Եվ ի՞նչ կարևոր է, թե քանի տարեկան ես, ՍՈԿՐԱՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, մեր սիրելի Սոկրատ: Իզուր չեն ասում` այնքան, որքան զգում ես ինքդ: Առաջվա նման տասը տղամարդու գործ կանես, հարյուր վերլուծաբանից լավ կվերլուծես մեր օրերի հևքը, հազար տղամարդուց լավ կտրվես սեփական սրտիդ հևոցին: ՈՒժդ` տեղը, միտքդ` սուր, զգայուն ներաշխարհդ` լուսավոր ու թրթռուն:
Բարի տարեդարձ, մեր լավ ընկեր:
Ժողովուրդը կասեր` Աստված քո մեծ սրտի չափով էլ քեզ տա:
«Իրատես de facto»
Հ. Գ. -Ներկայացնում ենք Սոկրատ Հովսեփյանի չափածո գործերից մի քանիսը: Թող մեր ընթերցողն իր սիրելի հեղինակի քնարական գրչին էլ ծանոթանա:
Մեր շրջապատում ազնիվ ու բարի անհատներ կան, որոնց հավուր պատշաճի չենք գնահատում, ինչն էլ օր օրի գորշացնում ու աղքատացնում է մեր կյանքը։ Ես ճանաչում եմ բացառիկ ունակությունների տեր նման մի մարդու, և քանի որ այսօր նրա ծննդյան օրն է, ուզում եմ սրտիցս բխած այս անպաճույճ խոսքով շնորհավորել նրա տարեդարձը և ցանկանալ, որ շատերը նրան ճանաչեն ու գնահատեն: Այդ մարդը արդարադատության առաջին դասի խորհրդական, մասնագիտությամբ ճարտարագետ, բանասեր, իրավաբան, կոչումով՝ մարդ, էությամբ՝ ըմբոստ, «Հայի իմ տեսակը» գրքի հեղինակ, Արարատի մարզի Այգեստան գյուղում ապրող, հողագործությամբ ու անասնապահությամբ զբաղվող, միաժամանակ գյուղի գյուղապետ ՍՈԿՐԱՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆՆ է, ում և որի նմաններին քանի դեռ հասարակությունը չի ճանաչում ու կարդում, միշտ էլ բացասական շատ բաներ շարունակելու են իրենց ավերիչ գործն անել:
Սոկրատ Հովսեփյանին ճանաչելու համար պարտադիր չէ հետը աղ ու հաց կիսել: Նրան ճանաչելու համար պետք է միայն նրա սուր ու ըմբոստ հոդվածները կարդալ, փոխադրվել իրական կյանք ու փորձել սևն ու սպիտակը իրարից ջոկել, տարբերակել չարն ու բարին։
Կրկին ծնունդդ շնորհավոր, իսկական հայ մարդ։
Ադամ ՄԿՐՏՈՒՄՅԱՆ
***
Պոետի նման ես էլ չեմ փոշմանում արածներիս համար,
Չեմ փոշմանում իմ անթիվ, անհամար սերերի համար,
Չեմ փոշմանում նաև հիմա, այդ տարիքում
Քեզանից մերժված իմ սիրո համար:
Շնորհակալություն քեզ, թեկուզ մերժված,
Բայց աստվածային զգացմունքներ
պարգևած այդ սիրո համար:
***
Այսօր հոգեհանգիստս կլիներ:
Չորս տախտակում դիս դրված,
Թարմ ծաղիկներ շուրջս դիզված,
Գաղտնի սիրած, սև շորերով
Ջահել կանայք անխոս կանգնած
Կհիշեին օրերն անցած:
Զուր կսպասեմ, դու չես գալու
Եվ իմ մահը չես սգալու:
Ախր ով եմ ես քեզ համար`
Դիակ դարձած ծերուկս հիմար:
Դու չես գալու, որովհետև
Վախենում ես և լավ գիտես,
Երբ որ կարդաս իմ շրթերին
Դաջված անունը քո,
Փղձկոցդ կմատնի քեզ:
Դրա համար դու չես գալու:
***
Այսօր դեկտեմբերի քսանինն է,
Օրը քո ծննդյան:
Ես մենակ իմ սենյակում
Ինձ տված գինուն
Խմում եմ ոչ թե քո, այլ
Հոգեվարքի մեջ մտնող տարվա կենացը:
Ընդամենը մի քանի օր
Եվ կմեռնի տարին, և ոչ ոք ապագայում
Չի հիշի նրան, այդ օրը:
Միայն ես կհիշեմ նրան, այդ օրը:
Կարծես ես էլ հոգեվարքի մեջ էի,
Հոգնել էի ամենքից, աշխարհից:
Եվ հանկարծ դու ելար իմ դեմ
Այդ հոգնած ճանապարհին:
Եվ մեր հանդիպումն ինձ հանեց այդ վիճակից:
Հիմա, իմ սենյակում մենակ, խմում եմ քո կենացը
Ասելով, շնորհակալություն քեզ, իմ չքնաղ Անոս:
***
Ես սովոր էի ամրոցներ գրավել առանց գրոհի,
Ատրուշաններ վառել այդ ամրոցներում
Եվ վայելել գույներն ու ջերմությունն այդ կրակների,
Եվ հետո...
Հոգնած ատրուշանների հոգնած կրակից
Նորից դուրս էի գալիս գրոհի
Եվ նորից կրկնվում էր նորովի հին ուղին:
Բայց կարճ էր տևում բոցկլտոցը նոր ատրուշաններում,
Քանզի կիրքն էր տիրակալն զգացմունքների:
Եվ նորից հոգնած մարող կրքերից
Որոնում էի ամրոցներ, որ պիտի գրավեմ գրոհով:
Եվ հանկարծ տեսա մի ամրոց չափազանց գեղեցիկ,
Ես վստահ ուժերիս, եռանդիս,
Փորձեցի այն վերցնել գրոհով:
Չստացվեց,
Հասկացա, թեպետ ուշ, պատճառը ձախողման:
Կինը սիրում է թակարդ
Եվ այնտեղ դրված մսի մի կտոր: