ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը խստորեն քննադատել է ՈՒկրաինայի կողմից Միացյալ Նահագների մատակարարած հրթիռների արձակումը Ռուսաստանի տարածքի խորքին: «Այն, ինչ կատարվում է, խելագարություն է։ Ինչու՞ ենք մենք դա անում: Մենք միայն թեժացնում ենք այս պատերազմը և ավելի ենք վատացնում այն։ Պետք չէր թույլ տալ, որ դա տեղի ունենա»,- ասել է Թրամփը:               
 

Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է

Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է
09.06.2020 | 00:35
Բնա­կան է, որ Հա­յաս­տա­նում հին ու նոր քա­ղա­քա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի միջև ծա­վալ­ված կե­նաց ու մա­հու պայ­քա­րի պայ­ման­նե­րում պի­տի ծն­վեին նոր «եր­րորդ» կու­սակ­ցու­թյուն­ներ, դա­շինք­ներ, շար­ժում­ներ՝ փորձ­ված ու ան­փորձ, նո­րըն­ծա թե հնաոճ և այլն: Եվ ե­թե, ա­սենք, պրո­ֆե­սիո­նալ քա­ղա­քա­գետ (չե­կիստ) Վա­նե­ցյա­նի կու­սակ­ցու­թյան շատ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ կա­րե­լի է կան­խա­տե­սել, ա­պա դժ­վար է նույ­նիսկ կռա­հել, թե ին­չի կհան­գեց­նեն սաս­նա­հիմք Ազ­գա­յին ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան բևե­ռի ար­տա­սո­վոր հա­վակ­նու­թյուն­նե­րը:
Ան­շուշտ ոչ ոք չի կաս­կա­ծում, որ մեր նո­րա­թուխ բևե­ռա­խույզ­ներն ան­կեղծ հայ­րե­նա­սեր­ներ են և խո­րա­պես հա­մակ­ված են «թա­լան­ված, կե­ղեք­ված, խաբ­ված, ո­ղոր­մե­լի ու խղ­ճուկ վի­ճա­կում հայ­տն­ված հայ­րե­նի­քը» վերջ­նա­կան կոր­ծա­նու­մից փր­կե­լու նկր­տում­նե­րով: Սա­կայն ու­րիշ է տպա­վո­րու­թյու­նը, երբ բևե­ռի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը բազ­մա­թիվ ե­լույթ­նե­րում խո­սում են ի­րենց գործ­նա­կան կողմ­նո­րո­շիչ­նե­րի մա­սին:
Մի կողմ դնե­լով երկ­րի վե­րա­փոխ­ման հռ­չա­կագ­րա­յին ծրագ­րե­րը, կանգ առ­նենք նրանց ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան սոսկ մեկ ու­ղե­ցույ­ցի՝ ռու­սա­մեր­ժու­թյան թե ռու­սա­տյա­ցու­թյան վրա: Բևե­ռի բո­լոր ղե­կա­վար­նե­րը ի­րենց խրոխտ ե­լույթ­նե­րում նշա­վա­կում են բիրտ Ռու­սաս­տա­նի հա­կա­հա­յաս­տա­նյան նենգ քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը, որ մենք նրա հա­մար ըն­դա­մե­նը գա­ղութ ենք կամ կի­սա­գա­ղութ, որ նա մեր նախ­կին ղե­կա­վար­նե­րից ոչ պա­կաս կր­քով թա­լա­նում ու կե­ղե­քում է մեր եր­կի­րը, չնա­յած մեր դաշ­նա­կիցն է, նույ­նիսկ գա­զի գինն էլ չի ի­ջեց­նում, կա­սեց­նում է մեր ա­ռա­ջըն­թա­ցը և այլն, և այլն: Մի իս­կա­կան հրեշ է այդ Ռու­սաս­տա­նը՝ պատ­րաստ հո­շո­տե­լու մեզ: Եվ ներ­կա­յիս «ա­նա­տամ» իշ­խա­նու­թյուն­ներն էլ կտ­րել են ձայ­ներն ու հնե­րի նման նույն­պես դար­ձել Ռու­սաս­տա­նի հլու-հնա­զանդ կա­մա­կա­տար­նե­րը: Եր­բեմն բա­նը հաս­նում է նրան, որ ռուս­նե­րը դառ­նում են շատ ա­վե­լի քստմ­նե­լի ու ան­հան­դուր­ժե­լի, քան մեր այն ազ­գա­յին տա­կանք­նե­րը, ո­րոնք եր­կիրն ի­րոք կանգ­նեց­րել են ա­ղե­տի եզ­րին: ՈՒ՞ր է եր­բեմ­նի ըմ­բոստ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը:
Ըստ էու­թյան, ար­տա­սո­վոր ո­չինչ չկա այս­տեղ: Բո­լոր ընդ­դի­մա­դիր­ներն էլ, և ոչ միայն Հա­յաս­տա­նում, խի­զախ ու ա­նա­չառ են, երբ իշ­խա­նու­թյուն չու­նեն, պատ­րաստ են կա­ռափ­նա­րա­նին դնե­լու ի­րենց վի­զը հա­նուն հայ­րե­նի­քի, զերծ են կո­ռուպ­ցիոն հա­կում­նե­րից, չեն խոր­շում սո­ված աշ­խա­տե­լուց ի շահ հայ­րե­նա­կից­նե­րի բա­րե­կե­ցու­թյան, խիստ հան­դուր­ժո­ղա­կան են վեր­ջին­նե­րիս դժ­գո­հու­թյան դրսևո­րում­նե­րի նկատ­մամբ և այլն: Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հա­մար ո­չինչ չար­ժեր փնո­վել Ռու­սաս­տա­նին խոր­հր­դա­րա­նի ա­նամպ մթ­նո­լոր­տում: Սա­կայն դառ­նա­լով պե­տու­թյան ղե­կա­վար և ան­մի­ջա­կա­նո­րեն՝ ե­րես առ ե­րես բախ­վե­լով ի­րա­կան հզոր ու­ժի հետ, տես­նում է, որ դա­ժա­նո­րեն կպատժ­վեն և՛ ին­քը, և՛ եր­կի­րը, ե­թե դրսևո­րի ան­հար­կի ամ­բի­ցիա­ներ: Նույնն է սպա­սում նաև բևե­ռա­կան­նե­րին, ե­թե երբևէ նրանց հա­ջող­վի ի­րա­կա­նաց­նել ի­րենց գե­րա­գույն նպա­տա­կը՝ գալ իշ­խա­նու­թյան գլուխ:
Ի վեր­ջո, ին­չով է ու­զում հա­կադր­վել Ռու­սաս­տա­նին մեր միա­ցյալ բևե­ռը: Ի­րա­կան ինք­նիշ­խա­նու­թյան հաս­տա­տում, ար­ժա­նա­պատ­վու­թյուն, պա­հան­ջա­տի­րու­թյուն: Բայց ի՜նչ մի­ջոց­նե­րով. ա­հա սա հա­նե­լու­կա­յին է: Ո՞ր օր­վա­նից է «ար­ժա­նա­պատ­վու­թյու­նը» դար­ձել ազ­դե­ցու­թյան հզոր գոր­ծիք փոքր պե­տու­թյան ձեռ­քին ընդ­դեմ ի­րեն վե­րահս­կող մեծ տե­րու­թյան: Ո՞րն է այն ի­րա­կան փր­կիչ բա­զան, ո­րի վրա հեն­վե­լով, կա­րող ես «ա­զա­տագր­վել-շտ­կել մեջքդ» ու դառ­նալ ինք­նիշ­խան: Ան­հայտ է: Ար­դյո՞ք պա­հան­ջա­տի­րու­թյան հա­մար պար­տա­դիր չէ տն­տե­սա­կան ու ռազ­մա­կան ու­ժի առ­կա­յու­թյու­նը: Իս­րա­յե­լի օ­րի­նա­կով: Եր­բեմն բա­նը հաս­նում է զա­վեշ­տի. բևե­ռա­կան­նե­րի ո­գեշ­նչ­մամբ ան­ծայ­րա­ծիր մի­ջու­կա­յին գեր­տե­րու­թյուն Հա­յաս­տա­նը մատ է թափ տա­լիս՝ սպառ­նում տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին շր­ջա­փա­կում­նե­րի մեջ խր­ված, սե­փա­կան ա­ռաջ­նորդ­նե­րի լպիր­շու­թյու­նից սնան­կա­ցած, ներ­քա­ղա­քա­կան հա­կա­սու­թյուն­նե­րից մո­լոր­ված Ռու­սաս­տա­նին: Ա­վե­լին, պարզ­վում է, որ Ռու­սաս­տա­նը կանգ­նած է փլուզ­ման եզ­րին և Հա­յաս­տա­նի հա­մար պայ­ծառ հե­ռան­կար­ներ են բաց­վում իս­կա­կան ինք­նիշ­խա­նու­թյան հաս­նե­լու հա­մար: Մե­ղա քեզ, Տեր Աստ­ված: Կա­րո՞ղ է Քո­չա­րյանն ու Սարգ­սյա­նը ա­տո­մա­յին զենք են ժա­ռան­գու­թյուն թո­ղել, մենք տե­ղյակ չենք:
Կամ, բևե­ռա­խույզ­նե­րը կաս­կա­ծու՞մ են, որ ե­թե ի­րոք դր­վեն Հա­յաս­տա­նում Ռու­սաս­տա­նի ռազ­մա­կան ներ­կա­յու­թյան՝ ռազ­մա­բա­զա­յի և սահ­մա­նա­պահ զոր­քե­րի վե­րաց­ման հար­ցը և նույ­նա­տիպ այլ պա­հանջ­ներ, ա­պա, օ­րի­նակ, քա­ռօ­րյա պա­տե­րազմ­նե­րը կդառ­նան քրո­նի­կա­կան: ՈՒ՞մ հա­մար է գաղտ­նիք, որ Ղա­րա­բա­ղը կռ­վախն­ձոր է Ռու­սաս­տա­նի ձեռ­քին եր­կու պե­տու­թյուն­նե­րը հնա­զանդ պա­հե­լու հա­մար: Որ­տե­ղի՞ց հա­մոզ­մունք, որ Ռու­սաս­տա­նը հեզ գա­ռան պես (կո­պիտ չա­սենք) կհան­դուր­ժի իր դեմ ուղղ­ված գոր­ծո­ղու­թյու­նե­րը: Ո՞ր գեր­տե­րու­թյունն է հրեշ­տակ: Լավ, մեզ հա­մար բա­վա­րար չե՞ն Վրաս­տա­նի և ՈՒկ­րաի­նա­յի օ­րի­նակ­նե­րը: Սաա­կաշ­վի­լին բա­ցա­հայտ ագ­րե­սիվ հա­կա­ռու­սա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն էր վա­րում և նույ­նիսկ հան­դգ­նեց ան­հան­գս­տաց­նել ռուս խա­ղա­ղա­պահ­նե­րին: Եվ ինչ ստա­ցավ դրա դի­մաց. կորց­րեց երկ­րի տա­րած­քի 20 տո­կո­սը և սե­փա­կան ժո­ղովր­դին խրեց թե­րար­ժե­քու­թյան բար­դույ­թի մեջ: Ո՞վ կանգ­նեց Վրաս­տա­նի թի­կուն­քին: Նույն­պի­սի ճա­կա­տագ­րա­կան փաս­տի ա­ռաջ կանգ­նեց ՈՒկ­րաի­նան: Հա­մաշ­խար­հա­յին «ա­ռա­ջա­դեմ» հա­սա­րա­կայ­նու­թյան աչ­քի ա­ռաջ:
Ի դեպ, հա­ճախ են մեր բևե­ռա­կան­նե­րը նեղ­սր­տում, թե ին­չու է Ռու­սաս­տա­նը հա­կա­ռուս Վրաս­տա­նին գազ վա­ճա­ռում ա­վե­լի է­ժան գնով, քան դաշ­նա­կից Հա­յաս­տա­նին: Ռու­սա­կան թեր­թե­րից մե­կը հու­շում է. Վրաս­տա­նի ղե­կա­վա­րու­թյու­նը, տես­նե­լով հա­կա­ռու­սա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ող­բա­լի հետևանք­նե­րը, թե­կուզ և ներ­քին կար­գով փոր­ձում է լե­զու գտ­նել Կրեմ­լի հետ և վեր­ջինս «ըն­դա­ռա­ջում» ու ո­րո­շա­կի «զի­ջում­նե­րի» է գնում տար­բեր հար­ցե­րում: Ե­թե հի­շում եք, ռուս-վրա­ցա­կան վեր­ջին կոնֆ­լիկ­տից հե­տո ռուս­նե­րը փա­կե­ցին ա­վիաու­ղերթե­րը, բայց զբո­սաշր­ջա­կան ար­գելք­ներ չմտց­րին: Լավ կպա­հեք ձեզ, ո­րո­շա­կի ար­տո­նու­թյուն­ներ կս­տա­նաք՝ սա է ա­նո­ղոք ի­րա­կա­նու­թյու­նը:
Իսկ հի­մա բևե­ռա­կան­նե­րի հա­մար մո­տա­լուտ տխուր մի ի­րո­ղու­թյան մա­սին: Արևմուտ­քում շր­ջա­նա­ռու­թյան մեջ է մտ­նում այն քա­ղա­քա­կան մտայ­նու­թյու­նը, որ եվ­րոա­մե­րի­կյան ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան քա­ղա­քակր­թու­թյու­նը գլո­բալ ազ­դե­ցու­թյան հա­մար մղ­վող պայ­քա­րում տա­նուլ է տա­լիս տո­տա­լի­տար Չի­նաս­տա­նին: Թե­ման լայ­նո­րեն քն­նարկ­վում է նաև ռու­սաց լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րում: Ինչ­պես վկա­յում է ռու­սա­կան մա­մու­լը, Պու­տի­նի հա­մակ­րան­քը Չի­նաս­տա­նի կողմն է, և նա շա­հագր­գռ­ված է վեր­ջի­նիս հաղ­թա­նա­կով: Ռու­սաս­տանն ին­քը հա­րուստ է տո­տա­լի­տար թե ավ­տո­րի­տար ա­վան­դույթ­նե­րով, և ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան Արևմուտ­քի ու տո­տա­լի­տար Չի­նաս­տա­նի հա­մադ­րու­թյու­նը Մոսկ­վա­յին հնա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս ընտ­րու­թյուն կա­տա­րել հա­մա­կար­գի ար­դյու­նա­վե­տու­թյան տե­սան­կյու­նից: Եվ որ­պես հետևանք՝ ավ­տո­րի­տար Ռու­սաս­տա­նը շատ ա­վե­լի ան­սեթևեթ կլի­նի իր ազ­դե­ցու­թյան գո­տում գտն­վող փոքր պե­տու­թյուն­նե­րի հան­դեպ: Մենք ու­նենք դրա առն­վազն խոր­հր­դա­յին փոր­ձը: Հա­մե­նայն դեպս, Ռու­սաս­տա­նում ոչ ոք չի կաս­կա­ծում, որ Պու­տի­նը սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րից հե­տո կշա­րու­նա­կի կա­ռա­վա­րել եր­կի­րը, նոր շունչ հա­ղոր­դե­լով «ու­ժեղ ձեռ­քի» գա­ղա­փա­րին:
Ա­յո, պետք է խե­լամ­տո­րեն ու հաշ­վեն­կա­տո­րեն լե­զու գտ­նել հզո­րի հետ, և ոչ թե թույ­լի դիր­քից մա­քա­ռել նրա դեմ: Ե­կեք կր­կին վեր­հի­շենք սրա­միտ Ռո­նալդ Ռեյ­գա­նի մի ա­ֆո­րիզ­մը. «Ա­սում են, որ քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թյունն է: Բայց ես հան­գել եմ այն եզ­րա­կա­ցու­թյա­նը, որ նա շատ ա­վե­լի ընդ­հան­րու­թյուն­ներ ու­նի ա­ռա­ջի­նի հետ»:
Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա
Դիտվել է՝ 89263

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ