Համշենահայերն ու դարվինիզմը

Սև ծովի ափամերձ Անապան հարյուր տարի առաջ էլ էր առողջարանային քաղաք: XX դարասկզբին այստեղ կար շուրջ 10 հազար բնակիչ, ընդ որում` զգալի թվով համշենահայեր, որոնք զբաղվում էին հողամշակությամբ:

Հանգստի սեզոնը տևում էր մայիսի 15-ից մինչև սեպտեմբերի վերջ: Այդ ընթացքում մեռյալ քաղաքը վերակենդանանում էր, ամառային հանգստի էին գալիս Եկատերինոդարի (ներկայիս Կրասնոդար) հայերը, որոնք կազմում էին հանգստացողների ընդհանուր թվի 90 %-ը: Իսկույն տեղի էր ունենում գների բարձրացում, որովհետև 3-4 ամսում տեղաբնակները պիտի վաստակեին այնքան, որ կարողանային ամբողջ տարին ապրել: Այսպես, համշենահայն իր աճեցրած 1000 հատ վարունգը վերավաճառողներին հանձնում էր 2 ռուբլով, իսկ սպեկուլյանտները դրանից 60-80 ռուբլու օգուտ էին քաղում, 4-5 դույլ խմելու ջուրը սովորաբար արժեր 1 կոպեկ, այնինչ ամառվա սեզոնին այդ գնով վաճառվում էր 2 դույլը:
Որքան էլ տարօրինակ լինի, հայերի «գերիշխանության» տակ գտնվող Անապայում հայկական եկեղեցի չկար: ՈՒնեին մի խեղճուկրակ դպրոց, որտեղ օրումեջ ուսուցիչներ էին փոխվում: Դրանց մեջ աչքի էին ընկնում, այսպես կոչված, «լուսավորյալ» վարժապետները, որոնք համշենահայերի երեխաներին դասավանդում էին… դարվինիզմ:

…2016 թ. մայիսի 26-ին Անապայից 9 կմ հեռավորության վրա գտնվող Հայկաձոր հայաբնակ գյուղում օծվեց Սբ Գևորգ հոյակերտ եկեղեցին:

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Բէհբուտ խան Ջիվանշիրի ահաբեկումը
• Հայոց ցեղասպանություն-110
• Հայոց ցեղասպանություն- 110
• Հայոց ցեղասպանություն-110
• Նրանք, ովքեր գերեզման չունեն, բայց ողջ են
• Մնացականյանի կամուրջը
• Խարբուխ
• Ձվեր ու փողեր
• Թիֆլիսի պոռնիկները
• Սամսոնն ու Սրբազանը
• Ալեքսանդր Մանթաշյանց – 183
• Հին-նոր բառգիրք
• 800 ՖՐԱՆԿ
• Ա. Ի. ՄԱՆԹԱՇԵՒ
• ՀՈՎՀ․ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆՆ «ԸՆԴԴԵՄ» Ա․ ՄԱՆԹԱՇՅԱՆՑԻ
• ԲԱՔՎԻ «ՀԱՅԿԱԿԱՆ» ԾԽԱԽՈՏԸ
• ԲԱՔՎԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՌԵՎՏՈՒՐԸ
• Ժողովրդական Կաթողիկոսը՝ Բաթումում
• ՄԵԿ ՃՅՈՒՂԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
• Բարեպաշտ տիկինը․․․

Մեկնաբանություններ