«Երգը ստեղծվում է այն ժամանակ, երբ բանաստեղծությունն իր ձևի մեջ կատարյալ է»

«Հինգ համերգային նախագիծ-2015» համերգաշարը նվիրված է երաժիշտ, երգահան ՎԱՀԱՆ ԱՐԾՐՈՒՆՈՒ բեմական գործունեության 30 և ծննդյան 50-ամյակներին: Եզրափակիչ համերգը տեղի կունենա դեկտեմբերի 25-ին` Արամ Խաչատրյանի անվան համերգասրահում: Կհնչեն երգիչ-երգահանի տարբեր տարիների և տարբեր ժանրերով գրած ստեղծագործությունները: Վահան Արծրունու բնորոշմամբ` ներկայացվող համերգացանկն ընդգրկում է կամերայինից մինչև սիմֆո-ռոք ժանրերը: Նախատեսվում են նաև բեմական պրեմիերաներ:

-Ձեր ո՞ր երգը, ստեղծագործությունն է առավել մեծ տարածում գտել երաժշտասերների շրջանում:
-Ինձ թվում է` բոլորը: Համերգային կատարումների ժամանակ արձագանքն անմիջական է, և բոլոր երգերն էլ նույն կերպ են ընդունվում:
-Ինքներդ ո՞ր գործերը կառանձնացնեիք:
-Ես ընդհանրապես չեմ առանձնացնում, չեմ դասակարգում, տիրույթների չեմ բաժանում` ո՞րն է լավ, ո՞րը վատ: Բոլորն էլ հավասար են ինձ համար` և՛ գործիքային ստեղծագործությունները, և՛ երգերը, և՛ ժանրերը: Ասես իմ հարազատ երեխաները լինեն: Կարծում եմ` ոչ մի արվեստագետ չի առանձնացնում իր գործերը:
-Ե՞րբ է երկար ապրում երգը:
-Վերջին երգը գրել եմ 1996-ին, դրանից հետո զբաղվել եմ երաժշտական այլ ձևաչափերով: Կան երգեր, որ ստեղծվել են 1983-ին ու մինչ օրս կան իմ երգացանկում: Երգն ապրում է այնքան ժամանակ, ինչքան ներկայացնում ես այն հանրությանը:
-«Կոմիտաս. տասը հայտնություններ» երգաշարի մասին ի՞նչ կասեք:
-Ինձ համար հայտնություն էին Կոմիտասի բանաստեղծությունները, ու քանի որ տասը բանաստեղծության հիման վրա են գրվել երգերը, ես այդպես էլ անվանեցի: Շատ օրգանական էր, երկար չեմ որոնել անվանումը: Առաջին երգը գրել եմ 1983-ին, ամբողջ երգացանկն ավարտել ու ի մի եմ բերել 2010-ին:
-Կարելի՞ է ասել, որ երգը երկրորդ կյանք է տալիս բանաստեղծությանը: Եթե, իհարկե, հաջողված է:
-Շատ կարևոր է բանաստեղծական ռիթմի մեջ մեղեդային տարրի առկայությունը: Որովհետև կան հրաշալի բանաստեղծություններ, որ երբեք երգ չեն դառնում: Ինքս հիմնականում երգեր եմ գրել Կոմիտասի և Ռազմիկ Դավոյանի գործերի հիման վրա: Իմ խոսքերով 5-6 երգ ունեմ: Դրանք բանաստեղծություններ չեն, այլ երգի համար գրված տեքստեր: Իսկապես կա տարբերություն: Բանաստեղծի հոգեկերտվածքն այլ է: Իսկ առհասարակ, կարծում եմ, երգը ստեղծվում է այն ժամանակ, երբ բանաստեղծությունն իր ձևի մեջ կատարյալ է: Բնականաբար, կարևորում եմ նաև բովանդակային հարթությունը, որովհետև առանց բովանդակության արվեստ չի լինում:
-Այսինքն, բանաստեղծության մեջ երաժշտությո՞ւն կա:
-Այո, պետք է պարզապես զգալ, որսալ և հնչեցնել:
-Ովքե՞ր են «Հինգ համերգային նախագիծ-2015» համերգաշարի գործընկերներն ու աջակիցները:
-Իմ գործընկերները նախ և առաջ փայլուն երաժիշտներ են: Համերգային ծրագրերին մասնակցում են մեներգիչներ, «Արծրունի» ռոք խումբը, «Շողակաթ» մանկական երգչախումբը, Հայաստանի պետական կամերային նվագախումբը, Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը և այլն: Հինգ համերգային ծրագրերը սկզբունքորեն տարբեր են և՛ ժանրով, և՛ երգացանկով, ոչ մի երգ չի կրկնվում համերգից համերգ: Պատկերացրեք` ստեղծագործական և մարդկային ինչ ռեսուրս է պահանջվում` ի մի բերելու և մեկ համերգային տարածքում ամբողջացնելու համար այդ ամենը: Կազմակերպչական առումով, իհարկե, նման մասշտաբի նախագիծ հնարավոր չէր կյանքի կոչել, եթե չլիներ բարձր հովանավորությունը, ինչի համար, առիթը բաց չթողնելով, երախտագիտությունս եմ հայտնում ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանին:
-Կարծես նոր էջ է բացվում Ձեզ համար հոբելյանական համերգաշարի ամփոփումից հետո:
-Ճիշտ եք նկատել: Ինքս ինձ համար այդ համերգաշարը բնորոշեցի որպես կարմիր գիծ: Ես ամբողջացնում եմ արվեստի մեջ իմ երեսուն տարվա անցած ճանապարհը և կարծում եմ, նոր ոլորտներ պիտի բացահայտեմ ինքս ինձ համար: Ասեմ, որ եկող տարվա սկզբին հրատարակելու եմ դաշնամուրային ստեղծագործություններիս սկավառակը: Այս ընթացքում աշխատում եմ երկու անիմացիոն ֆիլմերի ձայնուղիների (սաունդթրեքի) վրա` հայկական և ռուսական: Առաջիկայում համերգային լուրջ նախագիծ է սպասվում, որի ընթացքում ամբողջացնելու եմ մաշտոցյան շարականների իմ մշակումները և «Կոմիտաս. տասը հայտնությունները»` Կոմիտասի բանաստեղծություններն իմ մեկնությամբ:

Ճեպազրույցը՝
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ