«Կինոժառանգության թվայնացման առումով մենք իսկապես խնդիրներ ունենք»

«Կինոյի մասին» ՀՀ օրինագիծ մշակելու նպատակով չորս հանձնաժողովային նիստ է գումարվել, ներկայումս նախագիծն ու դրանից բխող հարակից օրենքների նախագծերը շրջանառության մեջ են, որոշակի գնահատականներից հետո կկազմակերպվեն հանրային լսումներ:
Այս մասին լրագրողներին տեղեկացրեց մշակույթի փոխնախարար ԱՐԹՈՒՐ ՊՈՂՈՍՅԱՆԸ, նշելով, որ «Կինոյի մասին» օրենք ունենալու նպատակը կինոոլորտի կարգավորումն է և կինոարտադրության համար ՀՀ-ում նպաստավոր պայմանների ստեղծումը. «Որպես օրինակ, միջազգային երկկողմ պայմանագրեր կնքելու համար անհրաժեշտ նախապայման է կինոոլորտի կարգավորված լինելը: Իսկ այդ պայմանագրերը կինոոլորտում բավական լուրջ ներդրումներ կարող են ապահովել»:

«ՈՉ ՄԻ ԵՐԿՐՈՒՄ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԻՆՈԱՐՏԱԴՐՈՂՆԵՐԸ ԴՈՄԻՆԱՆՏ ՉԵՆ»

-Պարոն Պողոսյան, ի՞նչ կարող է փոխել «Կինոյի մասին» օրենքը հայաստանյան կինոաշխարհում, եթե չունենք կինոթատրոններ, կինոստուդիա:
-Ոչ մի երկրում պետական կինոարտադրողները դոմինանտ չեն: Այսինքն, ավելի քիչ են, քան մասնավոր կինոարտադրողները: Մեր երկրում երկու կինոարտադրող կազմակերպություն կա. մեկը կինոկենտրոնն է, որը հանդես է գալիս երկու գործառույթով` կինոարտադրության նախագծերի հայտերի ֆինանսավորմամբ և կինոարտադրությամբ, մյուսը «Հայֆիլմ» կինոստուդիան է: Մնացած բոլոր պրոդյուսերական կենտրոնները, կինոարտադրող կազմակերպությունները ոչ պետական են: Մոտեցումն այնպիսին է, որ մենք պետք է դաշտ ստեղծենք հենց ոչ պետական կինոարտադրողների համար, որպեսզի նրանք կարողանան մրցունակ արտադրանք տալ: Պետությունից ֆինանսավորվող պետական կինոարտադրողները արդեն իսկ մրցակցային առավելություն ունեն մյուսների նկատմամբ:
Ես Ձեզ հետ համաձայն եմ այն առումով, որ կինոյի վարձույթի և հանրությանը ցուցադրելու հետ կապված մենք խնդիրներ ունենք, որովհետև կինոդահլիճների ցանցը Հայաստանում զարգացած չէ: Բայց հենց «Կինոյի մասին» օրենքով խրախուսող մեխանիզմներ ենք ուզում մտցնել, պետությունը ազգային կինոյի կարգավիճակ ունեցող կինոֆիլմերին կաջակցի, որպեսզի դրանք հանրությանը ներկայացվեն, մասնակցեն միջազգային կինոփառատոների և այլն:

ՖԻԼՄԵՐԸ ԹՎԱՅՆԱՑՎՈՒՄ ԵՆ ԵՎ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՎՈՒՄ

-Այս տարի ավարտվում է «Գաֆեսճյան» հիմնադրամի իրավասությունների ժամկետը` կապված «Հայֆիլմ» կինոստուդիայի հետ: Հիմնադրամը իրականացրե՞լ է պայմանագրային պարտավորությունները: Օրինակ, թվայնացման գործընթացը անհանգստացնում է մասնագետներին, ֆիլմերի ռեժիսորներին ու նրանց ժառանգներին, քանի որ թվայնացման ժամանակ, բացի տեխնիկական խոտանից, ստեղծագործական լուրջ խոտան է եղել:
-«Հայֆիլմ» կինոստուդիայի սեփականաշնորհման գործարքը կնքվել է 2005-ին: Կինոժառանգության պահպանության մասով նախատեսված էր, որ «Հայֆիլմ» կինոստուդիան պետք է 460 ֆիլմ թվայնացնի: Դա պայմանագրային պարտավորություն էր: Թվայնացվել են 220-ը, և թվայնացման որակը մեզ չի բավարարել, հանձնաժողովը չի ընդունել այդ ֆիլմերի մի մասը: Այսինքն, կինոժառանգության թվայնացման առումով մենք իսկապես խնդիրներ ունենք: Ասեմ, որ այս տարի կինոստուդիայի գույքային իրավունքն ու կինոժառանգության տիրապետումը հետ վերցնելու գործընթաց է ընթանում, և մենք ինքներս ենք սկսել կինոժառանգության թվայնացման գործընթացը: Արդեն թվայնացրել ենք 18 ֆիլմ, անորակ թվայնացված ֆիլմերը նորից թվայնացնում ենք` բնօրինակից: Իսկ բնօրինակը, ըստ միջազգային պայմանագրի, պահվում է Ռուսաստանի ֆիլմաֆոնդում, որովհետև մենք պահպանելու նման պայմաններ առայժմ չունենք: Թվայնացման մի մասն իրականացվելու է Ռուսաստանում, մի մասը` այստեղ:
-Թվայնացումը ենթադրում է վերականգնո՞ւմ:
-Մենք ասում ենք թվայնացում, բաց դա նաև վերականգնում է ներառում, ինչքան որ թույլ են տալիս տեխնիկական հնարավորությունները: Ռուսաստանի ֆիլմաֆոնդն ունի այդ հնարավորութունները:

Զրույցը`
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Հ. Գ.- «Հայֆիլմ» կինոստուդիայի սեփականաշնորհման գործընթացին և պարտավորություններին առնչվող հարցը, որ ուղղել էինք Արթուր Պողոսյանին, բրիֆինգին ներկա լրագրողներից մեկը յուրացրել էր՝ ներկայացնելով որպես սեփական հարց։ Սովորական բան են դարձել նման «copy-paste»-երը, հեղինակային իրավունքի ոտնահարման տարատեսակ դեպքերը։ Իմ ու քո չկա մեր լրատվական դաշտում։ Այնքան են շատացել գրագողության դեպքերը, որ պայքարելն անիմաստ է թվում։ Մնում է հետևել սեփական խղճի ձայնին ու պահպանել լրագրողական էթիկայի տարրական կանոնները։

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ