Ինչպե՞ս ձեզ վրա կազդեն պողպատի նոր մաքսատուրքերը

Նախագահ Թրամփը մարտի 8-ին ստորագրեց պողպատի ու ալյումինի ներկրման նոր մաքսատուրքերի հրամանագիրը: Դա նախագահի ամենահամարձակ քայլն է, որ նախընտրական արշավն անցկացրել է հովանավորչության պլատֆորմի վրա, որը կտրուկ հակասում է ազատ առևտրի հանրապետականների տեսակետներին: Ֆոնդային շուկան հրամանագրին արձագանքեց բաժնետոմսերի ակտիվ վաճառքով ու շատ փորձագետների ստիպեց մտածել հավանական առևտրական պատերազմի մասին, եթե մյուս երկրները պատասխան քայլեր անեն: Մաքսատուրքերի բարձրացումը կարող է ազդել համաշխարհային տնտեսության աճի վրա:

Երկար տարիներ Չինաստանին մեղադրում էին ԱՄՆ-ին պողպատն ու ալյումինն ինքնարժեքից ցածր վաճառելու մեջ: Պատճառը մասամբ այն էր, որ Չինաստանը պողպատ արտադրում է վիթխարի քանակներով: Թրամփն ասաց, որ դա ԱՄՆ-ի պողպատաձուլական արդյունաբերության համար հարյուր հազարավոր աշխատատեղերի կորուստ է դարձել: Թրամփը հաղթեց ընտրություններում` խոստանալով Միջին Արևմուտքի պողպատ արտադրողներին զբաղվել այդ խնդրով: Եվ հիմա կատարում է իր խոստումը:
Սովորաբար նախագահի աշխատակազմը իր առաջարկները դնում է Միջազգային առևտրի հանձնաժողովի քննարկմանը: Այս անգամ Թրամփը դիմեց հազվադեպ կիրառվող Ընդլայնված առևտրի մասին օրենքի դրույթին` հայտարարելով, որ պողպատի ու ալյումինի ներկրումը ազգային անվտանգության սպառնալիք է: Օրինակ` հիմա միայն մեկ ամերիկյան ընկերություն է արտադրում ալյումինի այն տեսակը, որ անհրաժեշտ է ռազմական ինքնաթիռների արտադրության համար: Օրենքի այդ դրույթը նախագահին թույլ է տալիս միակողմանի անսահմանափակ մաքսատուրքեր սահմանել: Քննադատներն ասում են, որ ՙներկրման սպառնալիքը՚ վիճահարույց հարց է:

Պողպատի ու ալյումինի արտասահմանյան արտադրողները հավանաբար արտադրանքի գնի բարձրացումը կդնեն ամերիկյան արտադրողների ուսերին, որ օգտագործում են ավտոմեքենաներ, ինքնաթիռներ, նավեր, սննդի որոշ տեսակներ: Դա կբարձրացնի ինֆլյացիայի աճի վտանգը, որ առանց այդ էլ նպաստում է շուկաների նյարդայնությանը: Ինֆլյացիայի բարձրացումը, հավանաբար, կստիպի Դաշնային ռեզերվներին բարձրացնել տոկոսադրույքները: Դա առավել գրավիչ կդարձնի պարտատոմսերը բաժնետոմսերից և կվնասի տնտեսական ակտիվությանն ու կորպորատիվ եկամուտներին: Եթե ընկերություններն ընդունեն ալյումինի ու պողպատի բարձրացված գինը, բացասաբար կազդի նրանց եկամուտների վրա: Կա նաև առևտրական պատերազմ սկսվելու վտանգ: Առևտրական պատերազմը սկսվում է, երբ մաքսատուրքերի բարձրացմանը ենթարկված երկրները ի պատասխան բարձրացնում են սեփական մաքսատուրքերը, որ կարող է հանգեցնել աճող մաքսատուրքերի պատերազմի ու տնտեսական աճի կրճատման: ԵՄ-ն, Կանադան ու Չինաստանը արդեն սպառնացել են իրենց մաքսատուրքերը բարձրացնել: Դա կարող է ազդել ԱՄՆ-ի արտահանման վրա ընդհանրապես` ներառելով տավարապուխտը, ցորենը, խոզի միսը, մեքենաներն ու մոտոցիկլետները: Թրամփն այդ դեպքում ասում է, որ կբարձրացնի եվրոպական ավտոմեքենաների մաքսատուրքերը: Նրա վարչակազմի աշխատակիցները կարծում են, որ պողպատի ու ալյումինի գնի բարձրացումը աննշան հետևանք կունենա ապրանքների վրա, որովհետև հումքը ապրանքների գնի միայն փոքր մասն է` օրինակ մեքենաների ու գարեջրի: Սպիտակ տան առևտրական խորհրդատու Պիտեր Նավարոն ասում է, որ ալյումինի 10 %-անոց մաքսատուրքը գարեջրի 6 տուփի գինը կբարձրացնի 1,5 ցենտով:
7 ՕՐ, ԱՄՆ

Հ.Գ. Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելից հետո Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ի սահմանած մաքսատուրքերը ԵՄ երկրներից ներմուծված մետաղի համար կարող են հրահրել առևտրային պատերազմ: Դոնալդ Թրամփի հետ հեռախոսազրույցում Մակրոնն արտահայտել է «լուրջ անհանգստություն»՝ պնդելով, որ «այդպիսի միջոցներն ուղղված են դաշնակից երկրների դեմ, որոնք հետևում են միջազգային առևտրի օրենքներին, և չեն կարող արդյունավետ լինել անբարեխիղճ պրակտիկայի դեմ պայքարում», այլ «միայն կհրահրեն առևտրային պատերազմ, որում բոլորը կպարտվեն»: Ավստրիայի վարչապետ Սեբաստիան Կուրցն ընդհանրապես ՙանհեթեթություն՚ էր որակել Թրամփի մտադրությունը: Կանադայի վարչապետ Ջաստին Թրյուդոն առայժ լռում է` Թրամփի հրամանագրով ներմուծման մաքսատուրքը առժամանակ չի վերաբերելու Կանադային ու Ավստրալիային: Հավելեմ, որ Դոնալդ Թրամփը մտադիր է 2020-ին էլ առաջադրվել և արդեն կարգախոս է հնարել: Ճիշտ է` երկար, բայց` բովանդակային` «Պահպանենք Ամերիկայի հզորությունը: Սակայն մենք կարող ենք հասնել դրան, եթե ընտրենք մարդկանց, որոնք կհետևեն մեր օրակարգին և կպայքարեն մեր արժեքների համար»:
Ժամանա՞կը չէ, որ պողպատի հումք արտահանող Հայաստանը վերջապես սկսի պողպատի արտադրությունը` ավելացնելով և երկիր մտնող գումարները, և աշխատատեղեր ստեղծելով, թե՞ այլմոլորակայինները պիտի գան ու դա անեն:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ