Այս լուսանկարում պատկերված մարդը ո՛չ աղքատ է, ո՛չ մուրացկան, ո՛չ էլ անօթևան

Նա Լև Տոլստոյն է՝ ռուսական գրականության հսկաներից մեկը, որի անունը հայտնի է բոլորին, բայց քչերը գիտեն լուսանկարի հետևում կանգնած արտասովոր պատմությունը։

Երբ հիսուն տարեկան էր, Տոլստոյը ընկավ դեպրեսիայի մեջ։

Նա ամեն օր ավելի ու ավելի տխուր էր դառնում, առանց որևէ պատճառի։

Կոմս Տոլստոյը իր երկրի ամենահարուստ մարդկանցից մեկն էր, հայտնի ամբողջ աշխարհում։ Սակայն նա դժբախտ էր։

«Փողը ոչինչ չէր նշանակում, իշխանությունը ոչինչ չէր նշանակում։ Կային շատերը, ովքեր ունեին երկուսն էլ, բայց դժբախտ էին։ Առողջությունը նույնպես քիչ նշանակություն ուներ. կային հիվանդ մարդիկ, որոնք լի էին ապրելու կամքով, և կային առողջ մարդիկ, որոնք թառամել էին տառապանքի վախից»։

Մի օր նա տեսավ մի որբի Աֆանասևսկի նրբանցքում և, կարեկցելով նրան, տարավ տուն։ Եվ երկար ժամանակ անց առաջին անգամ նա կրկին լավ զգաց։ Նա մոռացավ իրեն, իր խնդիրները, իր տխրությունը։ Այդ պահից սկսած Տոլստոյը հրաժարվեց իր շքեղությունից, իր արտոնություններից և սկսեց ապրել պարզ կյանքով՝ տալով իր ամբողջ ունեցվածքը նրանց, ովքեր դրա կարիքն ունեին։

«Մի՛ խոսիր ինձ հետ կրոնի, բարեգործության, սիրո մասին», - ասում էր նա, - «այլ ցույց տուր ինձ կրոնը քո գործողություններով»։

Տոլստոյը նաև բռնության դեմ պայքարի առաջին տեսաբանն էր, նա քարոզում էր ժողովուրդների միջև եղբայրություն, և նրա գաղափարները ոգեշնչեցին 20-րդ դարի մեկ այլ մեծ գործչի՝ Մահաթմա Գանդիին։

Նա շարունակեց օգնել ուրիշներին մինչև իր մահը, այդ պատճառով շատերն ասում էին, որ նա խելագար է։

Մի օր նրա հին ընկերը, որը, ի տարբերություն Տոլստոյի, ապրում էր շքեղության և հարմարավետության մեջ, ասաց նրան.

«Ի՞նչ իմաստ ունի այս ամենը։

Ի՞նչ գործ ունես ուրիշների հետ։

Դու պետք է հոգ տանես քո մասին»։ Ինչին Տոլստոյը պատասխանեց.

«Եթե ցավ ես զգում, ուրեմն ողջ ես։

Բայց եթե զգում ես ուրիշների ցավը, ուրեմն մարդ ես»:

Էդուարդ ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ