Փորձում ենք նոր հեծանիվ հորինել

Մենք՝ հայերս, լինելով աշխարհի ամենահին և ավտոխտոն ազգերից մեկը, երբեմն մեզ պահում ենք այնպես, ինչպես կպահեր իրեն նոր ձևավորվող որևէ ժողովուրդ։ Այս առումով մեր ինքնաճանաչման մակարդակը զիջում է անգամ 100-ամյա պատմություն ունեցող ադրբեջանցիներին։

Մենք, ովքեր Բաբելոնից սկսած գործ ենք ունեցել գրեթե բոլոր կայսրությունների և նվաճողների հետ, այժմ փորձում ենք նոր հեծանիվ հորինել՝ որոշելու, թե ինչ աշխարհաքաղաքական դիրքավորում ունենանք Արևմուտքի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի և տարածաշրջանի մյուս երկրների հետ։ Մինչդեռ, առնվազն վաղ միջնադարից հետո, կանոնական մակարդակով պարզ էր, թե ինչ և ինչպես պետք է անել։ Ավելին, 20-րդ դարի սկզբին հստակ սահմանվել են մեր աշխարհաքաղաքական դիրքավորման սկզբունքները։ Պետք է հստակ լինեին նաև մեր տնտեսական, ռազմական, գիտական ու մշակութային հնարավորությունների մասին պատկերացումները՝ ինչը կարող ենք և ինչը չենք կարող։ Առնվազն Տիգրանակերտի ու Արածանիի ճակատամարտերից հետո պետք է հստակ պարզ լինեին մեր ուժի և թուլության աղբյուրները։ Բա ընդամենը 30 տարի առաջ հաղթական պատերազմ ունենաս ու հիմա նստես-քննարկես՝ կարո՞ղ ես դիմադրել, թե չէ։

Ամենասարսափելին մեր ինքնության նկատմամբ վերաբերմունքն է, որի արտացոլումը Արցախի ու Արարատ լեռան նկատմամբ վերաբերմունքն է. «Ստեղ էն ա լիքը ամայի հողեր կան, մի հատ դրանք բնակեցրեք, նոր Արցախի մասին խոսացեք», «Դե սար ա, է՛լի, էն ա լիքը ուրիշ սարեր կան»։

Սա արդեն բացարձակ մանկուրտի մոտեցում է։ Սենց պատկերացումներով կա մեկ ապագա՝ թուրքի համար գենետիկական մատերիալի վերածվելը։

Վահրամ Մարտիրոսյան

Մեկնաբանություններ