«Զի ուր գանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին»

Պողոս Մովսեսի Մելիքյանը (Павел Моисеевич Меликов) ծնվել է 1777 թ․։ Նա աստրախանցի ազնվական էր և ռուսական բանակի մարտական գեներալ։ Նրա անցած ուղու մասին մանրամասն չեմ պատմի, կասեմ միայն, որ 1812 թ․ Բորոդինոյի ճակատամարտի ժամանակ թնդանոթային արկի պայթյունից կորցրել էր աջ ձեռքը (տեսեք, թե նկարիչը ինչ նրբանկատությամբ է պատկերել), իսկ վերքերը բուժելուց հետո, վերադարձավ և իր գնդով 1814 թ․ մասնակցեց Փարիզի հաղթական շքերթին։

Պատերազմից հետո նշանակվեց Բաքվի պարետ, արժանացավ գեներալ-մայորի կոչման, ապա անցավ կենսաթոշակի։
1843 թ․ փետրվարի 23-ին Մոսկվայի իր տանը հրավիրեց քաղաքի նշանավոր հայերին և առաջարկեց հիմնել... աղքատանոց, ապաստարան (приют) այն հայերի համար, որոնք ինչ-ինչ պատճառներով անհաջողության էին մատնվել, չունեին ապրուստի միջոց ու տնանկ էին։ Ինքը տրամադրեց 2000 ռ․ (այն ժամանակվա համար խոշոր գումար), մյուսներն էլ պատրաստակամորեն մասնակցեցին դրամահավաքին։ Բայց դա բավական չէր։
Գործը ստանձնեց Ղարաբաղի Խնձրիստան գյուղում ծնված, մոսկովյան 3-րդ գիլդիայի վաճառական Իսահակ Մովսեսի Գասպարյանը (Исай Моисеевич Касперов)։ Ապաստարանի համար տարածք հատկացրեցին Հովհաննես ու Խաչատուր Լազարյան եղբայրները՝ Կենարար Ս․ Խաչ եկեղեցու հարևանությամբ, ներկայիս Հայկական նրբանցքում, որտեղ 1845 թ․ Ի․ Գասպարյանը կառուցեց աղքատանոցի երկհարկանի շենքը։

Տարիների ընթացքում բազմաթիվ տնանկ հայեր, այրիներ և նույնիսկ որբեր այդտեղ ապաստան գտան, բայց դա արդեն այլ պատմություն է։
Գեներալ Պ․ Մելիքյանը վախճանվեց 1848 թ․, և աճյունը հողին հանձնվեց Հայկական գերեզմանատանը։ Հուղարկավորության ժամանակ կարդացին նրա հուզիչ նամակը՝ ուղղված ազգակիցներին։
Հիրավի՝ «Զի ուր գանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին»։

Խաչատուր Դադայան

Հեղինակի նյութեր

• Զուգահեռները թողնում եմ ձեզ
• Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու պատվար Ալեքսանդր Մանթաշյանց
• «Սեպտեմբերյան առավոտ»
• Դժբախտ հեծյալը
• Չարիքներէն փոքրագոյնը
• Բէհբուտ խան Ջիվանշիրի ահաբեկումը
• Հայոց ցեղասպանություն-110
• Հայոց ցեղասպանություն- 110
• Հայոց ցեղասպանություն-110
• Նրանք, ովքեր գերեզման չունեն, բայց ողջ են
• Մնացականյանի կամուրջը
• Խարբուխ
• Ձվեր ու փողեր
• Թիֆլիսի պոռնիկները
• Սամսոնն ու Սրբազանը
• Ալեքսանդր Մանթաշյանց – 183
• Հին-նոր բառգիրք
• 800 ՖՐԱՆԿ
• Ա. Ի. ՄԱՆԹԱՇԵՒ
• ՀՈՎՀ․ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆՆ «ԸՆԴԴԵՄ» Ա․ ՄԱՆԹԱՇՅԱՆՑԻ

Մեկնաբանություններ