­գիա­պես մա­քուր են։ Եվ ա­մե­նագլ­խա­վո­րը` ճա­նա­պար­հա­շի­նա­րա­րու­թյան այս ե­ղա­նա­կը նպաս­տում է, որ­պես­զի ներդ­րումն ի­րա­կա­նաց­վի հա­մայն­քի հում­քից։
-Սա­լիկ­նե­րը պատ­րաս­տում են Տա­վու­շի մար­զու՞մ։
-Այս պա­հին սա­լի­կա­պա­տումն ի­րա­կա­նաց­վում է տե­ղի հան­քա­վայ­րե­րից ստաց­ված հում­քից։
-Ի վեր­ջո, 2020-ի ա­վար­տին Իջևա­նում քա­նի՞ կի­լո­մետր ճա­նա­պարհ կնո­րոգ­վի և կկա­ռուց­վի։
-Դժ­վա­րա­նում եմ այս պա­հին հս­տակ թիվ ա­սել, քա­նի որ փո­ղոց­նե­րի վե­րա­նո­րոգ­ման հար­ցը հա­մայն­քի ա­վա­գա­նին ինքն է ո­րո­շում, թե իր ու­նե­ցած գու­մար­նե­րի և ակն­կա­լիք­նե­րի շր­ջա­նա­կում ինչ կա­րող է ա­նել։ Մենք ա­ջակ­ցում ենք, և կար­ծում եմ, պետք է այն­պես ա­նենք, որ 2021-ի վեր­ջին Իջևա­նում ճա­նա­պարհ­նե­րի խն­դիր­ներ չլի­նեն։ Շի­նա­րա­րու­թյու­նը պետք է ի­րա­կա­նաց­վի ո­րա­կյալ, ա­ռա­վե­լա­գույնս նոր տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով, ո­րը հա­վե­լյալ ար­ժեք կս­տեղ­ծի տվյալ տա­րա­ծաշր­ջա­նում։ Ինչ վե­րա­բե­րում է ընդ­հա­նուր մար­զի ճա­նա­պարհ­նե­րին, ա­պա մենք նոր ենք սկ­սում 2020-ի շի­նաշ­խա­տանք­նե­րի ծա­վա­լի գնա­հա­տու­մը։ Դրանց մի մա­սը հրա­տապ ծրագ­րե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում է և ի­րա­կա­նաց­վե­լու է պետ­բյու­ջեի հատ­կա­ցում­նե­րով, կան աշ­խա­տանք­ներ, ո­րոնք ի­րա­կա­նաց­վե­լու են մի­ջազ­գա­յին ծրագ­րե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում։ Մաս­նա­վո­րա­պես նա­խա­տե­սում ենք խո­շոր ծրա­գիր ի­րա­կա­նաց­նել տու­րիզ­մի ո­լոր­տում, ո­րի ֆի­նան­սա­վո­րու­մը կլի­նի ՀԲ-ի, ինչ­պես նաև սուբ­վեն­ցիոն ծրագ­րե­րով։
-Պա­րոն Չո­բա­նյան, Իջևա­նի զո­րա­մաս տա­նող ճա­նա­պար­հը, ո­րը հա­մայն­քա­յին նշա­նա­կու­թյուն ու­նի, քա­րու­քանդ վի­ճա­կում է, ար­դյոք չի՞ կա­րե­լի այդ մի փոքր հատ­վա­ծը վե­րա­նո­րո­գել։
-Դուք ինք­ներդ էլ գի­տեք, որ ճա­նա­պար­հա­շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը նա­խա­պես են ծրագ­րվում, գու­մար­նե­րը հատ­կաց­վում... Դուք ե՞րբ եք ե­ղել այդ հատ­վա­ծում։
-Օ­գոս­տո­սին։
-Օ­գոս­տո­սից հե­տո ճա­նա­պարհ­նե­րի վե­րա­նո­րոգ­ման ըն­թաց­քում քեր­ված աս­ֆալ­տա­նյու­թով Ձեր նշած ճա­նա­պար­հա­հատ­վա­ծում աշ­խա­տանք­ներ են ի­րա­կա­նաց­վել, և սեպ­տեմ­բե­րին բեր­վել է բար­վոք վի­ճա­կի։ Սա­կայն, բնա­կա­նա­բար, ա­ռա­ջի­կա տա­րի­նե­րին ներ­քա­ղա­քա­յին ճա­նա­պարհ­նե­րի բա­րե­կարգ­ման շր­ջա­նակ­նե­րում այդ հատ­վա­ծը ևս կհիմ­նա­նո­րոգ­վի։
-Իսկ կլի­նի՞ այդ հատ­վա­ծը ա­ռաջ­նա­յին վե­րա­նո­րո­գել, չս­պա­սել տա­րի­ներ հե­տո, քա­նի որ խոս­քը բա­նա­կի մա­սին է. ռազ­մա­վա­րա­կան նշա­նա­կու­թյան խն­դիր կա։
-Ի­հար­կե կա­րե­լի է։
-Երբ զրու­ցում եմ իջևան­ցի­նե­րի հետ, նրանք դժ­գո­հում են ի­րենց քա­ղա­քի ճա­նա­պարհ­նե­րից, աշ­խա­տա­տե­ղե­րի բա­ցա­կա­յու­թյու­նից։ Ըստ Ձեզ, ե՞րբ կլուծ­վեն քա­ղա­քում այդ խն­դիր­նե­րը։
-Ի­հար­կե բնա­կիչ­նե­րը պետք է պա­հանջ­կոտ լի­նեն, և դա լավ է, նշա­նա­կում է, որ մար­դիկ չեն հար­մար­վում այ­սօր ե­ղած պայ­ման­նե­րին։ Սրա­նով հան­դերձ ու­զում եմ ա­սել, որ այն փո­փո­խու­թյուն­նե­րը, որ ար­վե­լու են, կու­նե­նան ի­րենց էա­կան ազ­դե­ցու­թյու­նը, և մար­դիկ կզ­գան տար­բե­րու­թյու­նը։ Տե­սեք, օ­րի­նակ, այ­սօր ար­դեն ձեռք­բե­րում ու­նենք տեքս­տի­լի ո­լոր­տում. Տա­վու­շի մար­զում այս ո­լոր­տում ներգ­րավ­ված է մոտ 700 աշ­խա­տող։ Տեքս­տի­լի ո­լոր­տը գնա­լով զար­գաց­նե­լու ենք մար­զում, ծրագ­րում ենք նոր ներդ­րում, ո­րը կա­պա­հո­վի ևս 700 աշ­խա­տա­տեղ։ Ֆաբ­րի­կա­նե­րը կա­ռուց­վե­լու են Իջևա­նում, Պա­ռա­վա­քար գյու­ղում և Ա­զա­տա­մուտ քա­ղա­քում։
-Հու­սանք, որ 2020-ին այն ամ­բող­ջու­թյամբ վե­րա­նո­րոգ­ված կլի­նի, իսկ մինչ այդ ու­զում եմ ճշ­տել. երբ Դուք նշա­նակ­վե­ցիք մարզ­պետ, խո­սում էիք Իջևա­նում շի­նու­թյուն­նե­րի հո­ղա­տա­րածք­նե­րի կո­պիտ ձևով ի­րա­կա­նաց­ված մաս­նա­վո­րե­ցու­մից, նշե­լով, որ գո­ղու­թյուն է տե­ղի ու­նե­ցել, և գո­ղաց­վա­ծը պետք է վե­րա­դարձ­վի հա­մայն­քին։ Վե­րա­դարձ­վե՞լ է։
-Ոչ, քա­նի որ ու­նենք օ­րեն­սդ­րա­կան սահ­մա­նա­փա­կում­ներ։ Հույս ու­նենք, որ ԱԺ-ն այդ հար­ցը կլու­ծի և ա­ռա­ջի­կա­յում ա­վե­լի լայն հնա­րա­վո­րու­թյուն մեզ կտա։
-Այ­սինքն, օ­րեն­սդ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի եք սպա­սում։
-Ա­յո, անհ­րա­ժեշտ են օ­րեն­սդ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ, որ­պես­զի ժո­ղովր­դից խլած սե­փա­կա­նու­թյու­նը վե­րա­դարձ­վի ժո­ղովր­դին։
-Վտանգ չե՞ք տես­նում, որ կա­րող է թա­ցը չո­րի հետ խառն­վել և մար­դու սե­փա­կա­նու­թյան ի­րա­վուն­քի սկզ­բուն­քը խախտ­վի։ Ե­թե այդ­պի­սի բան լի­նի, ա­պա Հա­յաս­տա­նը կու­նե­նա լուրջ խն­դիր­ներ նաև մի­ջազ­գա­յին դաշ­տում և կա­րող է կորց­նել վս­տա­հու­թյու­նը ներդ­րող­նե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում։
-Ոչ, վտանգ չեմ տես­նում, քա­նի որ ես չեմ խո­սում ուղ­ղա­կի հո­ղեր հետ վերց­նե­լուց, այլ այս­տեղ կարևոր­վում է ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րի գոր­ծըն­թա­ցը, որ­տեղ պետք է հս­տակ տար­բե­րակ­վի թա­ցը չո­րից։ Սա­կայն, որ­պես­զի այդ գոր­ծըն­թաց­նե­րը հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նե­նանք ի­րա­կա­նաց­նե­լու, մեզ այդ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը պետք է տա օ­րեն­սդ­րու­թյու­նը, ո­րը մենք այ­սօր չու­նենք։ Ինչ վե­րա­բե­րում է մի­ջազ­գա­յին կար­ծի­քին, ա­պա այս­տեղ ևս խն­դիր չի կա­րող լի­նել, քա­նի որ խոս­քը գո­ղաց­վա­ծը վե­րա­դարձ­նե­լու մա­սին է։


Զրու­ցեց
Ժաս­մեն ՎԻ­ԼՅԱ­ՆԸ

Դիտվել է՝ 11755

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ