Իրանի պաշտպանության նախարար, բրիգադի գեներալ Ազիզ Նասիրզադեն կիրակի օրը նախազգուշացրել է, որ ամերիկացիները չեն կարող սպառնալ Իրանին, քանի որ ամբողջ տարածաշրջանում նրանց բազաները գտնվում են Իրանի նշանառության տակ։ «Մենք թշնամի չենք մեր հարևան երկրներին, նրանք մեր եղբայրներն են, բայց նրանց տարածքում գտնվող ամերիկյան բազաները կդառնան մեր թիրախները», - շեշտել է Նասիրզադեն։               
 

«Այ­սօր թիվ մեկ օ­րա­կար­գը Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գու­թ­յան սպառ­նա­լիք­նե­րը և պե­տա­կա­նու­թ­յան վայ­րէջ­քը կա­սեց­նելն է»

«Այ­սօր թիվ մեկ օ­րա­կար­գը Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գու­թ­յան սպառ­նա­լիք­նե­րը և պե­տա­կա­նու­թ­յան վայ­րէջ­քը կա­սեց­նելն է»
09.06.2020 | 00:31
Չնա­յած Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ժո­ղովր­դին մե­ղադ­րեց հա­մա­վա­րա­կի տա­րած­ման հա­մար, ա­մեն օր էլ շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցի­նե­րի լու­սան­կար­ներ է տե­ղադ­րում իր ֆեյս­բու­քյան է­ջում, պարզ­վում է, ինչ­պես մա­մուլն է տե­ղե­կաց­նում, երկ­րի բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­ներն ան­գամ Փա­շի­նյա­նի հոր­դոր­նե­րը բա­նի տեղ չեն դնում, հար­սա­նիք են ա­նում։ Այս տեմ­պե­րով ու՞ր ենք գնում ու ի՞նչ ա­նել. այս և այլ հար­ցե­րի շուրջ զրու­ցում ենք ՀՅԴ ան­դամ ԼԻ­ԼԻԹ ԳԱԼՍ­ՏՅԱ­ՆԻ հետ։
-Հա­յաս­տա­նում հա­մա­վա­րա­կը շա­րու­նա­կում է իր հաղ­թար­շա­վը, ին­չու՞ այս իշ­խա­նու­թյա­նը եր­կի­րը տա­րավ, ինչ­պես Փա­շի­նյանն է ա­սում, դե­պի դժոխք։
-Այս իշ­խա­նու­թյունն իր կար­ճատև կեն­սագ­րու­թյան ա­ռա­ջին օ­րե­րից ա­պա­ցու­ցեց, որ մեր­ժում է ցան­կա­ցած երկ­խո­սու­թյուն։ Նրանք քա­ղա­քակր­թա­կան, բա­նակ­ցա­յին, երկ­խո­սա­կան մշա­կույ­թի կրող չեն։ Այս­պի­սին է նրանց ամ­բար­տա­վան մե­ծամ­տու­թյան, քա­ղա­քա­կան տհա­սու­թյան և մե­նիշ­խա­նա­կան մթ­նո­լորտ ձևա­վո­րե­լու վար­քա­գի­ծը։ Վկա­յու­թյուն­ներն են խոր­հր­դա­րա­նում ծեծ­կռ­տու­քը, հայ­հո­յա­խա­ռը բա­նա­վե­ճե­րը, ա­տե­լու­թյան շի­կա­ցած մթ­նո­լոր­տը, ա­ռա­ջին իսկ օ­րից որ­դեգր­ված՝ «սևե­րի» ու «սպի­տակ­նե­րի» պա­տե­րազ­մը։ Այս ըն­թաց­քում ՀՅԴ-ն իշ­խա­նու­թյա­նը հա­յե­ցա­կար­գա­յին մի շարք փաս­տաթղ­թեր է ներ­կա­յաց­րել՝ զրո անդ­րա­դարձ: Իսկ մեր հան­րա­յին կյան­քի ոչ մի ո­լոր­տում եր­կիր կա­ռու­ցե­լու հա­յե­ցա­կար­գեր, ծրագ­րեր, ռազ­մա­վա­րու­թյուն­ներ նրանք այդ­պես էլ չու­նե­ցան: Երկ­խո­սու­թյան բա­ցար­ձակ մեր­ժու­մի մթ­նո­լորտ է։ Մինչ­դեռ վար­չա­պետն օ­րերս հայ­տա­րա­րեց, որ հա­տել ենք դժոխ­քի գի­ծը։ Երկ­րի գե­րա­գույն հրա­մա­նա­տարն է այս մա­սին հայ­տա­րա­րում ու շա­րու­նա­կում է մնալ այդ նա­վի ղե­կին։ Սար­սա­փե­լի է այս ա­մենն ըն­դու­նե­լը։ Ազ­գո­վին կանգ­նել ենք մի ի­րա­կա­նու­թյան առջև, երբ իշ­խա­նու­թյան է ե­կել մի ուժ, ո­րը զրո կա­ռա­վար­չա­կան ու­նա­կու­թյուն­ներ ու­նի, միանձ­նյա, ան­հա­վա­սա­րակ­շիռ, ան­շր­ջա­հա­յաց, անծ­րա­գիր, հիս­տե­րիկ կա­ռա­վա­րում է ի­րա­կա­նաց­նում։ Ֆեյս­բու­քյան «լայ­վե­րով կա­ռա­վար­վող» ի­րա­կա­նու­թյան մեջ ենք։ Օր ա­ռաջ պի­տի կանգ­նեց­նել այս վայ­րէջ­քը։ Լի­նե­լու­թյան հարց է դր­ված... խո­սում են ար­դեն 100-հա­զա­րա­վոր վա­րակ­ված­նե­րի մա­սին։ Տո­տալ տա­պա­լե­ցին հա­մա­վա­րա­կի կա­ռա­վա­րու­մը, էլ չեմ խո­սում անվ­տան­գա­յին այլ հար­ցե­րի շուրջ, աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան լար­ված մի­ջա­վայ­րի։ Ինչ­պես ներ­քին ճա­կատ­նե­րում, այն­պես էլ ար­տա­քին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում ա­ներևա­կա­յե­լի վեր­տուո­զու­թյամբ տա­պա­լե­ցին, զրո­յաց­րին ա­մեն ինչ։
Ար­դեն հա­տել ենք ան­դառ­նա­լիու­թյան կե­տը և ազ­գա­յին հա­մա­խո­հու­թյամբ վի­ճա­կից դուրս գա­լու ել­քեր պի­տի փնտ­րենք: Բո­լոր քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րից հա­մա­ռո­րեն, ա­վե­լի թանձ­րա­ցող լսում ենք գու­ժող զան­գը՝ ան­կու­մը պետք է կա­սեց­նել։ Ե­թե հայ­տա­րա­րում են, թե պա­տե­րազմ է, ին­չին ես էլ եմ հա­մա­միտ, դա հաղ­թա­հա­րում են ներ­քին հա­մա­խո­հու­թյամբ, չի կա­րող պա­տե­րազմ հաղ­թա­հա­րել մի եր­կիր, որ­տեղ ներ­քին թշ­նա­մի­նե­րի ան­դա­դար որս է։
-Հայտ­նի իմ­քայ­լա­կան­ներն ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի քն­նա­դա­տու­թյանն ի պա­տաս­խան, հայ­տա­րա­րե­ցին, թե կան ընդ­դի­մա­դիր­ներ, ո­րոնք «ոտ­քի տակ» են ընկ­նում ու ստիպ­ված են նրանց ճա­նա­պար­հից հե­ռաց­նե­լով ա­ռաջ գնալ։ Սա է իշ­խա­նու­թյան պա­տաս­խանն այն բո­լոր ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին, ո­րոնք այ­սօր ի­րա­վի­ճա­կի շուրջ ան­հան­գս­տու­թյուն­ներ են հայտ­նում։
-Ի­րենց տրա­մա­բա­նու­թյու­նը, չգի­տես՝ ին­չու, միշտ ոտ­քի շուրջ է։ Թեև հաս­կա­նա­լի է՝ ի­րենք բա­ռիս բուն ի­մաս­տով ոտ­քով ե­կան իշ­խա­նու­թյան ու նաև մտ­քով՝ բո­բիկ։ Նրան­ցից քա­ղա­քա­կան միտք, պե­տա­կան մտա­ծո­ղու­թյուն չեմ էլ ակն­կա­լում։ Երբ հա­սա­րա­կու­թյու­նը նրանց եր­կու տա­րի ժա­մա­նակ էր տվել եր­կիր կա­ռու­ցե­լու, բա­ցի պե­տա­կա­նու­թյու­նը քան­դե­լուց ո­չինչ չա­րե­ցին։ Թեև ան­կեղծ էին, հայ­տա­րա­րել էին, չէ՞, որ ե­կել են մեր­ժե­լու, փաս­տո­րեն քան­դե­լու է­ներ­գիա­յով հա­սանք այս փու­լին։ Քան­դե­լը, ի­հար­կե, հեշտ է, բայց ի՞նչ կա­ռու­ցե­ցին. սա­սան­ված, ար­ժեզ­րկ­ված պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ, ա­տե­լու­թյուն և ոչ մի ստեղ­ծա­րար օ­րա­կարգ։ Մարդ­կայ­նո­րեն ինձ հա­մար շատ ցա­վա­լի է տես­նել, թե ինչ­պես կա­րո­ղա­ցան նոր ո­րա­կի պե­տու­թյուն կա­ռու­ցե­լու այդ բա­ցա­ռիկ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը մս­խել։ ՈՒ­նակ չե­ղան նոր կա­ռա­վա­րում, ծրագ­րեր բե­րե­լու, ո­րա­կյալ, բո­վան­դա­կա­յին խն­դիր­ներ լու­ծե­լու։ Օ­րա­կարգ բա­ցար­ձակ չու­նեն, թեև հա­ջո­ղե­ցին մի քա­նի ամ­սում 100 և ա­վե­լի մի­լիոն դո­լա­րի պարգևավ­ճար­ներ ստա­նալ։
-Ե­թե իմ­քայ­լա­կան­նե­րի քա­ղա­քա­կան փոր­ձա­ռու­թյունն ու մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը կա­րող ենք կաս­կա­ծի տակ դնել, նույ­նը չենք կա­րող ա­սել ա­ռա­ջին նա­խա­գահ Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նի մա­սին, ո­րը նա­խօ­րեին հայ­տա­րա­րեց, թե «ով պայ­քա­րում է իշ­խա­նու­թյան դեմ, կա­մա թե ա­կա­մա դա­վա­ճա­նում է ազ­գին»։ ՈՒ­րեմն ինչ­պե՞ս հաս­կա­նալ նրա այս դի­տար­կու­մը։
-Տեր-Պետ­րո­սյա­նի սիլ­լո­գիզ­մը կի­սաճշ­մար­տու­թյան վրա է կա­ռուց­ված։ Իսկ կի­սաճշ­մար­տու­թյուն­ներն ա­մե­նավ­տան­գա­վորն են, ո­րով­հետև դրանք սո­փես­տու­թյան և մա­նի­պու­լա­ցիա­նե­րի ժան­րից են։ Ա­ռա­ջին հաս­տատ­ման հետ հա­մա­ձայն եմ, որ վի­րու­սը պա­տե­րազմ է հայ­տա­րա­րել Հա­յաս­տա­նին, բայց պա­տե­րազ­մը հաղ­թա­հա­րում են միաս­նա­կան ու­ժե­րով։ Ես հաս­կա­նում եմ Տեր-Պետ­րո­սյա­նի ցայտ­նո­տը, նա ցա­վով է ար­ձա­նագ­րում, թե ինչ­պես է գա­հա­վի­ժում իր հո­գե­զա­վա­կը և նրա հետ իր բո­լոր փայ­փա­յած քա­ղա­քա­կան ար­ժեք­նե­րը։ Նրա ճար­տա­րա­պե­տու­թյու­նը չդի­մա­ցավ ոչ մի փոր­ձու­թյան։ Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նին շատ ա­վե­լի կհար­գեի, ե­թե հայ­րա­պե­տա­կան բար­ձուն­քից իր փայ­փա­յած քա­ղա­քա­կան գոր­ծչին խոր­հուրդ տար, որ պե­տա­կա­նու­թյու­նը չի հան­դուր­ժում ներ­քին թշ­նա­մի­ներ, բա­րի­կադ­ներ, բա­ժա­նա­րար գծեր։ Ե­թե ժա­մա­նա­կին դի­տո­ղու­թյուն­ներ ա­ներ և ա­սեր, որ դուք թա­լա­նում եք բյու­ջեն՝ մի­լիո­նա­վոր պարգ­ևավ­ճար­ներ, ընդ ո­րում ա­նօ­րի­նա­կան, ստա­նա­լով անպ­տուղ ա­նար­դյու­նա­վետ գոր­ծե­րի դի­մաց։ Ե­թե ա­սեր՝ ներ­սում թշ­նա­մի­նե­րի որ­սով ես զբաղ­ված, դր­սում ևս թշա­մի­ներ ես վաս­տա­կում, ե­թե հոր­դո­րեր կա­սեց­նել պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­նե­րի կազ­մա­քան­դու­մը, ե­թե բարձ­րա­ձայ­ներ, որ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մեջ չեն հան­դուրժ­վում ան­կան­խա­տե­սե­լիու­թյունն ու ամ­բար­տա­վա­նու­թյու­նը, ե­թե ա­սեր՝ զս­պիր ոչն­չա­տե­սիլ թի­միդ ցի­նի­կու­թյու­նը, ե­թե…
Հի­մա, ար­դեն կոր­ծան­վող նա­վին հրա­հանգ­ներ տալն ու դր­սում մե­ղա­վոր­ներ փնտ­րելն ի­մաստ չու­նի։ «Դա­վա­ճա­նու­թյու­նը» շատ լուրջ բառ է ու դեռ հարց է, թե որն է դա­վա­ճա­նու­թյու­նը։ Լռելն ու պե­տու­թյան ձա­խո­ղում­նե­րը չտես­նե­լու տա՞­լը, թե՞ վա­յէջ­քը կա­սեց­նե­լը:
-ՀՅԴ-ն վեր­ջերս հայ­տա­րա­րու­թյուն ա­րեց՝ խոր­հր­դա­րա­նին հոր­դո­րե­լով ի­րա­վի­ճա­կի շուրջ քն­նար­կում ա­նել։ Այս պա­հին չե՞ք կար­ծում, որ ար­դեն ա­նի­մաստ է դար­ձել այդ քն­նար­կու­մը, ա­ռա­վել ևս, որ իշ­խա­նու­թյունն ընդ­դի­մու­թյան ոչ մի խոս­քին ա­կան­ջա­լուր չէ։
-Երբ հա­մա­վա­րա­կը սկս­վեց, իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ե­րա­նա­վետ ան­տե­ղյա­կու­թյամբ բուկ­լետ­ներ էին բա­ժա­նում Երևա­նի փո­ղոց­նե­րում, Սյու­նի­քում։ Դեռ այդ ժա­մա­նակ հայ­տա­րա­րե­ցինք, թե մի կողմ թող­նենք քա­ղա­քա­կան տա­րա­կար­ծու­թյուն­նե­րը, հա­մախ­մբ­վենք ու պայ­քա­րենք վե­րա­հաս վտան­գի դեմ։ Եվ ի՞նչ։ Դրան հետևեց նաև մեր հա­կա­հա­մա­ճա­րա­կա­յին ծրա­գի­րը։ Զրո ար­ձա­գանք։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ քն­նար­կում պետք է: Ա­ռաջ­նա­յին ման­դատ ու­նե­ցող խոր­հր­դա­րա­րա­նա­կան երկ­րում պի­տի քն­նարկ­վի, արժևոր­վի և գնա­հա­տա­կան տր­վի կա­ցու­թյա­նը, պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րին:
-Ին­չու՞ է իշ­խա­նու­թյունն ընդ­դի­մա­դիր դաշ­տից ե­կող ա­ռա­ջարկ­նե­րի, ծրագ­րե­րի հան­դեպ ևս ան­հան­դուր­ժող, ու­նա­կու­թյուն չու­նի լսե­լու։
-Եր­կու պատ­ճառ կա։ Նախ փո­ղո­ցից ե­կած, ա­ռանց քա­ղա­քա­կան կեն­սագ­րու­թյան մար­դը չի կա­րող ու­նե­նալ քա­ղա­քա­կան խոհ­մու­թյուն, փոր­ձա­ռու­թյուն: Չեն հաս­կա­նում, թե ինչ է պե­տու­թյու­նը։ Ե­թե հաս­կա­նա­յին, ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րը հե­րիք չէ տա­պա­լել է իր աշ­խա­տան­քը, մի բան էլ պե­տա­կան սկան­դա­լի մեջ չէր գցի Հա­յաս­տա­նը։ Բա­վա­կան չէ փոր­ձա­ռու­թյուն չու­նեն, նաև ամ­բար­տա­վան մե­ծամ­տու­թյամբ ու ան­նա­խա­դե­պու­թյամբ են տա­ռա­պում։ Կա­րող եմ նաև մի ցա­վա­լի եզ­րա­հանգ­ման գալ՝ գու­ցե նրանք հենց այս օ­րա­կար­գով են ե­կել, այն է՝ թու­լաց­նել պե­տա­կա­նու­թյու­նը։ Այլ կերպ ինչ­պես բա­ցատ­րել այն տո­տալ հար­ձա­կու­մը թե պե­տա­կան, թե ազ­գա­յին ինս­տի­տուտ­նե­րի նկատ­մամբ: Լի­նել այդ­քան հա­մառ, ար­դյունք չար­ձա­նագ­րել, շա­րու­նակ քան­դել, խո­րաց­նել ճգ­նա­ժա­մը։ Ափ­սոս չէ՞ այս եր­կի­րը։ Այդ­քան հրեշ դարձ­րած ան­ցյա­լում բա­վա­կան լուրջ ձեռք­բե­րում­ներ կա­յին, բայց ի­րենք որ­դեգ­րե­ցին ինս­տի­տու­ցիո­նալ ջար­դի ճա­նա­պար­հը։ Հար­ցադ­րում է ա­ռա­ջա­նում՝ ո՞վ էր այս օ­րա­կար­գի շա­հա­ռուն։
-Այ­սօր ար­տա­խոր­հր­դա­րա­նա­կան ու­ժե­րին միա­ցել է խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը և պա­հան­ջում է կա­ռա­վա­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն։ Իշ­խա­նա­փո­խու­թյան շուրջ կս­տաց­վի՞ հա­մախմ­բում, և ի՞նչ ճա­նա­պար­հով Փա­շի­նյա­նի իշ­խա­նու­թյու­նը կհե­ռա­նա։
-Ընդ­դի­մա­դիր, գա­ղա­փա­րա­կան տար­բեր հենք ու­նե­ցող ու­ժե­րը նույն գնա­հա­տա­կանն են տա­լիս։ Ի­րա­վի­ճակն ա­ղե­տա­լի է, և բնա­կան է, որ բո­լո­րի գնա­հա­տա­կան­նե­րը պի­տի հա­մընկ­նեին։ Ան­գամ իշ­խա­նու­թյունն է խոս­տո­վա­նում, որ մենք դժոխ­քում ենք։ Կա­ռա­վար­չա­կան, բո­վան­դա­կա­յին, վար­քա­կա­նո­նա­յին այս ո­րակ­նե­րով ղե­կա­վար­վող եր­կի­րը հե­ռան­կար չու­նի: Այ­սօր թիվ մեկ օ­րա­կար­գը Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գու­թյան սպառ­նա­լիք­նե­րը և պե­տա­կա­նու­թյան վայ­րէջ­քը կա­սեց­նելն է։ Մեր մո­տե­ցումն այն է, որ նոր իշ­խա­նու­թյու­նը չպետք է կր­կին փո­ղո­ցում ձևա­վոր­վի. այդ­պի­սի իշ­խա­նու­թյան պտուղ­ներն այ­սօր վա­յե­լում ենք։ Կհա­մա­գոր­ծակ­ցենք այն քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի հետ, ո­րոնք նոր ո­րա­կի պե­տու­թյուն կա­ռու­ցե­լու խն­դիր են դնում, ու­նեն տես­լա­կան և լուծ­ման բա­նա­լի­ներ։ Այն ու­ժե­րը, ո­րոնք այս օ­րա­կար­գը կի­սում են, նրանց հետ միա­վոր­ման հնա­րա­վո­րու­թյուն տես­նում եմ։
-Ինչ­պե՞ս է հնա­րա­վոր Ձեր նշած իշ­խա­նա­փո­խու­թյան տար­բե­րա­կը։
-Այ­սօր դեռ քն­նար­կում­նե­րի շր­ջա­նում ենք, սա կոն­սուլ­տա­ցիա­նե­րի դուռ է բա­ցում։ Հա­մախմ­բու­մը պետք է լի­նի կոնկ­րետ ազ­գա­յին պե­տա­կան ու­ղեգ­ծի շուրջ, ար­ժե­քա­յին հենք պի­տի ու­նե­նա՝ հա­նուն պե­տա­կա­նու­թյան նոր մո­դե­լի։ Մենք ան­ձի փո­փո­խու­թյուն չենք դնում, իշ­խա­նու­թյան բո­վան­դա­կու­թյու­նը պի­տի փոխ­վի։ Դեռ քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի հետ քն­նար­կում­նե­րի փուլ պի­տի անց­նել, և շատ կարևոր է, որ հա­սա­րա­կու­թյունն այս ա­մե­նը հաս­կա­նա։
-Իշ­խա­նա­փո­խու­թյան հա­մար հա­սա­րա­կու­թյու­նը հա­սու­նա­ցե՞լ է։
-Մեր հա­սա­րա­կու­թյու­նը շատ ա­րագ հու­սա­հա­տու­թյան շր­ջա­փու­լի մեջ մտավ։ Ես ինքս էլ ինձ հա­մա­րում եմ այս փո­փո­խու­թյան խաբ­ված շա­հա­ռու։ Ոգևոր­ված էի բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թյան հե­ռան­կա­րով, բայց եր­կու ա­միս էր հար­կա­վոր, տես­նե­լու, թե ա­ռանց «իզ­մե­րի» ինչ խմ­բակ է ե­կել իշ­խա­նու­թյան։ Ինչ­պե՞ս կա­րող է լի­նել իշ­խա­նու­թյուն ա­ռանց «իզ­մե­րի», նույնն է, թե ա­ռանց ար­ժեք­նե­րի: Բո­լորս ենք ար­ձա­նագ­րում Փա­շի­նյա­նի վար­կա­նի­շի գա­հա­վի­ժու­մը, ո­րի սնու­ցո­ղը հենց ինքն է։ Ինքն ի­րեն դա­տա­պար­տել է ա­զատ անկ­ման։ Ընդ­դի­մա­դիր գոր­ծիչն այլ բան է, պե­տա­կան այ­րը՝ բո­լո­րո­վին այլ։ Հա­սա­րա­կու­թյան մի մասն արթ­նա­ցել է։ Քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի խն­դիրն է նաև հա­սա­րա­կու­թյանն արթ­նաց­նե­լը և բա­ցատ­րե­լը, հա­մո­զիչ դառ­նա­լը: Բայց այս ա­մե­նի հա­մար խոր­քա­յին բո­վան­դա­կա­յին օ­րա­կար­գեր են անհ­րա­ժեշտ:
Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ
Դիտվել է՝ 11877

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ