Ֆուտբոլի Եվրոպայի 2016 թվականի առաջնության ընտրական մրցաշարի 5-րդ փուլում Հայաստանի ազգային հավաքականը Երևանի Վազգեն Սարգսյանի անվան Հանրապետական մարզադաշտում 2:3 հաշվով պարտություն կրեց Պորտուգալիայի թիմից՝ պաշտոնական տեղեկատվությունը, սակայն, ինչպես միշտ չի փոխանցում ոչ խաղի, ոչ մարզադաշտի, ոչ նույնիսկ հաշվի պատկերը: Պորտուգալիայի ազգային հավաքականը ուժեղ թիմ է, մարզիչ Սուարեսը նույնիսկ խնդիր է դրել Եվրոպայի չեմպիոն դառնալ: Երեկվա խաղն ապացուցեց, որ մարզիչը ունի նման հավակնությունների իրավունք: Ճիշտ այնքան, որքան մնացած 23 թիմերը: Գուցե մի քիչ ավելի, եթե հավաքականում է Ռոնալդուն: Կրիշտիանու Ռոնալդուն երեկ երեք գոլ խփեց, ճիշտ է՝ առաջինը 11-մետրանոցով, բայց հաջորդ երկու գոլերը բնավորության ու վարպետության դասընթաց էին: Ինչո՞ւ է Հայաստանի հավաքականը դաշտում հերիքում առաջին կես ժամը, հետո արդեն մեր սքանչելի ֆուտբոլիստները սկսում են խաղալ այն խաղը, որը թույլ է տալիս մրցակիցը: Որպես կանոն՝ առաջինը գոլ խփելուց հետո մերոնք պարտվում են: Մարզական բախտը կապ չունի: Կապ ունի հոգեբանական կաշկանդվածությունը և խմբային վարպետության պակասը: Թիմն ունի անհատական բարձր վարպետությամբ, ուժեղ և խաղային փայլուն որակներով ֆուտբոլիստներ, ունի միջին մակարդակի հուսալի ֆուտբոլիստներ, հոգնած դարպասապահ և հաղթանակ երազող մարզիչ, բայց այդ միաձուլումը քիչ է դաշտում հաջողության հասնելու համար: Թիմը որպես այդպիսին չի կարող կայանալ հանդիպումից մի քանի օր առաջ հավաքվելով: Դա բոլոր հավաքականների խնդիրն է՝ ժամանակ է պետք ոչ միայն համատեղ մարզվելու, այլև միմյանց շփվելու, միմյանց խաղային առանձնահատկությունները սովորելու, առանց թիմակցին նայելու՝ իմանալու համար՝ նա ինչ կանի, պարզապես դաշտում միմյանց զգալու ու լրացնելու համար: 14-րդ րոպեին Մարկոս Պիզելիի փայլուն գոլը հաստատում է, որ ներուժ կա, բայց այնքան խոր է թաքնված, որ որևէ մարզիչ չի հասցնում հավաքել հաղթանակի խճանկարը: 72-րդ րոպեին Հրայր Մկոյանի գնդակը կարող էր վերջինը չլինել, եթե Հենրիկ Մխիթարյանը ոչ թե խաղընկերներին գնդակ մատակարեր ու փորձեր խաղը դաշտի կենտրոնից հավաքել-հասցնել մրցակցի դարպաս, այլ ինքը հարվածեր: Նույնիսկ եթե մարզիչը այլ խնդիր է դնում, խաղն է թելադրում, թե ֆուտբոլիստը ինչ կարող է անել: Եթե լիներ երրորդ խաղակես, ի՞նչ կփոխվեր: Կհավասարեցնեի՞ն մերոնք հաշիվը, թե պորտուգալացիները կմեծացնեին հաշվի տարբերությունը: ՈՒզում եմ հավատալ, որ մերոնք կխփեին, բայց գիտեմ, որ Պորտուգալիայի հավաքականը այդքան հեշտ խաղը չէր հանձնի: Պորտուգալիայի հավաքականը 12 միավորով գլխավորում է I խմբի ընտրական մրցաշարային աղյուսակը, Հայաստանը 1 միավորով՝ եզրափակում։ Սա է այսօրվա մեր մրցաշարային վիճակի պատկերը, այսինքն՝ ոչ մի վիճակ էլ չունենք, Եվրոպայի հերթական առաջնությունը մեզ չի վերաբերվելու հավաքականի տեսակետից, մենք նորից լինելու ենք ֆուտբոլասեր՝ անանձնական հետաքրքրություններով: Բայց խաղի առաջին կես ժամի որակն ու ֆուտբոլիստների որակը հույսեր տալիս են, որ Եվրո-2016-ը չէ, բայց գոնե 2020-ը ավելի ուրախ կանցնի: Իսկ 13-րդ խաղացողը այլևս հարկադրված չի լինի վանկարկել «Արարատ, հուպ տուր», թեպետ ադ նոստալգիկ ու հուժկու վանկարկումը այսօրվա ֆուտբոլասերներին ոչինչ չի ասում, բայց պահպանել է իր մոգական ուժը անցյալ դարի 70 -ական թվականներից: ՈՒ «Արարատ, հուպ տուրը» գուցե նաև «Սեզամ, բացվիր» է նոր հաջողությունների համար:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Մարկոսի հրաշալի գոլը, Ռոնալդուի հեթ տրիկը ու Շահեն Հարությունյանի վազքը մարզադաշտի երկայնքով՝ երեկվա ֆուտբոլի հիշողություններն են: Մինչև Սերբիայի հավաքականի հետ խաղը: Մեզ պակասում է ֆուտբոլային խելահեղությունը, փորձում ենք ճիշտ խաղալ ու սխալվում ենք, իսկ բարձրագույն մակարդակով «անճիշտ» խաղի դուխ դեռ չունենք: