Դավադրությունների տեսության տիրակալը

Գիտեի, որ ողջ կյանքը նվիրել էր դավադրությունների ակունքների բացահայտման տեսություններին: Ամեն նոր բացահայտումից սահմռկում էր, մաշվում ու գրեթե դարձել էր ուրվական: Վերջին անգամ հանդիպեցի խաղալիքների խանութում. կասկածանքով զննում էր երեխաներին ու նոթատետրի մեջ նշումներ անում: Երբ որևէ երեխա ծնողից պահանջում էր խաղալիք ձի գնել՝ առանձին ուշադրությամբ էր հետևում այդ երեխայի վարքին: Նկատելով ինձ՝ քաշեց մի կողմ.

- Ուզում եմ, որ իմանաս վերջին բացահայտումներիս մասին:

- Է՞լ ինչ ես բացահայտել:

- Ես պարզեցի, որ մեզ դավաճան ու դավադիր են դարձնում դեռ վաղ մանկությունից:

- Այդ ինչպե՞ս:

- Հիշո՞ւմ ես մանկապարտեզում սովորածդ ոտանավորները:

- Ո՞ր մեկը:

- Ամենազարհուրելին «Փայտե ձին» է, հիշո՞ւմ ես.

Ձի, ձի փայտե ձի,

Մեր դռանը կապեցի,

Կարմիր գույնով ներկեցի...

- Բայց դրա ի՞նչն է զարհուրելի:

- Փայտը և կարմիր գույնը:

- Այսի՞նքն:

- Հապա հիշիր, պատմության մեջ ո՞ր ձին էր փայտից:

- Ինչ-որ չեմ մտաբերում:

- Էդ ես, էլի: Բա Տրոյական ձին փայտից չէ՞ր:

- Ճիշտ որ:

- Տեսնո՞ւմ ես: Մեր սերունդներին դեռ վաղ մանկությունից այդ ոտանավորով հավաքագրում են, հետո լցնում փայտե ձիերի մեջ, ուղարկում Հայաստան ու Արցախ, որ սրանք ներսից երկիրը հանձնեն:

- Բա կարմիր գույնը ի՞նչ կապ ունի:

- Միամի՛տ, դա Թուրքիայի դրոշի գույնն է:

- Սարսափելի բաներ ես ասում:

- Սարսափելին վերջին տողերն են:

- Ո՞ր տողերը:

- Երբ ասվում է.

Ով որ ունի այսպես ձի

Թող գա ինձ հետ նա մրցի:

- Ի՞նչ է դա նշանակում:

- Դա նշանակում է, որ Հայաստան եկած ամեն Տրոյական ձի, իր սև գործն անելով, նոր ձիեր է հրավիրում: Իմ հաշվարկով՝ արդեն մի տասը ձի եկել է:

- Ինչո՞ւ հենց տասը:

- Այդքան են մեր մարզերը, մնացել է Երևանը:

- Լսիր, քրտինքը տվեց վրես. է՛լ ինչ ես բացահայտել:

- Ավելի զարզանդելու բաներ:

- Ասա, խնդրում եմ:

- Հիշո՞ւմ ես «Ծափիկ, ծափիկ ծիրանիկը»:

- Մինչև վերջ հիշում եմ:

- Իսկ նկատե՞լ ես, որ այդ ոտանավորը արտասանելիս մանուկները ռիթմով ծափ են տալիս:

- Կարծես թե՝ հա:

- Ուրեմն իմացիր. դրանք մեծանալով՝ նույն կերպ ծափ են տալիս ու դըմփ-դըմփ հո՛ւ են անում:

- Ով սարսափ, ուրեմն կորա՞ծ ենք:

- Լիովի՛ն:

- Բա հիմա ինչի՞ վրա ես աշխատում:

- Հիմա բացահայտում եմ «Ծիտիկ, ծիտիկ, մոտ արի, Քեզ տամ կորեկ ու գարի» դավադրությունը:

- Դրա մե՞ջ ինչ ես գտել:

- Լուրջ կասկածներ ունեմ, որ այդտեղ թաքնված է ժողովրդին կուտ տալու ու կործանելու ծուղակը:

2021թ.

Կարո Վարդանյան

Մեկնաբանություններ