Հայկական պարադոքս
2008-ին, երբ աշխարհում մոլեգնում էր տնտեսական ճգնաժամը, մեր պաշտոնյաներից մեկը նշեց, թե դա Հայաստանի տնտեսության վրա չի անդրադառնա: Իհարկե, հայտարարություն անողը երևի նկատի ուներ մեր տնտեսության ամրությունը կամ զարգացման ռեսուրսը: Սակայն այդ ինքնավստահությունն առնվազն տարակուսելի ու ծիծաղելի է, որովհետև Հայաստանը, դասական իմաստով, տնտեսություն չունի, եղածն էլ, ճիշտ հակառակը, խիստ կախման մեջ է արտաքին գործոններից, մասնավորապես՝ ռուսաստանյան իրականությունից:
Օրինակ, ես, երբ լսում էի մեր այդ պաշտոնյայի ինքնավստահ խոսքը, այլ բան մտածեցի: Հասկացա, որ մեր տնտեսությունն այնքան թույլ ու անօգնական է, որ դուրս է համաշխարհային համատեքստից ու հետևաբար՝ գլոբալ տնտեսությունից չի ստանում դրական կամ բացասական իմպուլսներ:
Հետո, այնուամենայնիվ, պարզվեց, որ համաշխարհային ճգնաժամը մեր տնտեսության վրա լավ էլ ազդում է: Վատն այն է, որ ճգնաժամն ազդում է, բայց ճգնաժամի հաղթահարումը՝ ոչ:
Խոսենք այսօրվա իրականության մասին: Տեսեք, ԵԱՏՄ անդամ դառնալը՝ ըստ տրամաբանության ու մեր իշխանությունների վարդագույն խոստումների, պետք է դրական ազդեցություն ունենար մեր տնտեսական կոնյունկտուրայի վրա, սակայն, ըստ ամենայնի, տեղի է ունենալու հակառակը, որովհետև ռուսական ռուբլու անկումը հանգեցնելու է գազի սակագնի բարձրացման՝ անգամ ԵԱՏՄ անդամ Հայաստանի համար: Իսկ եթե գազը թանկացավ, թանկանալու են նաև առաջին անհրաժեշտության ապրանքները, էլ չեմ ասում այն մասին, որ միջին բիզնեսի վերացման նոր ալիքի ու գործազրկության և արտագաղթի նոր դրսևորումների ենք ականատես լինելու:
Մեկ այլ օրինակ բերեմ: Աշխարհում սրընթաց վայրէջք են ապրում նավթի գները, սակայն մեզանում նավթամթերքը ոչ միայն չի էժանանում, այլ թանկանում է: Սա պարադոքս է ու խոսում է երկու հանգամանքի մասին: Կամ՝ Հայաստանի տնտեսությունն իսկապես դուրս է համաշխարհայինից, ու մենք փակված ենք մեր «սարերում» (այս դեպքում, իհարկե, անհասկանալի է, թե ինչու են բացասական երևույթները մեզ վրա ազդում), կամ էլ՝ մեզանում անարդյունավետ կառավարումն ու բացահայտ կամ քողարկված մենաշնորհը հասել են այնպիսի ծավալների, որ որոշիչը ոչ թե տնտեսական օրինաչափությունն է, այլ չգրված կանոնները, որոնք հաստատում են շուկան «նայողները»:
Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
Տարածաշրջանային
«Բանակցությունների» այդօրինակ ձևաչափը կհանգեցնի համատարած զիջումների
Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում ակտիվորեն քննարկվում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տարածքների հնարավոր փոխանակումը (բարտերը):Ըստ վերջիններիս հայտնած տեղեկությունների, ադրբեջանական կողմը լի է վճռականությամբ վերադարձնել «ադրբեջանական» անկլավները: Ընդ որում, ադրբեջանցիները պահանջում են, որ դեպի յուրաքանչյուր անկլավ Հայաստանն Ադրբեջանին միջանցք տրամադրի...
