1989թ․ դեկտեմբերի 1-ին տրվեց Հայոց նոր պատմության մեջ արժանապատվության զարթոնքի մեկնարկը։ Հայաստանի Գերագույն խորհուրդն ու Արցախի Ազգային խորհուրդը՝ ճանաչելով «Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի ինքնորոշման փաստը», հռչակեցին Հայկական ԽՍՀ-ի և Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորումը։
2025թ․ դեկտեմբերի 1, Վիեննա․ ԵԱՀԿ–ն հայտարարեց Մինսկի գործընթացի և դրա հետ կապված բոլոր կառույցների փակումը: Սա Հայաստանի ներկա վարչախմբի դիմումով Արցախի հարցի և արցախահայության իրավունքների թաղումն է և միջազգային օրակարգերից հարցի ջնջումը։ Սա նաև ցեղասպան Ադրբեջանի միջազգային լեգիտիմացումն է Հայաստանի ձեռամբ։
Ըստ էության, սա երեքհազարամյա հայկական Արցախի քաղաքական մահվան վկայականն է․․․
Այն, ինչ ձեռք էր բերվել հազարների արյամբ ու նվիրումով՝ թաղվեց Ալիև-Փաշինյան համագործակցությամբ։
Եվ ոչ մի պատահականություն․ անգամ օրն է ընտրված ազգային նվաստացման ու ցավի հաշվարկումով։
Ազգային ամոթի տարեգրության մեջ մի խարան ևս․․․
Լիլիթ ԳԱԼՍՏՅԱՆ