Աբխազական երկաթուղու վերագործարկմամբ հետաքրքրված է ոչ միայն Հայաստանը, այլև Աբխազիան։ Սակայն վերագործարկման նկատմամբ հետաքրքիր անտարբերություն է նկատվում Ռուսաստանի կողմից։
Իսկ ավելի ճիշտ, Ռուսաստանն իր հայացքն ուղղել է դեպի Վրաստան և Ադրբեջան։ Ռուսաստանի և Վրաստանի պաշտոնյաները վերջերս սկսել են քննարկել ռուսական ընկերությունների համար բեռնափոխադրումների նոր քարտեզը, որն անցնում է Վրաստանի ու Ադրբեջանի երկաթուղիով։ Մասնավորապես, ենթադրվում է, որ Ռուսաստանի նավթամթերքների տարանցիկ տեղափոխումը կարելի է իրականացնել նշված երկու երկրների երկաթուղին օգտագործելով։
Այլ կերպ ասած, Ռուսաստանը այդպիսով փորձում է նոր հարաբերություններ ձևավորել Վրաստանի հետ և ամրապնդել իր դիրքերը Ադրբեջանում։ Այն, որ Վրաստանի ու Ադրբեջանի երկաթուղիների շահագործումը տարանցիկ նպատակով տնտեսապես շահավետ է առաջին հերթին այդ երկու երկրներին, փաստ է։ Եվ միայն վերջում այն տնտեսապես շահավետ է Ռուսաստանի համար։ Չնայած այս հանգամանքին, Ռուսաստանը ակտիվացնում է իր քննարկումներն այս ծրագրի շուրջ։ Սա նշանակում է, որ ՌԴ-ն այս ծրագրով իր համար ավելի կարևորում է քաղաքական շահավետությունը։ Այդպիսով գործընկերության նոր հնարավորություն է ստեղծվում, ինչը շատ կարևոր է Ռուսաստան-Վրաստան սառեցված հարաբերությունների պարագայում։ Եվ քանի որ Աբխազիան Ռուսաստանն արդեն վաղուց իրենով է արել, ռևերանսների կարիք, երևի թե, չի տեսնում։
Միևնույն ժամանակ աբխազական կողմը անհանգստացած է Ռուսաստանի այս նոր ծրագրով։ Ինչպես փաստում են լրատվամիջոցները, Աբխազիայի խորհրդականների կարծիքով, Հարավային Կովկասի տարածքում Եվրասիական ինտեգրման գործընթացները պարտադրում են ակտիվացնել աբխազական երկաթուղու վերագործարկման գործընթացը։ Վերջիններիս գնահատմամբ, այն տնտեսապես շահավետ է ոչ միայն Աբխազիայի և Հայաստանի, այլև Մաքսային միության անդամ բոլոր երկրների համար։ Պատգամավորների գնահատմամբ, երկաթուղու այդ հատվածի վերագործարկման դեպքում 10 մլն տոննա բեռների պարագայում Աբխազիան կարող է տարեկան մինչև 6 մլրդ ռուբլի աշխատել, ինչը հավելյալ եկամուտ կբերի Աբխազիայի պետբյուջեին։ Այս փաստարկները Ռուսաստանը դեռևս անտեսում է, շարունակելով նոր ծրագրի ուղղությամբ իր բանակցությունները Վրաստանի հետ, առանց Աբխազիայի։ Ասել, որ տարեկան 6 մլրդ ռուբլին ոչինչ է Աբխազիայի համար, ճիշտ չի լինի, սակայն քաղաքական դաշտում այլ դիվիդենդները շատ ավելի կարևոր են։
Բնականաբար, Աբխազիայի երկաթուղու վերագործարկումը շահավետ է նաև Հայաստանի համար։ Այն, որ վերջին 7 տարում պարբերաբար կարևորվում է այս երկաթուղու վերագործարկումը Հայաստանի և Ռուսաստանի համագործակցության համատեքստում, փաստ է, սակայն, փաստ է նաև, որ զրոյական վիճակից խնդիրը չի շարժվել։ Եվ երևի թե դա պատահականություն չէ, քանի որ Ռուսաստանը հեռահար նպատակներ միշտ էլ իր պահուստում ունենում է։ Այս պահին ՌԴ-ն կարծես այնքան էլ հետաքրքրված չէ իր գործընկեր երկրների շահերով` աբխազական երկաթուղու վերագործարկման հարցում։
Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆ