Ադրբեջանը Նախիջևանին կապող ճանապարհի կարգավիճակի և գործելու պայմանների հարցում ներքաղաքական քննարկումների հռետորաբանությունը բավականին կուսակցականացված է և օբյեկտիվության պակաս ունի: Ի սկզբանե նշեմ, որ իդեալական և շահավետ տարբերակը Հայաստանի համար կլներ այն, որ այդ ճանապարհը գործեր որպես սովորական կապուղի, Ադրբեջանից եկող և անցնող ուղևորատար և բեռնատար տրանսպորտային միջոցները հարկ վճարեին և ենթարկվեին ՀՀ սահմանային և մյուս մարմինների վերահսկողությանը: Բայց իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ թուրք-ադրբեջանական բավականին ամուր դաշինքը հաջողության է հասնում, իսկ Արևմուտքին դա ձեռնտու է, որովհետև չեզոքացնում է ռուսական ազդեցությունը: Այս իրավիճակում, պատերազմից խուսափելու համար, ՀՀ դիվանագիտության խնդիրն է միջանցքի հարցի լուծման քիչ թե շատ ընդունելի տարբերակ գտնել և նաև հասնել մասնակի զիջումների: Ըստ իս, ամենաանվտանգն ու ոչ կոնֆլիկտայինը այն կլինի, եթե Ադրբեջանին տրվի միայն Մեղրու տարածքով անցնող երկաթուղու տնօրինման իրավունքը: Հայ-իրանական սահմանին կպած երթևեկող գնացքները դժվար թե ինչ-որ վտանգավոր իրավիճակ ստեղծեն: Խիստ անցանկալի և կոնֆլիկտային եմ համարում ավտոճանապարհային կապուղու տրամադրումը Սյունիքի միջով: Դա արդեն վտանգավոր է: Միջանցքի տրամադրման և խաղաղության պայմանագրի կնքման բանակցություններում սահմանադրական փոփոխությունների և Մինսկի խմբի լուծարման նախապայմանների ընդունման դեպքում ճիշտ կլինի առաջադրել անկլավներից և ադրբեջանցիների հետ վերադարձից ընդմիշտ հրաժարվելու հանդիպակաց նախապայմանները: Միայն այս դեպքում կարող է լինել կայունություն և ոչ կոնֆլիկտային հարաբերություններ:
Գարիկ Քեռյան