Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը կրկին հասկացրել է, որ Ռուսաստանի և ՈՒկրաինայի նախագահների ուղիղ հանդիպումը դեռ բավականին հեռու է։ «Մեր նախագահը բազմիցս ասել է, որ բոլոր հարցերը, որոնք քննարկման կարիք ունեն բարձրագույն մակարդակով, լավ կմշակվեն, իսկ փորձագետներն ու նախարարները կպատրաստեն համապատասխան առաջարկություններ»,- ասել է Լավրովը:               
 

Ինչ էլ որ կնքվի, վերջում սրբագրվելու է Թեհրանի և Մոսկվայի կողմից

Ինչ էլ որ կնքվի, վերջում սրբագրվելու է Թեհրանի և Մոսկվայի կողմից
05.08.2025 | 14:02

Այն քաղաքական գործընթացը, որ սկսվել է 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին՝ արցախյան երկրորդ պատերազմի ավարտից հետո, կարելի է որակել որպես «մոդերատորության սառը պատերազմ»: Այն չի ավարտվել և այժմ համարյա հասել է իր բարձրակետին: Իրականում որն է այս գործընթացի էությունը: Արտաքուստ այն ներկայացվում է որպես «խաղաղասիրական, միջնորդական» առաքելություն, հարավկովկասյան տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն ապահովելու նպատակով: Բայց իրականում համաշխարհային ուժային կենտրոնները՝ ԱՄՆ-ը, Եվրոպական Միությունը և Ռուսաստանի Դաշնությունը, բացահայտ կամ անդրկուլիսյան կատաղի պայքար են մղում, նպատակ ունենալով հայ-ադրբեջանական հաշտեցման գործընթացը ղեկավարել և պայմանագրի կնքումն էլ տեղափոխել Վաշինգտոն, Բրյուսել կամ Մոսկվա, իրենց առավելագույն շահերն ապահովելու և տարածաշրջանում հեռուն գնացող ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար: Շատ կարևոր են նաև տարածաշրջանային ուժեղ խաղացողների՝ Թուրքիայի և Իրանի մերթ ընդ մերթ ակտիվացումը և բավական արդյունավետ միջամտությունները գործընթացին, որոնք կարողացել են եղանակ փոխել: Այս ընթացքում ոտնատակ են տրվել միջազգային իրավունքի, բարոյականության և հումանիստական բոլոր նորմերն ու սկզբունքները: Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հաստատման կարգախոսով, կողմերը անդրկուլիսյան անազնիվ ինտրինգների միջոցով հիմնականում կենտրոնացած են զանգեզուրյան միջանցքի, էներգետիկ կապուղիների, հակաիրանական և հակառուսական պլանների իրականացման վրա: Մերկ, եսասիրական և շահամոլ միջպետական գզվռտոցի հետևանքով հարյուրերոդ անգամ վճարեց հայ ժողովուրդը՝ հազարավոր զոհերով, Արցախի կորստով և 120 000 փախստականներով: 2020-22 թթ. մոդերատորությունը Մոսկվայում էր: Ալիև-Փաշինյան հանդիպումները հիմնականում տեղի էին ունենում կրեմլյան հովանավորությամբ: Ուկրաինական պատերազմը փաստացիորեն հնարավորություն տվեց արևմտյան ստրատեգներին մոդերատորությունը փախցնել-տանել, այսպես կոչված, բրյուսելյան և վաշինգտոնյան հարթակներ: Այստեղ ավելի արդյունավետ «խաղաղասիրություն» իրականացվեց: Արցախը ճանաչվեց Ադրբեջանի մաս, հայաթափվեց, ռուս խաղաղապահները դուրս եկան, մեծն գինեկոլոգը Բլինքենի հետ խանդավառությամբ ֆինանսական խոստումներ տվեցին և այլն, և այլն: Իհարկե, «խաղաղասիրությունը» ուղեկցվում էր փառահեղ հակաիրանական և հակառուսական հռետորաբանությամբ, եվրաքվեական շոուներով և պսևդոարևմտամետների կատաղած մեդիատեռորով: Կարծես թե կարող էր ամեն ինչ ավարտվել, երբ հայտարարվեց հայ-ադրբեջանական օնլայն բանակցությունների հաջող ավարտի և պայմանագրի ստորագրման պատրաստակամության մասին, բայց, ավաղ, Բաքվի նախապայմանները կասեցրին բրյուսելյան ղեկավարների ցնծությունը որոնք սպասում էին ուկրաինացման և երկրորդ ճակատի բացման օրվան: Այստեղ, իհարկե, մեծամասամբ հույսն Ադրբեջանի վրա է, որն հզոր է և սահման ունի Ռուսաստանի հետ: Կարևորը ռուսական ռազմաբազան Հայաստանից հանելն ու Բաքվին այնքան օժանդակելն է հայկական շահերի հաշվին, որ Ալիևը ուղղակի պարտավորված զգա բացել երկրորդ ճակատը: Վրաստանը արժանապատվորեն մերժեց այդ ավանտյուրան: Հիմա Թրամփն է շտապում նախաձեռնությունը խլել Մոսկվայից և Բրյուսելից, եթե այս ուրբաթ իսկապես կայանա Փաշինյան-Ալիև հանդիպումը Սպիտակ տանը: Տեսնենք՝ ինչով կավարտվի: Բայց մի բան հաստատ կարող եմ ասել: Պայմանագիրը դա տեքստ է՝ գրված թղթի վրա: Այն քաղաքական իրավիճակի փոփոխության արդյունքում վայրկենապես կորցնում է իր նշանակությունը: Ինչ էլ որ կնքվի, վերջում սրբագրվելու է Թեհրանի և Մոսկվայի կողմից: Իսկ թե միջազգային իրավունք կոչվածը ինչ աբսուրդային իրավիճակում է այսօր՝ բոլորս գիտենք: Հիշենք՝ Սևրին երկու ամիս հետո հաջորդած Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը: Մի կերպ հաջողվեց պահպանել թեկուզ և մոտ 30000 քառ. կմ: Այսքան մեծ մտավոր կարողություններով հռչակված հայ ազգը ինչու՞ է այսքան տկար դիվանագիտության և քաղաքական հեռատեսության ոլորտում: Ցավալի է:

Գարիկ Քեռյան

Դիտվել է՝ 6895

Մեկնաբանություններ