Ե­գիպ­տո­սի Ա­լեք­սանդ­րիա քա­ղա­քից հայ­րե­նա­դարձ­վե­լուց հե­տո (1948) տաս­նա­մյա մի տղեկ ինչ ի­մա­նար, որ տա­րի­ներ անց դառ­նա­լու է ՀՀ մշա­կույ­թի նա­խա­րար, ան­վա­նի գրող, դրա­մա­տուրգ, հրա­պա­րա­կա­խոս՝ միա­ժա­մա­նա­կյա իր գոր­ծու­նեու­թյամբ գրա­կան-մշա­կու­թա­յին կյան­քի կազ­մա­կերպ­ման ան­բա­սիր վար­քի տեր մշակ:

Ըն­դա­մենն ա­միս­ներ ա­ռաջ այս իշ­խա­նու­թյու­նը պատ­մա­բան­նե­րի հետ կա­տա­ղի կռիվ էր տա­լիս 2008-ի Մար­տի 1-ի ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը պատ­մու­թյան է­ջե­րում խմ­բագ­րե­լու, վե­րա­շա­րադ­րե­լու և ի­րենց քիմ­քին հար­մա­րեց­նե­լու հա­մար։ Այլ խոս­քով, պի­տի պատ­մու­թյու­նը գր­վեր այ­սօր­վա քրեա­կան գոր­ծե­րի հան­գույն։

Հայտնի արտահայտությունը, թե պատմությունը կրկնվելու սովորություն ունի, մեզ համար հատկապես հիմա ավելի է արդիական դարձել՝ ֆեյսբուքում «Կարս 1920- Շուշի 2020. ֆատալիստական սխալների զուգահեռներ» վերտառությամբ գրառման մեջ նշել է թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը:

Հատ­ված բրի­տա­նա­ցի հե­տա­խույզ ԼՈՈՒ­ՐԵՆՍ Ա­ՐԱ­ԲԱ­ՑՈՒ հետ հար­ցազ­րույ­ցից, 1919 թ. («Armenians are impossible» – գր­ված է 1919 թ. Փա­րի­զում խա­ղաղ կոն­ֆե­րան­սի ժա­մա­նակ, ա­մե­րի­կա­ցի լրագ­րող Լին­կոլն Ստեֆ­ֆոր­դի կող­մից, ա­ռա­ջին ան­գամ հրա­պա­րակ­վել է 1931 թ. «Outlook and Independent» ամ­սագ­րում):

Իսրայելի իշխանությունները Հերովդես թագավորի պալատ-ամրոցում՝ Հերոդիոնում, բացում են նախկինում այցելությունների համար արգելված շինությունները: Ըստ հնէաբանների՝ հենց այստեղ է թաղված Հերեվդեսը:

Ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի ու արժանապատվության և այդ հանցագործության կանխարգելման միջազգային օրվա կապակցությամբ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը (ՀԲԸՄ) կազմակերպում է անչափ կարևոր առցանց ֆորում՝ «Ճշմարտություն և պատասխանատվություն. Էթնիկական զտումները ժամանակակից դարում» թեմայով։

ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հեռախոսել է ՀՀ նոր ԱԳ նախարար Արա Այվազյանի հետ: Սմոլենսկի հրապարակը հաղորդում է, որ «կողմերը քննարկել են Ռուսաստանի, Ադրբեջանի, Հայաստանի ղեկավարների նոյեմբերի 9-ի հայտարարության դրույթների կատարումը և ՀՀ ԱԳ նախարարի դեկտեմբերի 7-ին Մոսկվա աշխատանքային այցը» Նոյեմբերի 21-ին Լավրովն արդեն եղել է Երևանում ՌԴ միջգերատեսչական պատվիրակության կազմում:

Թվում է, թե այդ ա­մե­նը շատ վա­ղուց է ե­ղել։ 1988 թ. հու­նիս-հու­լի­սին Մար­տու­նի քա­ղա­քի ծայ­րա­մա­սում ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան նպա­տա­կով պոս­տեր էինք դնում։ Մեր ու թուր­քի միջև ռու­սա­կան զորքն էր։ Ի­րա­վի­ճա­կը լար­ված էր։

Ա­վո­յի հետ ծա­նո­թա­ցա 1991-ի փետր­վա­րի 4-ին։ Շատ ձյուն էր ե­կել, գյու­ղում է­լեկտ­րա­կան հո­սանք չկար։ Որ­պես ջո­կա­տի հրա­մա­նա­տար՝ նս­տած էի գյու­ղի գրա­սե­նյա­կում։ Հս­կում էինք Ղա­րա­դաղ­լուի դիր­քե­րը։ Ջո­կա­տում 66 մարդ էր ընդգրկված։ Մթ­նով 4 հո­գի ե­կան։

ԼՂՀ պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կի Մար­տու­նու շր­ջա­նի ինք­նա­պաշտ­պա­նա­կան ու­ժե­րի հրա­մա­նա­տար, ՀՀ ազ­գա­յին հե­րոս, Ար­ցա­խի հե­րոս, «Ոս­կե ար­ծիվ» և «Մար­տա­կան խաչ» 1-ին աս­տի­ճա­նի շքան­շան­նե­րի աս­պետ, հնա­գետ, հրա­պա­րա­կա­խոս ՄՈՆ­ԹԵ ՄԵԼ­ՔՈ­ՆՅԱ­ՆԸ ծն­վել էր Հա­յաս­տա­նից հե­ռու՝ 1957 թ., ԱՄՆ-ի Կա­լի­ֆոռ­նիա նա­հան­գի Ֆրեզ­նո քա­ղա­քից 40 մղոն հե­ռու գտն­վող Վայ­սե­լիա ա­վա­նում, որ­տեղ ա­նո­ղոք ճա­կա­տագ­րի թե­լադ­րան­քով ի­րենց օ­ջախն էին հիմ­նել Չառլզ և Զա­բել Մել­քո­նյան­նե­րը՝ ի­րենց բնօր­րան Մարզ­վա­նի ու Խար­բեր­դի Խա­րա­ձոր գյու­ղե­րի կա­րոտն ամ­փո­փած հո­գու խոր­քե­րում։