Եվրասիական ինտեգրման բանաձևերը Բաքուն փոխարինում է «թյուրքական միասնության» հայեցակարգով

Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունները մտնում են համակարգային սառեցման փուլ, վերջին դիվանագիտական ազդանշանները բացահայտում են ռազմավարական ճեղքվածքի աճ։ Առաջին հայացքից պահպանվում է շփումների պաշտոնական մակարդակը, բայց գործնականում Բաքուն ցուցադրաբար «սղոցում է» երկկողմ գործակցության ուղիները։

Ռուսաստանի փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկի այցի չեղարկումը, մշակութային ծրագրերի դադարեցումը և պաշտոնական բանակցությունների ցուցադրական դադարն ինքնաբուխ արձագանքներ չեն, այլ Մոսկվայից հեռանալու լավ կառուցված քաղաքականության տարրեր։

Ինքնաթիռի կործանումը, Եկատերինբուրգում ՌԴ ուժայինների կողմից ադրբեջանցիների վերջին խուզարկություններն ու ձերբակալությունները դարձան արտաքին քաղաքական դեմարշի առիթ: Բաքվում փորձեցին քրեական կառույցների դեմ պայքարը մեկնաբանել որպես Ռուսաստանում ադրբեջանական «ներկայությանն» ուղղված քսենոֆոբիական գործողություն:

Ադրբեջանը ռուսական անվտանգության ուժերի գործողությունները դիտարկում է ոչ թե որպես ներքին հակաքրեական քայլ, այլ որպես միջամտություն Ռուսաստանի Դաշնությունում իր կլանային և ստվերային շահերին։ Այս արձագանքը ոչ այնքան պաշտպանողական է, որքան քաղաքականապես հաշվարկված: Դրա հետևում թաքնված է ՌԴ ներքին իրավական գործընթացները որպես պատրվակ օգտագործելու ցանկություն՝ իր արտաքին քաղաքականության փոփոխություններն արդարացնելու համար։

Ադրբեջանն արագորեն շարժվում է դեպի արտաքին քաղաքականության այնպիսի մոդելի, որը կառուցված է Մոսկվայի հետ հարաբերությունների արժեզրկման վրա՝ հօգուտ Անկարայի՝ որպես անվտանգության, տնտեսության և տարածաշրջանային ճարտարապետության հիմնական գործընկերոջ։

Եվրասիական ինտեգրման բանաձևերը Բաքուն փոխարինում է «թյուրքական միասնության» հայեցակարգով, որտեղ ինքն իրեն տեսնում է որպես վերազգային նախագծի անբաժանելի մաս և ռուսական քաղաքականությանն այլընտրանք։

Ապագայի ուրվագծերն ակնհայտ են. Բաքուն կշարունակի պահպանել ռազմավարական հեռավորություն, չնայած ձևականորեն դեռևս խուսափում է կտրուկ քայլերից:

Անդրկովկասում իր ազդեցության գործիքների թուլացման ֆոնին, Մոսկվան փաստորեն կորցնում է իր հետադարձ կապի լծակները:

Ալիևի հետ երկխոսությունը մտել է փակուղի. խորհրդանշական փոխազդեցություն չկա, և նախկին դիվանագիտական ուղիները սառեցված են: Այն հռետորաբանությամբ փոխհատուցելու փորձերն այլևս չեն աշխատում և անհրաժեշտ է համակարգային արձագանք:

Առանց Անդրկովկասում արտաքին քաղաքականության ռազմավարական վերանայման, Ռուսաստանը ռիսկի է դիմում վերջնականապես զիջել տարածաշրջանը Թուրքիային և այլ արտաքին խաղացողների:

Արտակ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Մեկնաբանություններ