Մեր տրամաբանական ու անտրամաբանական խաչմերուկը
Ապրիլի 23-24-ին Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն մեկնում է Վրաստան: Այցի նպատակները չեն նշվում, բայց ժամկետները տարակույս են առաջացնում՝ ԵԱՏՄ անդամ Բելառուսի նախագահը տրամաբանորեն Երևան պիտի գար, ոչ թե Թբիլիսի մեկներ: Այդ օրերին Երևանում պիտի լինեն նաև Վրաստանի նախագահը կամ վարչապետը, բայց հազիվ թե գան: Հազիվ թե Հայաստան գա Ղազախստանի վարչապետը կամ նախագահը: Այս օրերին Նուրսուլթան Նազարբաևն ընդունում է Թուրքիայի նախագահին, ու դա բավական է Երևանի տեղը քարտեզի վրա կորցնելու համար: Աստանան նույնիսկ դեսպան չունի Հայաստանում՝ ինը տարի պաշտոնավարած Այիմդոս Բոզջիգիտովն արագ հետկանչվեց ու նշանակվեց Ղրղզստանի դեսպան, իսկ նոր դեսպան դեռ չկա:
Գերմանիայի նախագահ Յոահիմ Գաուկը ապրիլի 23-ին մասնակցելու է Բեռլինում հիշատակի պատարագին ու ելույթ է ունենալու, սպասվում է, որ իր ելույթում նախագահը հետևելու է Հռոմի պապի օրինակին՝ «ցեղասպանություն» է որակելու հայոց եղեռնը, իսկ հաջորդ օրը Բունդեսթագում բանաձև է ընդունվելու, որտեղ, իշխող կուսակցությունից բացի, մյուս քաղաքական ուժերը կողմ են «գենոցիդի»արձանագրմանը: Բայց Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը և նախագահ Յոահիմ Գաուկը մերժել են Թուրքիայի հրավերը՝ ապրիլի 24-ին մասնակցել Գալիպոլիի միջոցառումներին։ Նրանք երկուսն էլ տրամաբանորեն կարող էին և ավելի շատ հիմնավորումներ ու իրավունքներ ունեին այդ օրը լինել Ստամբուլում՝ իբրև Դարդանելի նեղուցների պատերազմում հաղթող կողմ: Թուրք-գերմանական բանակն է Առաջին աշխարհամարտի այդ ճակատամարտերում հաղթել: Եվ հաղթել է անգլիացիներին, ռուսներին ու ֆրանսիացիներին, մինչդեռ Մեծ Բրիտանիան Գալիպոլիի 100-ամյակին մասնակցելու է արքայազն Չառլզի, Ռուսաստանը Պետդումայի նախագահ Սերգեյ Նարիշկինի մակարդակով, և միայն Ֆրանսիան է, որ առաջին դեմքերի մակարդակով չի մասնակցի մի տոնակատարության, որտեղ իր բանակը պարտվել է: Ֆրանսուա Օլանդը կգա Երևան: Երևան կգա և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը՝ Ռուսաստանը փաստորեն ընտրեց և/և-ը, խաչաձևվող շահերի այդ օրը երկրի նախագահը կլինի Արաքսի այս ափին, խորհրդարանի նախագահը՝ այն ափին: ԱՄՆ-ն ընդհանրապես չի մասնակցի Գալիպոլիի ճակատամարտի տոնակատարությանը՝ Առաջին աշխարհամարտում այդ ժամանակահատվածում ընդգրկված չլինելու հիմնավորմամբ: ՆԱՏՕ-ի դաշնակից ԱՄՆ-ը ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիա չի գնա: Փոխարենը Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն արդեն Վաշինգտոնում է՝ համոզելու Բարաք Օբամային չանել այն, ինչ արեց Հռոմի պապը: Եվրախորհրդարանը ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձև և Թուրքիային հաշտեցումի կոչ արեց, Անկարան Էրդողանի մակարդակով ասաց՝ մի ականջիցս մտավ, մյուսից դուրս եկավ: Խաչմերուկում արագությունը սահմանափակված չէ, բայց երթևեկությունը պարբերաբար միակողմանի է դառնում:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Չեխիան, Չիլին, Սերբիան՝ վերջին երկրներն են, որ դատապարտել են ցեղասպանությունը: Բացահայտորեն մենք արդեն գործընթացի պասիվ կողմ ենք, արդեն համակարգերն են գործում՝ մեզ վերաբերող որոշումներ կայացնելով: Առայժմ՝ մեր անցյալին, բայց՝ որևէ ներկա չի կարող անցյալից չբխել: Համահայկական ալիքի վրա պասիվ կողմ լինելուց՝ ակտիվ կողմ դառնալու և անցյալից՝ ներկա վերադարձնելու խնդիրը պետք է արագ լուծել՝ ալիքն ինչպես բարձրացել է, այնպես էլ իջնելու է: Առաջին հայացքից անտրամաբանական խաչմերուկում արտահայտվում են տրամաբանական շահեր ու տրամաբանական իրավիճակ՝ աշխարհաքաղաքական կտրվածքով միմյանց կողմ ու միմյանց դեմ քայլերի տրամաբանությունը պրոյեկտվում է մեր խաչմերուկում: Հարցը արդեն Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների շրջագծում չէ և միայն ցեղասպանությանը չի վերաբերում: Մենք պիտի անենք հաջորդ քայլը: Դեպի ո՞ւր: Մենք խաչմերուկից ո՞ւր ենք գնալու: Մենք կարող ենք կանգ առնել, բայց գործընթացը՝ ոչ:
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Ի՞նչ կապ ունի Հայաստանը Աբրահամյան համաձայնագրի հետ
Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են միանալ Աբրահամյան խաղաղության համաձայնագրերին՝ասում է Թրամփի հրեա խորհրդական Ուիթքոֆը:
Աբրահամյան համաձայնագրի նպատակը Իսրայելի ու արաբական երկրների միջև հարաբերությունները կարգավորելու ծրագիր էր, առայժմ ծրագրին միացել են ԱՄԷ-ն, Բահրեյնը և Մարոկոն: Երեկ Սաուդյան Արաբիայում Թարմփին կրկին հասկացրին, որ...
