Ճգնաժամային վիճակներում հաջողում են առավելապես ոչ-բլոկային քաղաքականություն վարող երկրները

Խելացի պետությունները և կայացած ժողովուրդները գլոբալ որոշումներ կայացնելիս հաշվի են առնում հազար ու մի հանգամանք, պարտադիր ընտրում են ժամանակը։ Պատմական ժամանակահատվածը չափազանց կարևոր է, որովհետև ուշ կամ շուտ ներգրավվել որևէ գործընթացի մեջ, նշանակում է քո վրա կրել ողբերգությունների հսկայական բեռ։

Այդպիսին էր 1920 թվականին Անտանտի օգնությանն ապավինելը՝ առանց հաշվի առնելու ռեգիոնալ նոր ձևավորվող իրավիճակը: Այդպիսին էր անկախության շարժումը 1988-ին, երբ ԽՍՀՄ փլուզման ամբողջ բեռի ծանրությունը բաժին հասավ առաջին հերթին հայությանը։

Այդպիսին էր իրավիճակը նաև 2012-2013-ին, երբ Հայաստանի նախագահը, դարձյալ շտապելով, Հայաստանը քարշ տվեց մի միություն, որի շահերը դեռ նոր պետք է ձևավորվեին` որպես նոր բևեռի, անգամ սակարկումների հնարավորություն չթողեցին Հայաստանին, իսկ անվտանգության ապահովման տեսիլքը փլվեց դեռ 2016-ին (Սերժ Սարգսյանը դա լավ գիտի, և այդ մասին ասել է հենց Ստեփանակերտում)։ Նույնը տեղի է ունենում հենց այսօր` աշխարհը վերաբաժանումների շեմին է, իսկ Հայաստանի դեգեներատները կրկին, նախորդ տասնամյակների իներցիայով, վազում են դեպի ԵՄ, որն ինքը դեռ վերաձևումների է ենթարկվելու, որն ինքը ունի ներքին ու արտաքին ճգնաժամեր, ու հայտնի չէ, թե վաղն ինչպես են փոխվելու ԵՄ շահերը, և որտեղ է հայտնվելու Հայաստանն իր ԵՄ-ական տենչերով։

Հայաստանը Ազգերի լիգայի անդամ էր, ու այսօրվա հեռավորությունից քանի՞ կոպեկի արժեք ուներ այդ հանգամանքը, եթե ԽՍՀՄ սահմաններն եք ընդունում որպես երկրների բաժանման հիմք:

Ցավն այն է, որ որևէ դեգեներատ դրա համար պատասխանատվություն չի կրելու, ու իրադարձությունների շղթայական զարգացման ամբողջ բացասական բեռը կրելու է ժողովուրդը։

Իհարկե, կա նաև չնչին դրական սցենարի հավանականություն, որը բացառապես կախված է պատահականությունների շղթայից, որի դեպքում այս նույն դեգեներատները ամբողջ հաջողության պսակը սեփականացնելու են՝ ժողովրդին կրկին մեղադրելով հետադիմության մեջ։

Ժամանակը և փորձը ցույց են տալիս, որ ճգնաժամային վիճակներում հաջողում են առավելապես ոչ-բլոկային քաղաքականություն վարող երկրները;

Հ.Գ. Շառլ Միշելի նկարը պատահական չեմ դրել. նա ասոցացվում է արդեն ԵՄ դիվանագիտության տապալման հետ։

Արա Պողոսյան

Մեկնաբանություններ