Վադիմ Դուբնով. Մոսկվան երբեք չի օգնելու Հայաստանին Ադրբեջանի հետ հակամարտության մեջ

Պրահայի «Ազատություն» ռադիոկայանի «Էխո Կավկազա» ծառայության քաղաքական մեկնաբան Վադիմ Դուբնովը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում անդրադարձել է ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի փոխարինմանը, ՀԱՊԿ-ի էությանն ու նշանակությանը և Ղարաբաղյան հակամարտությանը:

Ինչո՞վ է պայմանավորված ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի փոփոխությունը հարցին Վադիմ Դուբնովը պատասխանել է, որ ի սկզբանե պարզ էին պատճառները, թե ինչու Մոսկվան չի ցանկանում այդ պաշտոնում նշանակել հայ զինվորականի, և անպայման մի բան կմտածի: Դավադրության տեսության որոշ կողմնակիցներ ենթադրում էին, որ Լուկաշենկոյի հետ պայմանավորվածություն է եղել այդ հարցով և այդ ամենը խաղարկվել է գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում հայ զինվորականի նշանակումը ձախողելու նպատակով, բայց Դուբնովը չի կարծում, որ այդպես է եղել: Նրա կարծիքով՝ Մոսկվայում ինչ-որ դրական բան գտան Լուկաշենկոյի դեմարշի մեջ և հաճույքով օգտվեցին: Բորդյուժայի հայտարարությունը, որում նա արտաբերեց «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն» բառակապակցությունը գյուղական մակարդակի ինտրիգ էր, հայկական կողմին հաճոյանալու փորձ:

Դուբնովը համարում է, որ դա բնորոշ պատմություն է այս խնդրի համար, որովհետև ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի մնալու կողմնակիցները փորձում են չմեկնաբանել դա, իսկ Ռուսաստանի հետ խոր ինտեգրման հակառակորդները հայտնվեցին երկակի վիճակում, քանի որ, մի կողմից, ընդհանրապես դեմ են ՀԱՊԿ-ին, մյուս կողմից՝ շատ են նեղացել, որ ՀԱՊԿ-ում հայի չեն նշանակել: Այդ հակասականությունը բնորոշ է Հայաստանի ընդդիմության այդ հատվածին:
Փաստը չի՞ ազդի ՀԱՊԿ-ի հեղինակության վրա, եթե կա, երբ անդամ-պետություններից մի քանիսն ունեն տրամագծորեն հակադիր շահեր և չեն կարողանում համաձայնության գալ տարրական հարցի շուրջ: Ինչպե՞ս է շարունակելու կազմակերպությունը գործունեությունը՝ որպես հավաքական անվտանգության համակարգ հարցերին Վադիմ Դուբնովը պատասխանել է, որ կշարունակեն հետևել անչափ հետաքրքրաշարժ մրցավազքի, թե ո՞րն է ավելի անիմաստ, ՀԱՊԿ-ը, թե՞ ԵվրԱզԷս-ը: Այդ մրցավազքը շատ երկար է տևելու ու շատ հետաքրքիր լինելու՝ անկանխատեսելի արդյունքներով: Նա համարում է, որ Մոսկվային ձեռնտու է հնարավորինս շատ պահել Սեմերիկովին գլխավոր քարտուղարի պաշտոնակատարի կարգավիճակում, նրա վերջնական նշանակումը ՀԱՊԿ-ի պետի պաշտոնում կլինի ռոտացիայի սկզբունքի խախտման չափազանց ճչացող փաստ, իսկ պաշտոնակատարը շատ ավելի հարմար է:

Մյուս կողմից՝ Մոսկվան հնարավորինս կձգձգի հայաստանցի ներկայացուցչի նշանակումը: Եթե պետք լինի՝ Հայաստանի ղեկավարությանը կտան անհրաժեշտ բացատրություններ, հայկական կողմը կհասկանա և կբավարարվի, և դա այնքան էլ դժվար չէ, որովհետև Հայաստանի իշխանությունը հեշտությամբ կհասկանա, իսկ ընդդիմությունը հեշտությամբ կսովորի ծաղրել: Նա համարում է կատարվածը եռակողմ գավառական ինտրիգ՝ գավառական թատրոնի սյուժեով: Ադրբեջանին առայժմ տվեցին ՀԱՊԿ-ի պետի պաշտոնում հայ զինվորականին չնշանակելու բոնուս, Երևանին ինչ-որ չափով փոխհատուցեցին Բորդյուժայի արտասովոր հայտարարությամբ, որը բացարձակապես որևէ ռիսկի չէր դիմում, քանի որ հեռանում էր պաշտոնից, և Բորդյուժայի հայտարարությունը իր հեռանալու փաթեթի մի մասն էր: Ադրբեջանն ընդհանրապես կապ չունի: Դա փոքրիկ սփոփանք էր Հայաստանին ՀԱՊԿ-ի պաշտոնը չստանալու համար:

Ո՞րն է Հայաստանի նշանակությունը կամ դերը ՀԱՊԿ-ում ու ԵԱՏՄ-ում՝ Հայաստանը օգնում է Մոսկվային պահպանել ՀԱՊԿ-ի հեղինակությունը կամ կարգավորել հարաբերությունները մյուս երկրների հետ հարցին Վադիմ Դուբնովը պատասխանել է. «Չեմ կարծում, թե Հայաստանը օգնում է Մոսկվային կարգավորել ինչ-որ հարաբերություններ: Ցավոք, Հայաստանին տրված չէ միջնորդի դեր կամ մասնակցի, որի լիազորությունները դուրս են գալիս սեփական երկրի սահմաններից: Բայց կարծում եմ, որ Հայաստանի անդամակցությունը բոլոր այդ կազմակերպություններին բացարձակապես պարտադիր է և սկզբունքային, որովհետև եթե Հայաստանը չլինի այդ կառույցներում, դա սկանդալ կլինի»: Ինչպե՞ս պիտի գործի Երևանը, ի՞նչ քայլեր պիտի ձեռնարկի՝ իր շահերն առաջ տանելու իմաստով: Դուբնովը կարծում է, որ ամենաճիշտը կլինի, որ Երևանը գիտակցի իրականությունը և հրաժարվի պատրանքներից: Սահմանին տեղի ունեցած վերջին միջադեպից հետո միակ սփոփիչ փաստը գուցե այն էր, որ Երևանը սկսեց ավելի քիչ պատրանքներ տածել Ռուսաստանի մասնակցության և աջակցության մասին, քան ապրիլին էր:

«ՀԱՊԿ-ը, իսկ իրականում Մոսկվան, ճի՞շտ է՝ հասցեական գնահատական չտվեց, բայց հայտարարեց, որ դրանք սադրիչ գործողություններ են ՀՀ տարածքում» հարցին Վադիմ Դուբնովը պատասխանել է. «Դա հայ զինվորականի չնշանակման, Բորդյուժայի հեռանալու և այլնի միևնույն փաթեթի մի մասն էր: Չեմ կարծում, որ արժի այդ բառերը ընդունել՝ որպես գործողություն: Մոսկվան երբեք չի օգնելու Հայաստանին Ադրբեջանի հետ իր հակամարտության մեջ, եթե, իհարկե, խիստ ճակատագրական ինչ-որ բան տեղի չունենա Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հարաբերություններում, օրինակ՝ Ադրբեջանը պատահաբար ռուսական ինքնաթիռ խփի կամ նման մի բան լինի: Միակ բանը, որ կարող է իրեն թույլ տալ Երևանը այս իրավիճակում, ավելորդ պատրանքներ չտածելն է և դա իր բնակչությանը ադեկվատ ձևով բացատրելը, և ի դեպ, հայ հանրությունը այնքան էլ հակված չի հավատալու այդ պատրանքներին»:

Մեկնաբանություններ