Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին ստորագրել է ԼԳԲՏ իրավունքները սահմանափակող օրենքը։ «Ես լավ եմ հասկանում, որ այս օրենքի ստորագրումը քննադատություն կառաջացնի որոշ օտարերկրյա գործընկերների շրջանում, բայց մենք՝ վրացիներս, երբեք չենք վախեցել օտար գնահատականներից, երբ դա պահանջել են մեր հավատը, առողջ բանականությունը և երկրին հավատարմությունը»,- պարզաբանել է Պապուաշվիլին:               
 

ՈՒ՜ր էր մենք էլ ու­նե­նա­յինք հրեա­նե­րի մասշ­տա­բայ­նութ­յու­նը

ՈՒ՜ր էր մենք էլ ու­նե­նա­յինք հրեա­նե­րի մասշ­տա­բայ­նութ­յու­նը
25.10.2019 | 00:24

Ա­մե­րի­կա­ցի ռե­ժի­սոր, ար­մատ­նե­րով հայ Դեյ­վիդ Մը­քեն­զին Երևա­նում ու­նե­ցած իր հե­ռուս­տա­հար­ցազ­րույ­ցում կրկ­նեց այն «հան­րա­հայտ» տե­սա­կե­տը, թե հա­յե­րի ու հրեա­նե­րի միջև ընդ­հան­րու­թյուն­ներ շատ կան: Այս մտայ­նու­թյունն առ­հա­սա­րակ շատ տա­րած­ված է Հա­յաս­տա­նում: Չեմ կար­ծում, թե այդ կար­ծի­քին են նույն հրեա­նե­րը: Մեկ ան­գամ չի աս­վել՝ եր­կու պա­րա­գա ի­հար­կե մեզ ընդ­հան­րաց­նում է՝ եր­կու ազ­գերն էլ ցե­ղաս­պա­նու­թյուն են ապ­րել և սփռ­ված են աշ­խար­հով մեկ: Ընդ ո­րում, մենք պաշ­տո­նա­պես ճա­նա­չել ենք հրեա­նե­րի ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը, նրանք մե­րը՝ ոչ: Եվ հա­զիվ թե երբևէ ճա­նա­չեն: Ինչ են ա­սում՝ ի­հար­կե գի­տեն մեր ող­բեր­գու­թյան մա­սին, սա­կայն բո­լո­րո­վին էլ պար­տա­դիր չէ, որ ի­րենց խոր­հր­դա­րանն ըն­դու­նի այդ փաս­տը: Այ­սինքն, ի­մաստ չու­նի, որ հա­յե­րի պատ­ճա­ռով բար­դաց­նեն ի­րենց կյան­քը, մաս­նա­վո­րա­պես առ­նչ­ված Թուր­քիա­յին:


Մոսկ­վա­յում տար­բեր ա­ռիթ­նե­րով շփ­վե­լով հրեա­նե­րի, հրեա գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ, մաս­նա­վոր անձս ե­կել է այն եզ­րա­կա­ցու­թյան, որ մեր միջև գրե­թե չկան ընդ­հան­րու­թյուն­ներ: Ըն­դս­մին, խոս­քը չի վե­րա­բե­րում լա­վին կամ վա­տին: Ոչ: Մ՜ենք ու­նե­նա­յինք ինք­նա­սեր ու հա­մաշ­խար­հա­յին գե­րա­զան­ցու­թյան ձգ­տող այս գերպ­րագ­մա­տիկ ցե­ղի մասշ­տա­բայ­նու­թյու­նը: Մենք պար­զա­պես միա­միտ ազգ ենք նրանց հա­մե­մատ: Հրեա­յի հա­մար հրեա­կան ազ­գի ե­զա­կիու­թյան պա­րա­գան ան­վե­րա­պահ է: Ան­շուշտ հրեա­նե­րի պատ­մու­թյան մեջ էլ են ե­ղել ներ­քին հա­կա­սու­թյուն­ներ, երկ­պա­ռա­կու­թյուն­ներ, դա­վա­ճա­նու­թյուն­ներ և այլն: Սա­կայն այն ի­րո­ղու­թյու­նը, որ հա­զա­րա­մյակ­ներ շա­րու­նակ չու­նե­նա­լով հայ­րե­նիք և պե­տա­կա­նու­թյուն, նրանք ոչ միայն չձուլ­վե­ցին ու չվե­րա­ցան աշ­խար­հի ե­րե­սից (ու՜ր են մեր­ձա­վոր­արևե­լյան եր­բեմ­նի հզոր շատ ազ­գեր), այլև կա­րո­ղա­ցան վե­րա­կանգ­նել բաղ­ձա­լի Իս­րա­յել պե­տու­թյու­նը, իս­կա­պես ե­զա­կի պատ­մա­կան ֆե­նո­մեն է: Հրեան հրեա­յի հա­մար բա­ցար­ձակ ար­ժեք է:
Լրագ­րո­ղի (ոչ պատ­մա­բա­նի), հնա­րա­վոր է` սու­բյեկ­տիվ, այս «մտո­րում­ներն» ու հատ­կա­պես վեր­ջին թե­զը այս ան­գամ սնունդ ա­ռան ժա­մա­նա­կա­կից հրեա­նե­րի կյան­քում տե­ղի ու­նե­ցած բնավ էլ ոչ պատ­մա­կան, բնավ էլ ոչ շր­ջա­դար­ձա­յին, սա­կայն հրեա­յին խիստ բնո­րոշ մի ի­րա­դար­ձու­թյան կա­պակ­ցու­թյամբ, ին­չը, ի դեպ, քն­նու­թյան ա­ռար­կա դար­ձավ ռուս նա­ցիո­նա­լիս­տա­կան մա­մու­լի է­ջե­րում:


26 տա­րի ա­ռաջ ԱՄՆ-ում լույս աշ­խարհ է ե­կել հրեա մի աղ­ջիկ՝ Նաա­մի Ի­սա­հա­րը: 16 տա­րե­կա­նում ծնող­նե­րի հետ ար­տա­գաղ­թել է հայ­րե­նի Իս­րա­յել: Գե­րա­զանց ծա­ռա­յել է բա­նա­կում: Զո­րացր­վե­լով, գլ­խո­վին թաղ­վել է յո­գա­յի մեջ և սկ­սել է հա­ճա­խա­կի այ­ցե­լել Հնդ­կաս­տան: Այս­տեղ էլ հնա­մյա ուս­մուն­քին զու­գա­հեռ հրա­պուր­վել է նաև նույն­քան հնա­մյա հնդ­կա­կան հա­շի­շով, այն աս­տի­ճա­նի, որ ձեռ­նա­մուխ է ե­ղել նաև դրա ա­ռու­ծա­խին: Ա­հա և, մի տխուր օր Դե­լի-Թել Ա­վիվ չվեր­թով Մոկ­վա­յի Շե­րե­մետևո օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում կա­տա­րած տա­րան­ցիկ վայ­րէջ­քի ժա­մա­նակ նրա մոտ հայտ­նա­բեր­վել է նշյալ հա­շի­շի զգա­լի քա­նա­կու­թյուն: Եվ չնա­յած տե­ղի հրեա­կան հա­մայն­քի, հրեա փաս­տա­բան­նե­րի բուռն ջան­քե­րին, Մոսկ­վա­յի մար­զի Խիմ­կիի քա­ղա­քա­յին դա­տա­րա­նը թմ­րա­նյու­թե­րի մաք­սա­նեն­գու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան հոդ­վա­ծով նրան դա­տա­պար­տել է 7,5 տար­վա ա­զա­տազ­րկ­ման: ՈՒ հենց այս­տե­ղից է սկս­վում ա­մե­նա­հե­տաքրք­րա­կա­նը:


Եվ սպա­սե­լիո­րեն իս­րա­յե­լա­կան ողջ հա­սա­րա­կու­թյու­նը ոտ­քի է կանգ­նում ի պաշտ­պա­նու­թյուն ըն­դա­մե­նը «սխալ» թույլ տված ջա­հել աղջ­կա՝ դա­տավ­ճի­ռը շատ խիստ է, պետք է վե­րա­նա­յել: Բայց սա դեռ ո­չինչ: Գոր­ծին է ներգ­րավ­վում Իս­րա­յե­լի վար­չա­պետ Բի­նիա­մին Նե­թա­նյա­հուն: Բի­բին անձ­նա­պես եր­կու ան­գամ ներ­ման խնդ­րան­քով դի­մում է... Վլա­դի­միր Վլա­դի­մի­րո­վիչ Պու­տի­նին: Իսկ ա­հա թե վեր­ջի­նիս ուղղ­ված նա­մա­կում ինչ է գրում Իս­րա­յե­լի նա­խա­գահ Ռեու­վեն Ռիվ­լի­նը. «Քրեա­կան ան­ցյալ չու­նե­ցող կնո­ջը նման խիստ ժամ­կե­տով դա­տա­պար­տե­լը ծայ­րա­հեղ քայ­քա­յիչ ազ­դե­ցու­թյուն կա­րող է ու­նե­նալ նրա ողջ հե­տա­գա կյան­քի վրա: Ես հայ­ցում եմ ձեր գթասր­տու­թյունն ու կա­րեկ­ցան­քը և խնդ­րում եմ անձ­նա­կան մի­ջամ­տու­թյու­նը նրա նե­րումն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար»: Երկ­րի արտ­գործ­նա­խա­րար Իս­րա­յել Կա­ցը խոս­տո­վա­նում է, որ երկ­րի ղե­կա­վար­ներն ա­մեն ինչ ա­րել են, որ գոր­ծը չհաս­նի դա­տա­րան, սա­կայն մի շարք պատ­ճառ­նե­րով դա նրանց չի հա­ջող­վել: Սա­կայն շա­րու­նա­կենք. Մոսկ­վան պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն է հայտ­նել թմ­րա­մաք­սա­նեն­գին փո­խա­նա­կե­լու ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի պա­հան­ջով Թել Ա­վի­վի «Բեն Գու­րիոն» օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում «բռն­ված» Ռու­սաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի, «կի­բեր­հան­ցա­գործ» Ա­լեք­սեյ Բուր­կո­վով: Սա­կայն հրեա­կան կող­մը կտ­րա­կա­նա­պես մեր­ժել է ա­ռա­ջար­կը և դա­տա­րա­նի ո­րոշ­մամբ ա­ռա­ջի­կա­յում Բուր­կո­վին կհանձ­նեն ԱՄՆ-ին: Դե, վա­յել չէ, որ ի­րենց աղջ­կան փո­խա­րի­նեն ինչ-որ հան­ցա­գործ ռու­սով, նե­ղաց­նե­լով ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին:


Ինչ­պես աս­վեց, մեկ հրեա թմ­րա­մոլ-թմ­րա­վա­ճա­ռի հա­մար խռով­վել է ողջ Իս­րա­յե­լը: Իսկ ա­հա «ընդ­հան­րու­թյուն­ներ» փնտ­րող հա­յե­րը կա­րո՞ղ են պատ­կե­րաց­նել մի այս­պի­սի ֆան­տաս­տիկ տե­սա­րան: Ներ­հա­յաս­տա­նյան ա­նար­դա­րու­թյուն­նե­րից «պլան­քյաշ» դար­ձած մի հայ կին Մոկ­վա­յում ձեր­բա­կալ­վել է նույն թմ­րա­նյու­թը ա­պօ­րի­նա­բար վա­ճա­ռե­լիս: Եվ դեպ­քի կա­պակ­ցու­թյամբ վր­դով­վում է հա­մայն հա­յու­թյու­նը, խառն­վում են երկ­րի վար­չա­պետն ու նա­խա­գա­հը, արտ­գործ­նա­խա­րա­րը, ծե­ծում են Կրեմ­լի դռ­նե­րը, դի­մում են Պու­տի­նին, Լավ­րո­վին, թե մեղք է այդ կի­նը, հինգ թե վեց ե­րե­խա ու­նի, հայրն էլ վա­ղա­ժամ մա­հա­ցել է, բա ոնց պա­հի ան­տեր մնա­ցած ման­չե­րին... Ո­չինչ, որ հա­սա­րա­կաց­նում ենք խն­դի­րը: Սա էլ է հա­մե­մա­տե­լի-ու­սա­նե­լի:
Ա­նի­մաստ է ընդ­հան­րու­թյուն­ներ փնտ­րել եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րի միջև: Ա­վե­լի ազ­գօ­գուտ կլի­նի, ե­թե ազ­գի հզո­րաց­ման ա­ռու­մով դա­սեր քա­ղենք ա­մե­նա­տես հրեա­նե­րից: Ի վեր­ջո, քա­ղա­քա­կան հե­քիաթ չէ, երբ ա­սում են, թե հրեա­նե­րը ձգ­տում են հա­մաշ­խար­հա­յին տի­րա­կա­լու­թյան: Տե­սեք աշ­խար­հի բազ­մա­թիվ ա­ռա­ջա­տար պե­տու­թյուն­նե­րում ի՜նչ ա­ռա­ջա­տար դիր­քեր ու­նեն նրանք քա­ղա­քա­կան կյան­քի, խո­շոր բիզ­նե­սի, լրատ­վու­թյան, գի­տու­թյան, մշա­կույ­թի և այլ ո­լորտ­նե­րում: Կոնկ­րետ օ­րի­նակ՝ Ռու­սաս­տա­նը:
Ե­կեք ա­նա­չառ լի­նենք, տվյալ դեպ­քում խոս­վեց մեկ մար­դու մա­սին: Իսկ Հա­յաս­տա­նի ղե­կա­վար­ներց ո­րի՞ սիր­տը ցա­վեց, չա­սենք ող­բաց, մեկ մի­լիո­նից ա­վե­լի հա­յաս­տան­ցի­նե­րի ար­տա­գաղ­թի հա­մար:


Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա

Դիտվել է՝ 72227

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ