«Բողբոջող բառի մեջ դրական իմաստ կա, բայց գիրքը շարունակվող եղեռնի մասին է, որ տեղի է ունենում Հալեպում»

«Սահմաններուն վրայ բողբոջող անմոռուկների զրույցներ են»

«Հայ գիրք» գրախանութում տեղի ունեցավ սիրիահայ գրող Մարիանա Պէրթիզլեան Ղազարեանի «Բողբոջող անմոռուկներ» ժողովածուի շնորհանդեսը:
«Բողբոջող բառի մեջ դրական իմաստ կա, բայց գիրքը շարունակվող եղեռնի մասին է, որ տեղի է ունենում Հալեպում: Մեր մեծ մայրերը, մեծ հայրերը, որ ապաստան էին գտել Հալեպում, 100 տարի անց կրկին եղեռնի են ենթարկվում,- մեզ հետ զրույցում ասաց Մարիանա Պէրթիզլեան Ղազարեանը, նշելով, որ չի նպատակադրվել գիրք գրել, իր ամենօրյա մտորումներն են, որ գրել է Սիրիայում և Սիրիայի սահմաններից դուրս:-Գրքի վերջում կտոր մը բաց երկինք է: Եղեռնը շարունակվում է. կրկին ավեր է, կրկին արյուն, կրկին որբեր, որ սպասում են արդարության վերականգնմանը»:

Ւ՞նչ ընթացք կունենան Սիրիայի դեպքերը:
«Լավատես էի մինչև հիմա, բայց արդեն վախենում եմ ինչ-որ բան ասել: Հորիզոնը մութ է: Կարծում եմ` ամեն բան իր ավարտն ունի, պատերազմն էլ ավարտ ունի, մարդկային տանջանքն էլ»,- ասաց սիրիահայ գրողը:
«Անտարես» հրատարակչության գլխավոր խմբագիր, գրաքննադատ ԱՐՔՄԵՆԻԿ ՆԻԿՈՂՈՍՅԱՆԸ նշեց, որ վերջին տարիներին շատ է փոխվել սփյուռքահայ գրականության բովանդակությունը.

«Հայրենասեր երևալու կամ իրական հայրենասիրությունը ցույց տալու փոխարեն այսօր մարդկանց շատ ավելի գլոբալ խնդիրներ են հետաքրքրում: Դրանք արտացոլվում են արձակ տեքստերում` գեղարվեստական տեսանկյունից բարձրացնելով որակը: Բայց մյուս կողմից`այսօր ստեղծվող սփյուռքահայ գրականության մեջ ավելի է մեծացել ողբերգական երակը, խորացել է ապրումների ողբերգական հատակը: Սա նաև տխուր եզրահանգումների տեղիք է տալիս»:

Խոսելով նորընծա գրքի մասին` գրաքննադատը նկատեց, որ ցեղասպանության խորհրդանիշի`անմոռուկների հանիրավի կիրառումը, բերեց դրանց որոշակի արժեզրկման. «Ցավալի է, որ նման դրսևորումներ եղան նաև գրականության մեջ: Այլ աշխարհում ապրող մարդիկ հանկարծ սկսեցին ողբերգական տողեր հնչեցնել եղեռնի մասին, ինչ է թե լինեն ընդհանուր շարժման մի մասնիկը: «Բողբոջող անմոռուկներ» ժողովածուի արտաքին տեսքն ու վերնագիրը արտաքուստ գուցե տպավորութուն ստեղծեն, որ Մարիանան նույնպես տուրք է տվել ընդհանուր հոսքին: Բայց ովքեր հետևել են, թե ինչ է գրում Մարիանան, որտեղ է տպագրվել, ինչ մտայնություններ ունի և ինչ ներաշխարհի տեր մարդ է, գիտեն, որ Ցեղասպանության խնդիրը միշտ եղել է նրա մտորումների, գրողական հետաքրքրությունների կենտրոնում: Ցեղասպանության100-րդ տարելիցը առիթ էր`համատեղելու, ամփոփելու տարիների աշխատանքն ու մտորումները, որ այս դեպքում զուգորդվել են նաև Սիրիայի դեպքերի հետ»:

Գրաքննադատն ընդգծեց, որ երկու թեմաների համաձուլումը բերում է լավատեսական եզրահանգումների, լավատեսական ֆոնի. «Գրքի վերնագիրն էլ պատահական չէ և ենթադրում է գիտակցումից, դատապարտումից, երևույթն իր ամբողջականության մեջ տեսնելուց հետո մեկ քայլ առաջ գնալու հաստատակամություն»:
«Բողբոջող անմոռուկները» նվիրվում է Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին: Գիրքը հրատարակվել է Արևմտյան Ամերիկայի համազգային «Ռիթա Սապունճեան Տեմիրճեան» արևմտահայերենի գրական հիմնադրամի հովանավորությամբ:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ