Կա­տար­վա­ծը փաստ է, և դրա մա­սին խո­սե­լը կա­րե­լի է հա­մա­րել ժա­մա­նա­կի ա­նի­մաստ վատ­նում: Ա­ռայժմ չեմ ցան­կա­նում հա­մա­ձայ­նել ո­մանց կար­ծի­քին, թե դա դա­վա­ճա­նա­կան ակտ է, և ցան­կա­նում եմ ա­սել, որ մեր «չք­նաղ» վար­չա­պետն ընտ­րել է չա­րի­քի փոք­րա­գույն տար­բե­րա­կը: Հա­մա­ձայ­նում, բայց և հարց­նում եմ` ի՞ն­չը բե­րեց կա­պի­տու­լյա­ցիա­յի այդ տար­բե­րա­կին, ո­րից հե­տո ա­սեմ…

Օ­դում դա­վա­ճա­նու­թյան հոտ է փչում։ Ե՛վ Հա­յաս­տա­նում, և՛ Ար­ցա­խում։ Ինչ­քան ստոր տա­կանք պետք է լի­նել այ­սօր­վա պայ­ման­նե­րում բարձր ամ­բիո­նից ա­սե­լու հա­մար, թե, իբր, «մենք պետք է ջան­քե­րը կենտ­րո­նաց­նենք Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի տն­տե­սու­թյուն­նե­րը վե­րա­կանգ­նե­լու վրա»։

Բե­լա­ռու­սի նա­խա­գահ Ա­լեք­սանդր Լու­կա­շեն­կոն, այն նույն Լու­կա­շեն­կոն, ո­րին վե­րըն­տր­վե­լու առ­թիվ շտա­պեց պաշ­տո­նա­պես շնոր­հա­վո­րել «դիկ­տա­տոր­նե­րի դեմ պայ­քա­րող հե­ղա­փո­խա­կան մար­տիկ» Փա­շի­նյա­նը, և 2018-ին ու 2019-ին հրա­պա­րա­կավ հայ­տա­րա­րում էր, թե ան­ձամբ հա­մո­զում էր Սերժ Սարգ­սյա­նին, որ նա «կով­կա­սյան թա­թար­նե­րին» հանձ­նի Ար­ցա­խի շր­ջա­կա ըն­դա­մե­նը հինգ շր­ջա­նը։ 

Նո­րըն­ծա իշ­խա­նու­թյուն­նե՛ր։ Ես չգի­տեմ դուք ով­քեր եք, ինչ­պի­սի քա­ղա­քա­կան հա­յացք­ներ ու­նեք, բայց խնդ­րում եմ ա­կան­ջա­լուր լի­նել իմ՝ ան­կու­սակ­ցա­կա­նիս, խոս­քին:

Երբ 2015-ին սր­բա­դաս­վում էին Ե­ղեռ­նի զո­հե­րը, մտոք խո­նարհ­վում էր եր­կին­քը, մտա­ծում էինք` էլ եր­բեք ու եր­բեք թուր­քի յա­թա­ղա­նը չի շող­շո­ղա Հա­յոց տան վրա, ո­րով­հե­տև եր­կն­քում ար­դեն ու­նենք վկա­նե­րի այդ­պի­սի հոծ բազ­մու­թյուն, ո­րոնք բա­րե­խոս են այս հող ու ջրի, այն­տեղ վեր խո­յա­ցած վան­քե­րի, հողն իր ա­րյամբ ո­ռո­գած էթ­նո­սի հա­մար:

«Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյու­նը կոչ է ա­նում հա­կա­ռա­կորդ կող­մին հա­վա­տա­րիմ մնալ հու­մա­նի­տար հրա­դա­դա­րի վե­րա­բե­րյալ ձեռք բեր­ված պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րին, հա­կա­ռակ դեպ­քում հա­մար­ժեք պա­տաս­խանն ի­րեն եր­կար չի սպա­սեց­նե­լու»:

Այն, որ Ղա­րա­բա­ղյան ճա­կա­տում ո­րոշ­վում է Մեր­ձա­վոր Արևել­քի ա­պա­գա վե­րա­դա­սա­վո­րու­թյան հար­ցը, բո­լորն են հաս­կա­նում: Եվ որ այդ­պես էլ չհաս­տատ­վող հրա­դա­դա­րը ա­ռանձ­նա­պես չան­հան­գս­տաց­րեց Պոմ­պեո­յին ու մի քա­նի օր հե­տո ընտ­րու­թյուն­նե­րի գնա­ցող Թրամ­փին (ո­րը, ի դեպ, նաև շնոր­հա­վո­րել էր կող­մե­րին` հրա­դա­դա­րի «հաս­տատ­ման» հա­մար), ինք­նին հաս­կա­նա­լի է, ո­րով­հետև Ղա­րա­բա­ղը լո­կա­ցիա և պա­տու­հան է դեպ Ի­րան` մի կող­մից, մյուս կող­մից` Ռու­սաս­տա­նը տա­րա­ծաշր­ջա­նից հա­նե­լու «մի­ջանցք»:

Սե­բաս­տիա­յի հայ բնակ­չու­թյա­նը կո­տո­րե­լով, մնա­ցա­ծին էլ աք­սո­րե­լով, յա­թա­ղա­նը մի փոքր բթա­ցավ։ (Գե­նե­տիկ խաշ­նա­րա­ծը ժա­մա­նա­կին բռ­նա­զավ­թե­լով Հայ­կա­կան լեռ­նաշ­խար­հը մինչև իր թա­րա­խա­պա­լար ոսկ­րա­ծու­ծի վեր­ջին հյու­լեն ու մինչև դարչ­նա­գույն ա­րյան կա­թի­լը վեր­ջին պա­րուր­վում էր դժո­խա­յին նա­խան­ձով, նրա ա­ռաջ ամ­րոց­ներ էին հառ­նում և տա­ճար­ներ էին խո­յա­նում, խո­յա­կա­շեն ու գմ­բե­թա­զարդ քա­ղաք­ներն էին խո­չըն­դո­տում սև և կար­միր, բր­դա­տու և մսա­տու ոչ­խա­րա­հո­տի խա­ղաղ ա­ռա­ջըն­թա­ցը։

Ըն­դու­նե­լով հան­դերձ, որ Ար­ցա­խի ու Հա­յաս­տա­նի դեմ սան­ձա­զեր­ծած պա­տե­րազ­մում թուրք-ադր­բե­ջա­նա­կան տան­դե­մը ներգ­րա­վել է վարձ­կան ա­հա­բե­կիչ­նե­րի խմ­բա­վո­րում­ներ, մի­ջազ­գա­յին կա­ռույց­նե­րը շա­րու­նա­կում են սառ­նասր­տո­րեն հետևել, թե ինչ­պես են հա­յե­րը խե­լա­հեղ հե­րո­սու­թյամբ դի­մագ­րա­վում թվա­քա­նա­կով ու սպա­ռա­զի­նու­թյամբ բա­ցա­հայտ ա­ռա­վե­լու­թյուն ու­նե­ցող սիա­մա­կան զույ­գին:

Ցան­կա­ցած պա­տե­րազմ վաղ թե ուշ ա­վարտ­վում է, և սկս­վում է բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի փու­լը։ Իսկ այս­տեղ բազ­մա­թիվ հար­ցեր են ա­ռա­ջա­նում, ո­րոն­ցից մեկն էլ հետևյալն է. իսկ ին­չու՞ պետք է Հա­յաս­տա­նը պա­տե­րազ­մի Թուր­քիա­յի դեմ, բայց բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի նս­տի Ադր­բե­ջա­նի հետ։