Շատ կարճ, առանց երկար-բարակ պատմական էքսկուրսների, հետևյալը կասեմ` Հայաստանն այսօր եթե պետություն ունի, դա միայն Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական շահերի արդյունքում է իրականություն դարձել:
Եթե Ռուսաստանն իր մեծապետական նկրտումների հետևից գնալով` չհասներ մինչև Անդրկովկաս, ապա այսօր հայը ասորիի նման վերացած ազգի կարգավիճակ էր ունենալու։
Երբեմն հայտարարվում է, որ Ռուսաստանում երկու միլիոն հայ է բնակվում։ Մեղմ ասած` սա էլ կեղծիք է։ Ռուսաստանում վաղուց երեք միլիոնից ավելի հայ է իր գոյությունն արժանապատվորեն պահելով` աշխատում և ապրում, չհաշված խոպանիստների սեզոնային նեկայությունն այդ պետության մեջ։
ՈՒ վերջում, որպես գրառմանս ավարտ, շատ կտրուկ հայտարարությամբ հետևյալը կասեմ ով մեր պետություն ունենալու հարցում Ռուսաստանի գործոնը ժխտում է, նա կամ պատմությունից անտեղյակ մի տգետ անասուն է, կամ պարզապես մեր գոյաբանական լինելիության վրա թքած ունեցող, երախտամոռ պ-իկի ծնունդ։
Տիգրան ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ