- Հա՛յր, դատապարտված ննջեցյալները կարո՞ղ են աղոթել:
- Նրանք ուշքի են գալիս և օգնություն խնդրում, սակայն այլևս չեն կարող իրենք իրենց օգնել:
Դժոխքում գտնվողները Քրիստոսից միայն մեկ բան կուզեին, որպեսզի իրենց հինգ րոպե երկրային կյանք տար՝ ապաշխարելու համար:
Մենք՝ երկրի վրա ապրողներս, ժամանակ ունենք ապաշխարության համար, իսկ խեղճ ննջեցյալներն արդեն չեն կարող իրենց վիճակը բարելավել և մեզանից են օգնություն սպասում:
Այդ պատճառով էլ պարտավոր ենք օգնել նրանց մեր աղոթքներով:
Միտքս հուշում է, որ դատապարտված ննջեցյալների տասը տոկոսն է միայն դիվական վիճակում գտնվում՝ դևերի պես հայհոյում է Աստծուն դժոխքում: Այդ հոգիները ոչ միայն օգնություն չեն խնդրում, այլև չեն ընդունում այն:
Նրանց ինչի՞ն է պետք օգնությունը: Աստված ի՞նչ կարող է անել նրանց համար: Պատկերացրեք, որ երեխան հեռանում է հայրական տնից, ողջ ունեցվածքը քամուն է տալիս և այդ ամենի հետ մեկտեղ, դեռ ամենավերջին բառերով էլ հայհոյում է հորը:
Է՜հ, այդ դեպքում հայրն ինչո՞վ կարող է նրան օգնել: Սակայն դժոխքում գտնվող մյուս դատապարտվածները, որ գոնե մի փոքր բարեպաշտություն ունեն, զգում են իրենց մեղքը, զղջում ու տառապում են իրենց մեղքերի համար: Նրանք օգնություն են աղերսում և հավատացյալների աղոթքից զգալի օգնություն են ստանում:
Այսինքն՝ Աստված այժմ այդ դատապարտված մարդկանց օգնություն ստանալու բարենպաստ հնարավորություն է ընձեռնում՝ մինչև Երկրորդ Գալուստը:
Երկրային կյանքում թագավորի մերձավորը կարող է որևէ դատապարտվածի օգնելու համար բարեխոսել նրա առջև:
Այդկերպ էլ, եթե մարդ Աստծու «ընկերն» է, ապա կարող է իր աղոթքով խնդրել Աստծուն և այդկերպ դատապարտված ննջեցյալին մի «զնդանից» մեկ ուրիշ՝ ավելի լավն ու հարմարավետը տեղափոխել: Նա նույնիսկ կարող է հասնել նրան, որ ննջեցյալին «բանտախցից» ինչ-որ «սենյակ» կամ «բնակարան» տեղափոխեն:
Այնպես, ինչպես բանտարկյալներին այցելելիս զովացուցիչ ըմպելիքներ և այլն ենք տանում՝ թեթևացնելով նրանց տառապանքը, այդկերպ էլ հոգու հանգստության համար կատարած մեր աղոթքներով ու ողորմություններով թեթևացնում ենք ննջեցյալների տառապանքը: Երկրորդ Գալուստից առաջ Աստված օգնության վերջին հնարավորություն է տալիս ննջեցյալներին՝ ողջերի կողմից կատարվող աղոթքների ու հոգեհանգստյան կարգերի միջոցով:
Վերջնական Դատաստանից հետո նրանք այլևս օգնություն ստանալու հնարավորություն չեն ունենա:
Աստված կամենում է ննջեցյալներին օգնել, որովհետև ցավում է նրանց համար, սակայն չի անում, որովհետև ազնիվ է:
Նա չի ցանկանում իրավունք տալ սատանային՝ ասելու.
«Ինչպե՞ս ես այս մեղավորին փրկում, չէ՞ որ նա ընդհանրապես ջանք չի թափել»:
Սակայն ննջեցյալի համար աղոթելով՝ մենք Աստծուն «իրավունք» ենք տալիս միջամտելու: Պետք է նաև նշել, որ ննջեցյալների համար մեր աղոթքներն ավելի են Աստծու սիրտը «գորովանքով լցնում», քան ողջերի համար արվածները:
Այդ պատճառով էլ մեր Եկեղեցին հաստատել է հոգեհացի և հոգեհանգստյան կարգերը: Հոգեհանգստյան կարգն ամենալավ փաստաբանն է ննջեցյալների հոգիների համար:
- Հա՛յր, իսկ նոր մահացած մարդիկ աղոթքի կարիք ավելի շա՞տ ունեն:
- Դե, իհա՛րկե:
Մի՞թե մարդու համար հատկապես ծանր չի լինում, երբ նոր է բանտ ընկնում: Աղոթենք այն մարդկանց համար, ովքեր Աստծուն չեն գոհացրել, որպեսզի Աստված նրանց էլ ինչ-որ կերպ օգնի: Հատկապես, եթե գիտենք, որ նա դաժան կամ կոշտ մարդ է եղել, ավելի ճիշտ, եթե նա դաժան է թվացել, որովհետև մենք երբեմն մարդուն դաժան ենք համարում, բայց իրականում այդպիսին չի լինում:
Իսկ եթե այդպիսի մարդը նաև մեղավոր կյանքով է ապրել, ապա պետք է շատ աղոթենք, նրա անունը գրենք՝ Պատարագների ժամանակ հիշատակելու և աղքատներին ողորմություն տանք նրա հոգու փրկության համար, որպեսզի աղքատների արտասանած «Թող նրա հոգին լուսավորվի» աղոթքը լսելով՝ Աստված ողորմության հակվի ու ողորմի այդ մարդուն:
Այսպիսով, այն, ինչ մարդ ինքը չի արել՝ մենք անենք նրա փոխարեն:
Իսկ եթե մարդ բարի էր, թեկուզ և լավ չէր ապրում, ապա մի փոքր աղոթքից էլ մեծ օգուտ է ստանում: Որովհետև նա հակված էր բարուն:
Ես դեպքեր գիտեմ, որ վկայում են հոգևոր մարդկանց աղոթքներից ննջեցյալների ստացած օգուտի մասին:
Մի մարդ իմ խուց եկավ ու լաց լինելով ասաց.
«Հա՛յր, ես դադարեցի աղոթել ննջեցյալ ծանոթներիցս մեկի համար, և նա երազումս հայտնվեց: «Դո՛ւ,- ասաց նա,- արդեն քսան օր է չես օգնում ինձ: Մոռացել ես ինձ, ու ես տանջվում եմ»:
Եվ իսկապես, ուղիղ քսան օր առաջ մոռացել էի նրա մասին, քանի որ բազմաթիվ խնդիրներ ունեի և նույնիսկ ինձ համար չէի աղոթում այդ օրերին»:
Հայր Պաիսիոս ԱԹՈՍԱՑԻ