Վլադիմիր Պուտինը վերջին ելույթներից մեկում իր քաղաքական հակառակորդներին, հատկապես Ղրիմի իրադարձությունների կապակցությամբ, անվանեց «Հինգերորդ շարասյուն»: Իր ողջ քաղաքական գործունեության ընթացքում ռուսաց ղեկավարը առաջին անգամ օգտագործեց այդ տերմինը, որն ինչքան երջանկացրեց ռուս նացիոնալիստական -հայրենասիրական ուժերին, նույնքան էլ առաջ բերեց լիբերալ ընդդիմախոսների հիստերիան:

«Գոնե Բեռլինում մի դատավոր պիտի գտնվի», - այս ասույթը, մոռանալով ծագման մասին, շատերն են օգտագործում, որպեսզի ասեն, որ գոնե ինչ-որ տեղ արդարությունը պետք է հաղթանակի: Ասույթն այնքան տարածված է, որ մեջբերեց և Բեռլուսկոնին, որ հայտնի է դատավորների նկատմամբ իր սիրով, երբ 2011-ի հունվարին այցելել էր սինյորա Մերկելին՝ արդարադատության հետ իր հարաբերությունների մասին նրան պատմելու զավեշտալի գաղափարով:

Հարգելի եղբայրներ, մենք` հայերս, ակնկալում ենք ստանալ 90-ամյա վաղեմության ողբերգական իրադարձությունների ոչ միայն արդարացի գնահատականը, այլև հայ ժողովրդի հանդեպ ԽՍՀՄ կոմկուսի ղեկավարության իրագործած սխալների ընդունումն ու քննադատությունը:

Պատգամավոր-երեսփոխան-դեպուտատ... Այսինքն` առաքելական բոսոր ուղերձներ ժողովրդից դեպի իշխանություն։ Բարի, այժմ դատենք ու բաղդատենք, թե հասարակական այդ ո՞ր խավերի պատգամներն են ուսել 131 ազգընտրյալները (ողբամ զքեզ, ազգ իմ հայոց)։ Ո՞Ւմ պատգամախոսն է խորհրդարանը, կարծես ըմբռնելի է` մենաշնորհային-մականունակիր գործարարության։ Այսինքն` ՀՀԿ-ին և մյուսներին ընտրել է, դիցուք, 1 մլն քաղաքացի, նրանք պաշտպանում են, ահավասիկ, 100 ընտանիքի շահերը։

Չեմ փորձի պատմական անդրադարձ կատարել` ճշտելու համար, թե հայոց թագավորական տների անկումից հետո պահպանվե՞լ են արդյոք պալատական-ազնվատոհմիկ ընտանիքներ, որոնք իրենց ծագումով, նիստուկացով, առանձնահատուկ ավանդույթ-սովորույթներով, վավերաթուղթ կամ խորհրդանշական որևէ իր-առարկայով հանրությանը հայտ կներկայացնեն կամ իշխանություններից կպահանջեն վերականգնել իրենց պատմական-տոհմական իրավունք-արտոնությունները:

Որ այս իշխանությունների հասցեին ուղղված բազմաբնույթ քննադատական ելույթներ կարելի է ունենալ, ակնհայտ է: Սակայն երկարատև ընդմիջումից հետո ձեռքս գրչին պարզելը թելադրված է ոչ այդ իրողությամբ, այլ այն հանգամանքով, որ հարթակում դարձյալ ՀՀՇ-ականներդ եք՝ Ձեզ հատուկ ամբարտավանությամբ, ստեղծված իրավիճակի շահարկմամբ, կեղծ արտիստիզմի դրսևորումներով, Ձեր անփառունակ իշխանությունը ռեանիմացիայի ենթարկելու անթաքույց նկրտումներով և այն քողարկված արհամարհանքով, որ ունեցել եք և ունեք ժողովրդի, պետության շահերի ու խնդիրների նկատմամբ:

«Ֆորս մաժորն է» չոքել մեր դռանը և արդյո՞ք ինքնակամ կհեռանա։ Դժվար թե, զի այն 3-րդ հանրապետության արյունատար անոթն է և տենդի մեջ տրոփող զարկերակը։ Ասվածը վկայենք ՀՀ 12-րդ վարչապետի խոստովանանքով. «Արդար, հավասար մրցակցային միջավայրը, որ ավելի անհրաժեշտ է տնտեսության զարգացման համար, մեզ չի հաջողվել ձևավորել ՀՀ-ում։

Հին ասացվածք է, թե հեշտ է դժոխքից կանչել սատանաներին, բայց նրանց հետագա կառավարելն է դժվար: Ճիշտ այդպիսի բան կատարվեց ուկրաինական Մայդանում: Ժողովրդի համընդհանուր դժգոհությունն օգտագործելով, արևմտյան ուժերը ուկրաինական առողջ ուժերի հետ մեկտեղ Մայդան նետեցին նաև ծայրահեղ ազգայնականների, ֆաշիստական գաղափարախոսության ջատագովների, ամեն կարգի քրեականների, որոնք կարողացան անփորձ քաղաքական ուժերին թելադրել իրենց կամքը:

Հարգելի անծանոթ բարեկամ Աբրահամ Ծատուրյան, ասեմ, որ ես գիտակցական ողջ կյանքում մարդու մեջ գնահատել եմ շիտակությունը, ճշմարտախոսությունը, հայրենասիրությունը, գաղափարախոսությունը և գաղափարին անմնացորդ նվիրումը: 1965-ի ապրիլի 24-ին Ձեզ ատելի Լենինի հրապարակում, մարդկային ձեռքերի վրա ճառ եմ արտասանել և ձեռքս մեկնելով Լենինի արձանին բառացիորեն ասել եմ` ով դո՛ւ, հանճարեղ մարդ, որ փրկեցիր աշխարհի մեկ վեցերորդը, ինչո՞ւ այդքան ստոր գտնվեցիր մեր ազգի նկատմամբ, Ղարաբաղն ու Նախիջևանը տվեցիր թուրքին:

Հավատում եմ, այն էլ ինչպես, շնորհաշատ տիկին Կարինե։ Հավատում եմ և պնդում, որ գալիք վերափոխումների օրերին հարթակներում և ամենուր ազատատենչ տիկնայք հայկազուն պիտի լինեն առաջին դիրքերում և այրաց աջ ուսին սատար կանգնելով` այրվեն ու լույս դառնան վասն հայրենյաց։ Այրվելը, անշուշտ, փոխաբերական իմաստով, լույս դառնալը, իհարկե, ուղղակի։