Նորություններ » Ֆրանս-գերմանական զույգի նոր գերակայությունը` համաեվրոպական բանակ

Ֆրանս-գերմանական զույգի նոր գերակայությունը` համաեվրոպական բանակ

17.11.2018 | 12:26

Եվրոպայի պաշտպանական դոսիեն, որ տևական ժամանակ մշտական խոսակցությունների թեմա էր, նորից արդիական դարձավ Դոնալդ Թրամփի նախագահ ընտրվելուց հետո` գրում է Ռոլոն Գորոնը Le Figaro-ում: «Ֆրանսիայի նախագահի օգտագործած «Համաեվրոպական բանակ» արտահայտությունը, ըստ էության, ընդգրկում է պաշտպանության ոլորտում բոլոր համատեղ նախաձեռնությունները,-բացատրում է Միջազգային և ռազմավարական հարաբերությունների ինստիտուտի փոխտնօրեն Ժան Պիեռ Մոլնին:- Նախաձեռնություններն այնքան էլ հասկանալի չեն եվրոպացիներին և բավական դժվար է նրանց գիտակցությանը հասցնել այդ նախաձեռնություններից ամեն մեկը»: Համաեվրոպական պաշտպանության գաղափարն այսօրվա տեսքով ծագել է դեռ 1990-ականներին Մաաստրիխտի համաձայնագրի ստորագրումից հետո: Ժամանակի հետ այդ դոսիեն, կոնկրետ ձեռքբերումների չհասցնելով, պարզապես վերածվել է խոսակցության մշտական թեմայի` մինչև վերջնականապես ակտուալ դարձավ բրեկզիտով ու Դոնալդ Թրամփի ընտրությունից հետո, որ նշանավորեց մուլտիլատերալիզմի թուլացումը: Սկսեցին նոր կառույցներ հայտնվել: Անվտանգության ու պաշտպանության հարցերով համագործակցության մշտական կառույցը` դեկտեմբերին հավանություն ստանալով, զբաղվելու է պաշտպանական հզորության մեծացմամբ ու համատեղ նախագծերի ներդրումներով: Պաշտպանության եվրոպական հիմնադրամը 2019-ին պետք է սկսի ամրապնդել անդամ պետությունների ռազմական հզորությունը և ապահովել ԵՄ ռազմավարական անկախությունը: Զուգահեռ, այս անգամ համագործակցության շրջանականերից դուրս, հունիսին Մակրոնն առաջարկեց միջամտության հարցով եվրոպական նախաձեռնությունը, որ ստորագրեցին 10 երկրներ, այդ թվում` Մեծ Բրիտանիան: Նախաձեռնության նպատակն է նպաստել «եվրոպական ռազմավարական ինքնավարության» կայացմանը: Ամեն անգամ ավանգարդում ֆրանս-գերմանական զույգն է: Եթե վերջին ձեռքբերումները կարելի է անվանել պայմանական, ԵՄ բոլոր 27 անդամները համամիտ են, որ պետք է Եվրոպայի ռազմական հզորությունը մեծացնել:

«Միակ փորձաքարը ռազմավարական ինքնավարության հարցն է, որ մի քիչ վախեցնում է Հյուսիսային ու Կենտրոնական Եվրոպայի առանձին երկրների»` ճշտում է Ժան Պիեռ Մոլնին: ԵՄ գլոբալ ռազմավարության մեջ ամրագրված նոր կարգախոսը հատկապես շփոթեցնում է Լեհաստանին: «Պարադոքսալ է, որ եվրոպացիների` իրենց անվտանգության համար ավելի շատ գումարներ ծախսելն առաջին հերթին ձեռնտու է ամերիկացիներին»` նշում է Ժան Պիեռ Մոլնին: Դոնալդ Թրամփը պարբերաբար հորդորում է ՆԱՏՕ-ի եվրոպացի անդամ երկրներին մեծացնել իրենց ռազական ծախսերը` գտնելով, որ ԱՄՆ-ը ալյանսի բյուջեի չափազանց մեծ մասն է վճարում: Ենթադրվում է` գնեք ամերիկյանը: Թեպետ Փարիզն ու Բեռլինը պայմանավորվել են համատեղ ստեղծել եվրոպական կործանիչներ ու տանկեր, անդամ պետություններից շատերը ռազմական տեխնիկա գնում են օվկիանոսի այն կողմից:
«Ես չեմ ուզում հետևել` ինչպես են եվրոպական երկրները մեծացնում իրենց պաշտպանական բյուջեները ամերիկյան կամ այլ զենք ու տեխնիկա գնելու համար»` հայտարարել է Մակրոնը CNN-ին հարցազրույցում: «Եթե մենք մեծացնում ենք մեր բյուջեն, մեր սեփական իննքնիշխանության համար է»` հավելել է նա: «Պաշտպանության ոլորտում եվրոպացիների ջանքերի մեծացումը լավ է, բայց դա ոչ մի կերպ չպիտի խարխլի տրանսատլանտյան հարաբերությունների ուժը»` նախազգուշացրել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը:
Ռոլան Գորոն. Le Figaro

Հ.Գ. Փաստացի Եվրոպայի անվտանգությունը եվրոպացիների ձեռքով ապահովելը չափազանց խնդրահարույց է դառնում: Մի կողմից` դա անհրաժեշտություն է` ԱՄՆ-ից անկախանալու համար, որ միանգամայն հնարավոր է դառնում բրեկզիտից հետո` ավանդաբար Եվրոպայում ԱՄՆ-ի շահերի պաշտպանն ու առաջ մղողը Մեծ Բրիտանիան է: Մյուս կողմից` հարց է ծագում` եթե Եվրոպան ինքն է ապահովում իր անվտանգությունը, ՆԱՏՕ-ն դառնում է զուտ ամերիկյա՞ն ռազմական ալյանս: Վերջապես` ո՞վ է սպառնում Եվրոպայի անվտանգությանը: Եթե իր անվտանգության հայեցակարգում Բրյուսելը գրի, որ գլխավոր մարտահրավերը Ռուսաստանն է, Հին աշխարհում սկսվելու է սպառազինությունների նոր մրցավազք, որը միշտ ավարտվում է պատերազմով: Անվտանգության հարցերով ԵՄ-ՌԴ համագործակցությունը համարյա անհնար է, բայց չի բացառվում, որ նաև փոխադարձաբար չհարձակվելու պայմանագիր կնքվի: Այդ դեպքում համաեվրոպական բանակը դառնում է ԵՄ սահմաններից դուրս խաղաղապահ գործողությունների գլխավոր ուժ: Բացի Ռուսաստանից կա նաև Չինաստանը, որին հիմա ԱՄՆ-ը համարում է իր գլխավոր սպառնալիքներից մեկը: Բայց Պեկինը Բրյուսելի հետ պատերազմելու պատճառ չունի, հակառակը` «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» գլոբալ ծրագրով փորձում է դուրս գալ եվրոպական շուկաներ: Արևմուտք-Արևելք բախման խնդիր Եվրոպան չունի: Ուրեմն` ու՞մ և ինչի՞ համար է համաեվրոպական բանակը: Իսկ գուցե երկու տարին էլ գլորվի և Դոնալդ Թրամփի չվերընտրվելու դեպքում վերանա նաև համաեվրոպական բանակի ստեղծման անհրաժեշտությունը, որովհետև հիմա գլխավոր հակասությունները ԱՄՆ-ԵՄ շրջագծում են:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3669