Պատմությունը կյանքի ամենաարժեքավոր դասն է, այն միայն հպարտանալու, առավել ևս պարծենալու նյութ չէ, այն առավելապես ապագայի տեսլական է, քանզի սպառիչ պատասխանում է ներկա և ապագա գրեթե բոլոր հարցերին:
Երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչու հայ ազգի սերուցքը բնաջնջելու ծրագրերը իրագործվեցին հենց 19-րդ դարի 2-րդ կեսից սկսած, մնացածն արդեն զուտ «տեխնիկայի խնդիր էր»: Եվ այդ դիվային ծրագիրը, թերևս, միայն թուրքական վերնախավի «գլխում» չէր ծագել:
19-րդ դարի երկրորդ կեսը նշանավորվել է հայի ինքնության զարթոնքով, ինչը պատմության մեջ մնացել է «Հայկական վերածնունդ» որակմամբ:
Մշակույթը, կրթական համակարգը ոչ միայն մեծ առաջընթաց ունեցան, այլև դարձան անհամեմատ մատչելի, հայ գրականությունը պարզապես անգերազանցելի վերելք ապրեց, ի հայտ եկան համաշխարհային ճանաչում ունեցող դեմքերին չզիջող գրողներ, Հայ Եկեղեցին համալիր ու հետևողական քայլերով ամբողջովին վերականգնեց հայի ինքնությունը երաշխավորող եկեղեցական ու ազգային ավանդույթները, ամրապնդվեց նաև ազատագրական ոգին և այլն:
Ի՞նչ եք կարծում՝ սերուցքը ոչնչացնելն անհետևա՞նք է մնում:
Գևորգ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ