Նորություններ » Մինսկի խումբը վազում է տեղում

Մինսկի խումբը վազում է տեղում

23.06.2018 | 10:06

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները տարածել են, ճիշտ է` բավականին ուշացումով, հայտարարություն հունիսի 12-14-ին Հայաստան այցի մասին: Նախօրեին նրանք հաղորդել էին, որ իրենց այցը համարում են ճանաչողական, որ հասկանան հայկական նոր իշխանությունների դիրքերը Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտի կարգավորման հարցում: Առաջին շփումը տեղի ունեցավ: Համանախագահները հանդիպեցին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի, պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանի, նախագահ Արմեն Սարգսյանի հետ: Հայտարարությունը առաջին հայացքից, ինչպես միշտ, հռչակագրային է:

Համանախագահները հերթական անգամ հաստատեցին իրենց հակվածությունը աջակցել կողմերին կոնֆլիկտի խաղաղ կարգավորման մեջ` Հելսինկիի եզրափակիչ ակտի հիման վրա, այդ թվում` ուժի չկիրառման, տարածքային ամբողջականության, ժողովուրդների իրավահավասարության ու ինքնորոշման սկզբունքների հիման վրա: Նրանք հաղորդեցին, որ Երևանում հանդիպումների ընթացքում քննարկել են գործընթացն առաջ մղելու հաջորդ քայլերը` Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը «մոտ ապագայում», նաև տեսակետներ են փոխանակել հայ-ադրբեջանական սահմանի և շփման գծի իրավիճակի վերաբերյալ, ընդգծել են կառուցողական մոտեցման կարևորությունը:

Սկզբունքորեն այս հայտարարությունը ոչնչով չի տարբերվում նախորդների շարքից: Սակայն շատ փորձագետներ նոր շեշտադրումներ են արձանագրում: Երբ Փաշինյանը հայտարարեց Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտի կարգավորման բանակցային գործընթացում Արցախի Հանրապետության ներառվելու անհրաժեշտության մասին, թվաց, որ կարող է փոխվել բանակցային ձևաչափը: Բայց ձևաչափը մնաց նույնը: Եվ ուրեմն` ուրվագծվեցին բանակցային գործընթացի շարունակումն ու Ադրբեջանի և Հայաստանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը: Փորձագետները որսացին Մինսկի խմբի համանախագահների գործունեության երեք ուղղություններ` վստահության միջոցներ, հրադադարի պահպանում ու քաղաքական կարգավորում: Վստահության միջոցները հիմա չեն աշխատում, քաղաքական կարգավորումը տեղապտույտի մեջ է, հրադադարը պահպանվում է միայն սկզբունքորեն` կոնֆլիկտի կողմերի շփման գծում զինված բախումները չեն դադարում:

Մնացականյանը Բրյուսելում ԵՄ արտաքին քաղաքականության ու անվտանգության քաղաքականության բարձր ներկայացուցիչ Ֆեդերիկա Մոգերինիի հետ հանդիպմանը հայտարարում է բանակցություններին նպաստող մթնոլորտի ստեղծման և նախկին պայմանավորվածությունների կատարման անհրաժեշտության մասին: Պարզ է, որ խոսքը 2016-ին Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների մասին է, որ նախատեսում էին կոնֆլիկտի գոտում վերահսկողության մեխանիզմների ստեղծում ու միջազգային դիտորդների տեղակայում: Բայց Բաքվի ու Երևանի միջև ոչ մի պահ չի դադարում տեղեկատվական պատերազմը, իսկ այդ համաձայնությունների գործնական իրականացումը տեսանելի ապագայում սակավ հավանական է: Ավելին` բոլոր նշանները կան, որ բանակցային գործընթացում առաջվա պես պահպանվելու է գաղտնիությունը, երբ հաշված մարդիկ գիտեին` ինչ է խոսվում ու ինչպես է խոսվում փակ բանակցություններում: Հրապարակային մակարդակում ստեղծվում է տարօրինակ իրավիճակ` Բաքուն մասնակցում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հովանու ներքո բանակցային գործընթացին մի օրակարգով, իսկ հայտարարում է, որ ղարաբաղյան կոնֆլիկտը կարող է կարգավորվել բացառապես Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում: Իսկ Միլի մեջլիսի պատգամավոր և Դեմոկրատական բարեփոխումների կուսակցության նախագահ Ասիմ Մոլազադեն ընդհանրապես ասում է, որ «հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտը Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ Բաքվի ու Երևանի միջև պատերազմ չէ», այլ «ադրբեջանական պետության անխուսափելի անկախության երկարամյա ու սկզբունքային հաստատումը աշխարհի ժամանակակից քաղաքական քարտեզում»: Եթե Բաքուն մեղադրում է Մինսկի խմբին «ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կատարման անվճռականության մեջ», ի՞նչ պայմանավորվածությունների մասին է խոսքը ընդհանրապես, եթե ոչ Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի, որ հիմա ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի օրակարգում են: Որքան երկա՞ր կարող է շարունակվել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի «մաքոքային դիվանագիտությունը» և «լռության դիվանագիտությունը»: Առանց հարցերի ու խնդիրների որոշակիացման որևէ բանակցություն անհնար է, ինչպես փոխզիջման որոնումը անդառնալի ու կատարված փաստերի հաշվառումով:

Առայժմ բացի Փաշինյանի` Ստեփանակերտին բանակցությունների մեջ ներառելու առաջարկը, որ Ադրբեջանը հընթացս մերժեց, որևէ նոր առաջարկ չի եղել: Նշաններ չկան, որ այդ ուղղությամբ աշխատանք է տարվում ոչպաշտոնական դիվանագիտական ու այլ խմբերի կողմից: Բոլորը սպասում են, բայց վաղուց հասունացել է իրավիճակը բացելու ժամանակը: Ո՞վ է դա անելու:
Ստանիսլավ ՏԱՐԱՍՈՎ, REGNUM

Հ.Գ. Ոչ ոք էլ չի անելու: Բոլորին էլ ձեռնտու է բանակցությունների գաղտնիությունը և տեղապտույտը: Քայլ անելու անհրաժեշտություն չունեն ոչ Մինսկի խմբի համանախագահները, ոչ Մինսկի խմբի երկրների նախագահները, ոչ Բաքուն, որ հարցի որևէ լուծման պարագայում կորցնում է «թշնամուն» ու փլուզվում է ամբողջ ներքին քաղաքականությունը, ոչ Երևանը, որ վաղուց հաշտվել է ստատուս քվոյի պատճառով միջազգային տնտեսական ծրագրերից դուրս մնալուն, ոչ էլ առավել ևս Արցախը, որ անկախ պետություն է ու մտադիր չէ որևէ զիջման գնալ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 4532