Ռուսական բանակի և ռազմարդյունաբերության սիրիական դասերը
01.10.2019 | 00:38
Որպես Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար` իր պաշտոնավարման յոթ տարվա ընթացքում Սերգեյ Շոյգուն առաջին անգամ նորերս ընդարձակ հարցազրույցով հանդես էր եկել «Մոսկովսկի կոմսոմոլեց» թերթում: Նա հանգամանորեն պատմում է այն, առանց չափազանցության, վիթխարի վերափոխումների մասին, որ ռազմական գերատեսչությունը, հենվելով վերածնված հզոր ռազմական արդյունաբերության վրա, այլ կերպ չէր կարող լինել՝ գերագույն գլխավոր հրամանատար Վլադիմիր Պուտինի անմիջական ղեկավարությամբ երբեմնի «բզկտված ու արհամարհված» բանակը վերածեց աշխարհի հզորագույն զինված ուժերից մեկի:
Հայտնի է, որ Ռուսաստանը էկոնոմիկայի առաջընթաց վերափոխման ներկա փուլում շեշտը դրել է ռազմարդյունաբերական համալիրի ու բանակի զարգացման վրա, այդ ասպարեզի նորագույն տեխնոլոգիաները զուգահեռաբար քաղաքացիական արտադրության մեջ արմատավորելու նպատակադրությամբ: Հայաստանում էլ են խոսում նման տնտեսական կուրսին հետևելու մասին: ՈՒստի, կարծում ենք, հետաքրքիր կլինի ծանոթանալ գեներալ Շոյգուի հարցազրույցի այն հատվածին, թե ինչ տվեց, այսպես ասած, սիրիական փորձաշրջանը ռուսական զինված ուժերին ու ռազմարդյունաբերությանը, ասպարեզի գիտական մտքին: Ի դեպ, նշյալ խորհրդածություններից ընդարձակ մեջբերումներ էին անում նաև համաշխարհային լրատվամիջոցները:
Հենց սկզբից նախարարը զգուշացնում է, որ միամիտ է այն պատկերացումը, թե Սիրիայում, իբր, ռուսական բանակը կռվում էր ինչ-որ ցաքուցրիվ, ֆանատիկ ու պարզունակ զինյալներից կազմված խմբավորումների դեմ: Բնավ էլ` ո՛չ: Մենք կռվում էինք բազմահազարանոց խոշորագույն ահաբեկչական կազմակերպության, ավելի ճիշտ, ահաբեկչական համակարգի դեմ, հավաստում է գեներալ Շոյգուն, հիշեցնելով, որ այն օգտվում էր աշխարհաշրջանի անկայունությամբ շահագրգռված մի շարք երկրների բազմակողմ աջակցությունից: Թերևս շատերի համար անսպասելի էին Շոյգուի այն վկայակոչումները, որ իսլամիստներն ունեին հարյուրավոր տանկեր, համազարկային կրակի հրթիռային համակարգեր, զրահամեքենաներ, հարյուրավոր տոննաների զինապաշար, որոնք նրանք զավթել էին Իրաքի ու Սիրիայի բանակներից: Հատուկ պատրաստված ջիհադիստ-մահապարտների քանակը հարյուրների էր հասնում: Ահաբեկիչներն օգտագործում էին նաև արդիական տեխնիկա, ներառյալ կապի միջոցներ և հետախուզական սարքավորումներ: Հստակ գործում էր վիրավորների տարհանման միջազգային համակարգ, զավթված տարածքներում անխափան էր գործում հարկագանձման մեխանիզմը և այլն:
Շոյգուն հատուկ անդրադառնում է նաև ֆինանսական աղբյուրներին, մասնավորապես նավթի ապօրինի վաճառքից ստացված եկամուտներին: Պարզվում է, որ մինչ ռուսների ներգրավմանը իսլամիստներն օրական արդյունահանել են մոտ 100 հազար բարել նավթ, որի արտահանումը նրանց նույնպես օրական բերել է ավելի քան 5 միլիոն դոլարի եկամուտ: Եվ դա, հեգնում է Շոյգուն միջազգային կոալիցիայի քթի տակ:
Ռուսական հեռուստաալիքները ավելի հաճախ ցույց էին տալիս իսլամիստների ռազմապահեստների զանգվածային ռմբակոծումները «հայրենի» ավիացիայի կողմից: Ահա և, խոսելով կործանիչ, բանակային, հարվածային, հեռագնա և փոխադրական ավիացիայի մասին, նախարարը նշում է, որ Սիրիայում ռազմական «մկրտություն» ստացավ ողջ թռիչքակազմի 90 տոկոսը: Օդաչուներ կան, որոնք կատարել են 150-200 մարտական թռիչք, և որոնց իրականացումը, բնականաբար, ապահովել են ռազմաբազաների համապատասխան ծառայություններն ու մասնագետները: Ժամանակ է եղել, զարմացնում է գեներալը, երբ օրական Սիրիա է առաքվել մինչև 2000 տոննա բեռ: Իսկ դա նշանակում է, որ գործողության մեջ են եղել նավատորմը, փոխադրական ավիացիան, անվտանգության ապահովման բազաները, նավահանգիստները, ընդունող ու սպասարկող տեխնիկան և այլն: Անմիջականորեն Սիրիայում են աշխատել արդյունաբերության և գիտության ներկայացուցիչները. զինվորականների հետ համագործակցել են յոթ տասնյակ ձեռնարկությունների ինժեներներ, կոնստրուկտորներ և այլ մասնագետներ, որոնք տեղում հետևել ու շտկել են թերությունները: Ավելին, կատարելագործվել ու լրամշակվել են սպառազինությունների առավել կարևոր տեսակները, մասնավորապես անուն հանած գերճշգրիտ «Կալիբր» թևավոր հրթիռները: Իսկ ավիակիր նավատորմը առաջին անգամ էր կիրառվում մարտական պայմաններում:
Շոյգուն չի մոռանում պատմել նաև զորակազմի մասին: Սիրիայում մարտական փորձություն են անցել գնդերի, բրիգադների, դիվիզիաների, բանակների, ռազմական օկրուգների հրամանատարները, պաշտպանության նախարարության ռազմական կառավարման կենտրոնական մարմինների ղեկավարները: Բնավ էլ էկզոտիկա չի հիշեցնում, երբ նախարարը առանձնակի արձանագրում է, որ Սիրիան «դասընթաց» էր նաև երկրի, փաստորեն, բոլոր բարձրագույն ռազմական ուսումնական հաստատությունների պրոֆեսորադասախոսական կազմի համար: Եվ այս ողջ ռազմական-ռազմագիտական հանրությունը հսկայական ծավալի գործնական, հետազոտական, փորձագիտական, վերլուծական աշխատանքներ է կատարել, ընդհանրացնելով «կենդանի» մարտական գործողությունների արդյունքները: Չի կարող տպավորություն չգործել նաև այն փաստը, որ սիրիական փորձի հիման վրա լրամշակվել են սպառազինության 300-ից ավելի տեսակներ: Իսկ ահա դրանցից 12-ը, որոնք նույնիսկ հեռանկարային էին համարվել, չեն դիմացել մերձավորարևելյան թեժ «կլիմային» և պարզապես հանվել են արտադրությունից ու զինված ուժերից:
Տեսնու՞մ եք նաև` ինչ է թաքնված եղել Բաշար Ալ Ասադի հրավերով Սիրիայում ռուսական զորքերի հայտնվելու քաղաքական հայտարարության տակ: Գործնական ռազմական նպատակներ` ամենայնս արդարացված ռուսական բանակի, ռազմարդյունաբերական համալիրի «շահերի» տեսանկյունից:
Մնում է միայն հուսալ, որ մեր բանակի ներկայացուցիչները ևս, կատարելով ականազերծման իրենց ռազմամարդասիրական առաքելությունը, Հայաստան կվերադառնան նույնպես սիրիական փորձով հարստացած:
Ռուբեն ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մոսկվա
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Մեջլիսը միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին
Իրանական տեղեկատվական հարթակները հաղորդում են, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության պառլամենտը` Մեջլիսը, միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին։Հավանաբար հիշում եք, որ նեղուցի փակման մասին խոսել ենք դեռ օրեր առաջ, սակայն այն ժամանակ Իրանը, հավատալով դիվանագիտական ճանապարհով խնդիրը կարգավորելու Թրամփի հայտարարություններին, չգնաց այս ծայրահեղ քայլին...
