Ինչպե՞ս է Ռուսաստանը կառուցելու հարաբերությունները մերձավոր հարևանների հետ 2019-ին. Հայաստան

Հետխորհրդային տարածքը Ռուսաստանի համար մշտական պրոբլեմների աղբյուր է: 2018-ին առաջատարներ էին Հայաստանը, Բելառուսը, Վրաստանը, Մոլդովան ու Ուկրաինան: Այս երկրներից յուրաքանչյուրի հետ Կրեմլը տարբեր սրության կոնֆլիկտներ ունի` անկախ` դաշնակից են Մոսկվային, ինչպես ՄԻնսկը, թե ոչ, ինչպես Կիևը: 2019-ին այս 5 պետությունների հետ հարաբերությունները երաշխավորված են նոր սկանդալներով:

Հայաստան` կուռք ձեր տանը

Մայիսին Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետի աթոռը խլեց իր նախորդ Սերժ Սարգսյանից ու զբաղեցրեց նրա տեղը: Հայաստանից դուրս համարյա անհայտ քաղաքական գործչի դաշնակիցը փողոցը դարձավ: Փողոցի աջակցությամբ պարոն Փաշինյանը հասավ իր մարդու ընտրությանը Երևանի քաղաքապետ, իսկ հետո` արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների, որտեղ հեշտությամբ հաղթեց նրա գլխավորած «Իմ քայլը» դաշինքը` մրցակիցներից ահռելի տարբերությամբ: Նիկոլ Փաշինյանի սարքած «թավշե հեղափոխությունը» ամբողջ աշխարհին ստիպեց քարտեզի վրա գտնել այդ երկիրը ու հասկանալ` ի՞նչ է այնտեղ կատարվում: Իշխանության անարյուն փոփոխությունը Արևմուտքում բարձր գնահատեցին: ԱՄՆ Time ամսագիրը նրան շնորհեց «ժողովրդավարության կնքահայրի» տիտղոս, բրիտանական The Economist-ը Հայաստանն անվանեց տարվա երկիր` ժողովրդավարության առաջընթացի համար: Ռուսաստանի համար ևս Նիկոլ Փաշինյանը նույնպես դարձավ 2018-ի գլխավոր քաղաքական գործիչներից մեկը` թեկուզ առանց տիտղոսների ու խոստովանությունների: Ճիշտ է` ժողովրդավարությունը կապ չունի: Ռուսաստանի իշխանությունները տագնապով էին հետևում հայկական հեղափոխությանն ու նրա առաջնորդին: Եվ համարյա թե առաջին անգամ նորագույն պատմության մեջ Մոսկվայի պաշտոնական արձագանքը, որ միշտ բացասաբար էր ընդունում ցանկացած բողոքական շարժում` կարևոր չէ` իր, թե հարևանների տարածքում, եթե բարյացկամ չէր, հաստատ չեզոք էր: ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարեց. «Տրամադրված ենք շարունակել համատեղ աշխատանքը ռուս-հայկական փոխշահավետ համագործակցությունը և դաշնակցային փոխգործակցությունը ամրապնդելու ու զարգացնելու ուղղությամբ` ի շահ երկու երկրների ժողովուրդների»: Հայտարարությունը հայտնվեց ճգնաժամի շրջադարձային պահին` Նիկոլ Փաշինյանը, հենվելով իրեն աստվածացնող փողոցի վրա, նախորդ վարչակարգին շարքից հանում էր: Երևանի Հանրապետության հրապարակի կողքին բազմահարկի նեղլիկ գրասենյակից հաղթականորեն վարչապետի աշխատասենյակ տեղափոխվելուց հետո սկսվեցին Մոսկվայի համար տհաճ անակնկալները: Նոր իշխանությունը նախաձեռնեց 2008-ի մարտի իրադարձությունների հետաքննություն, երբ Երևանում ընդդիմության հանրահավաքը (որի կազմակերպիչներից մեկը Նիկոլ Փաշինյանն էր) ցրելիս մարդիկ զոհվեցին: Մեղադրանքներ ներկայացվեցին Կրեմլին ոչ օտար մարդկանց` Հայաստանի նախկին նախագահ ու Վլադիմիր Պուտինի անձնական բարեկամ Ռոբերտ Քոչարյանին, այդ պահին ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովին: Նա 2008-ին Երևանի կայազորի պետն էր:

Հետաքննությունը հանգեցրեց Ռուսաստանի հետ լուրջ բախման` Մոսկվան ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի հետապնդումը համարեց համարյա թե կանխամտածված հարված իր կառուցած ալյանսի իմիջին: Բայց Նիկոլ Փաշինյանը կիրառեց Հայաստանում իշխանության համար պայքարում կոփված մարտավարություն` ոչ մի քայլ հետ: Հետ կանչելով պարոն Խաչատուրովին գլխավոր քարտուղարի պաշտոնից` նա պահանջեց Երևանի մեկ այլ ներկայացուցչի նշանակել Խաչատուրովի փոխարեն: Դա մեծացրեց կոնֆլիկտի մասնակիցների շրջանակը: Բելառուսը թափուր պաշտոնի համար իր թեկնածուին առաջարկեց և ստացավ Երևանից բացի բոլորի աջակցությունը: Զիջել չցանկացող Նիկոլ Փաշինյանը ինչ-որ պահի նետեց. «Պետք է հասկանանք` մեր անվտանգությունը հաշվի առնելով` կարո՞ղ ենք լուրջ վերաբերվել կազակերպությանը (ՀԱՊԿ-ին), թե ոչ»: Կադրային հարցը չհաջողվեց լուծել նույնիսկ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ու Նիկոլ Փաշինյանի դեկտեմբերի 27–ի հանդիպման ժամանակ: Ինչով էլ 2019-ին ավարտվի ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղարի նշանակման հարցը, Մոսկվայում վերջնականապես ձևավորվել է պարոն Փաշինյանի` իբրև անհարմար գործընկերոջ կերպարը, ումից ինչ ասես սպասելի է: «Ոչ համակարգային, ոչ պետական գործիչ, ամեն ինչ խառնեց իրար ու միջպետական հարաբերություններում շուկայի տարրեր է ներմուծում,- “Ъ”-ի հետ զրույցում Հայաստանի վարչապետին բնորոշեց հայկական հարցերով զբաղվող ռուս պաշտոնյաներից մեկը:-Տագնապահարույց է Հայաստանում ձևավորվող անձնական իշխանության ռեժիմը, քանի որ ի տարբերություն Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի կամ Նուրսուլթան Նազարբաևի, Փաշինյանն անկանխատեսելի է»: Բարդ հարաբերությունների հաստատումը դարձավ պարոն Պուտինի տարեմուտի շնորհավորանքը Նիկոլ Փաշինյանի չարագույն քաղաքական թշնամուն` Ռոբերտ Քոչարյանին: ՌԴ նախագահն իր կալանավորված բարեկամին մաղթեց «քաջառողջություն, հաստատունություն ու ոգու ամրություն»:
Վլադիմիր Սոլովյով, Коммерсантъ, №1՛, 09.01.2019

Հ.Գ. Իհարկե, Коммерсантъ-ը բազում փաստեր շրջանցել է` բնավ խնդիր չունենալով ճշմարտության հետ համարժեքությունը, բայց նույնիսկ այդ պարագայում ռուս ընթերցողը պիտի ինքն իրեն հարցնի` ինչու՞ պիտի Երևանը Մոսկվայի հետ համաձայնեցնի` ի՞նչ հետաքննություն է սկսում երկրում ու ում նկատմամբ: Իսկ հայ ընթերցողի համար արդեն պարզ է` ինչու՞ է Մոսկվան հետաքննությունը համարում իր դեմ ու խոչընդոտում` Հայաստան չվերադարձնելով ՊՆ նախկին նախարարին, ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղարին, մարտի 1-ի հետաքննության նախկին քննիչին: Որովհետև Նիկոլ Փաշինյանն անկանխատեսելի՞ է: Հետաքրքիր է` ե՞րբ է պարզվելու, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ևս ՌԴ քաղաքացի է ու գուցե 1997-ից:

Իսկ հիմա համեմատեք` Նիկոլ Փաշինյանի խանդավառ գնահատականները ՌԴ նախագահի հետ հանդիպումներից հետո ու … հայկական գործերով զբաղվող ռուս պաշտոնյայի գնահատականը Նիկոլ Փաշինյանին: Եզրակացությունները թողնում եմ ձեզ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ