Թշնամին միայն ուժից է վախենում. Արմինե Սիմոնյան

Այս ամառ` կարճատև արձակուրդի օրերին, ընտանիքիս հետ որոշեցինք այցելել մեր երկրի մի քանի հետաքրքիր վայրեր. Դրանցից մեկը Նորատուսի Խաչքարերի «անտառն» էր` հին գերեզմանատուն, բացառիկ հուշարձան:

Իրապես, թանգարան բաց երկնքի տակ: Ջուղայի խաչքարերից հետո Նորատուսի խաչքարերը Հայաստանում խաչքարերի ամենամեծ համալիրն է: Կան հարյուրավոր խաչքարեր, դրանք թվագրված են` 9-18-րդ դարերին: Մյուս «հայտնագործությունը» ինձ համար նորատուսցի 75- ամյա, կապտաչյա գեղեկցկուհի տատիկն էր՝ հյուրասեր, ջիգյարով հայուհի, որ մեզ զարմացրեց Հայոց պատմության իր իմացությամբ. նա գիտի գրեթե բոլոր Խաչքարերի պատմությունը` թե ո՞ւմ գերեզմանոցն է, ի՞նչ խորհրդանիշեր են պատկերված խաչքարերի վրա: Պատմում է մեծ սիրով, ոգևորությամբ: Տատիկից էլ լսեցինք հետևյալ պատմությունը: Թուրք-սելջուկները, ներխուժելով Հայաստան, փորձում են դավադրաբար հանկարծակիի բերել Գեղամ թագավորին և հարձակվում են այն պահին, երբ Հայոց թագավորն իր սակավաթիվ ջոկատով գտնվելիս է լինում գերեզմանոցում` սգալով ընկերոջ մահը: Տեղեկանալով, որ Մելիք շահը հսկայաթիվ զորքով շարժվում է գերեզամանոցի ուղղությամբ, Գեղամ թագավորը հրամայում է իր զինվորներին հանել իրենց հագուստները և արագ հագցնել դրանք խաչքարերի վրա: Իսկ ինքն իր ջոկատի հետ միասին կանգնում է խաչքարերի առաջ:

Մոտեցող թուրք զինվորների առաջ` մթության քողի տակ, բացվում է այսպիսի տեսարան. բարձունքի վրա կանգնած է Գեղամ թագավորն իր զինվորներով, իսկ նրանց թիկունքում անթիվ ու անհամար զորքն է… Այս տեսնելով` խաչքարերը համարելով հայկական զորք, թուրքերը սարսափած դիմում են փախուստի, իսկ Գեղամ թագավորն իր փոքրաթիվ ջոկատով հետապնդում ու ջարդում է թշնամու հսկայաքանակ զորքին: Եվս մեկ փաստ, ապացույց` թշնամին միայն ուժից է վախենում:

Մեկնաբանություններ