Վերադարձ Թեհրան-Բաղդադ-Դամասկոս «չարիքի առանցքի՞ն»

Դոնալդ Թրամփի խիստ վիճելի էմիգրացիոն հրամանագիրը հարուցել է բազում մեղադրանքներ: Ֆրանսիացի լրագրող, Մերձավոր Արևելքի, միջազգային դիվանագիտության ու անվտանգության հարցերով փորձագետ Ադրիան Դեզյուեի կարծիքով՝ իբրև թիրախ Սիրիայի, Իրաքի, Իրանի քաղաքացիներին ընտրելը տարակույսներ է առաջացնում, որովհետև այդ պետությունները անհրաժեշտ են ԻՊ-ի դեմ պայքարում: Le Figaro-ում նա գրում է, որ «Դոնալդ Թրամփը Սպիտակ տանը» ռեալիթի շոուն սպասելիքներն արդարացնում է: Օվալաձև աշխատասենյակում տեղակայված տեսախցիկները ուղիղ եթեր են հեռարձակում Թրամփի առաջին քայլերը ու նախագահական հրամանագրերի ստորագրումը: Ամբողջ աշխարհն ապրում է Twitter-ում նրա գրառումների ռիթմով:

Որ ընտրված նախագահը նաև անհապաղ իրականացնում է իր հայտարարված ծրագիրը, արդեն չափազանց է նրա դեմոկրատ հակառակորդների համար: Լորանս Պարիզոյի (հասարակաան գործիչ, Ֆրանսիայի ամենահարուստ ու ազդեցիկ կանանցից մեկը) կարծիքով՝ ժամանակն է քայլեր ձեռնարկել, որովհետև ԱՄՆ-ը կարող է տոտալիտար համակարգ դառնալ: Հայտնի լրագրող Կլոդ Ասկոլովիչը կտրուկ հարց է տալիս՝ մենք ականատես ենք լինում Ադոլֆ Հիտլերի երկրորդ վերելքի՞ն: Սոցիալիստ պատգամավոր Ռիշար Ֆերանը փորձում է հանգստացնել. «Պուտինն ու Թրամփը հազիվ կարողանան Էմանուել Մակրոնին հաղթահարել»: Ամեն անգամ, երբ ժողովուրդը վատ է քվեարկում, կարելի է հույս դնել էլիտաների գիտակցության վրա, որ պատրաստ են ուղղել իրենց վատ հակումները: Կարելի է կարծել՝ ներգաղթի սահմանափակումը ոտնձգություն է մարդու իրավունքների վրա, իսկ սահմանային վերահսկողությունը՝ ժողովրդավարության չարաշահում:
Ռուսաստանի հետ հաշտեցման հայտարարությունը Հիլարի Քլինթոնով հիացած նրա կողմնակիցների աչքերում ստոր դավաճանություն է: Մինչդեռ հենց այդ քայլերն են նախաձեռնել իրենց պաշտոնավարման սկզբում Ջորջ Բուշն ու Բարաք Օբաման: Հիմա բոլորը պետք է մտածեն, որ Եվրոպան այլևս գտնվում է երկու հրեշների, երկու հետֆաշիստական կլոնների՝ Պուտինի ու Թրամփի շրջափակման մեջ: Կրեմլի տերը Հիլարի Քլինթոնին զրկեց հաղթանակից և հասկանալի է, որ ռուսական Անվտանգության դաշնային ծառայության ու նրա հաքերների դավադրությունն է ամերիկյան խամաճիկի ընտրության հիմքում: Իհարկե, պետք է հարգել ԱՄՆ ժողովրդի օրինական որոշումը՝ ապահովել սեփական տարածքի ինքնիշխանությունը: ԱՄՆ-ը իր ողջ պատմության ընթացքում միշտ կարողացել է սանձել միգրացիոն հոսքերը:

Սակայն նոր նախագահի չափազանց ուղղագիծ, ավելի ճիշտ՝ օպերատիվ մարտավարությունը անհանգստության հիմքեր է տալիս աշխարհի հավասարակշռության համար: Իբրև թիրախ Սիրիայի, Իրաքի, Իրանի քաղաքացիներին ընտրելը տարակույսներ է առաջացնում, որովհետև այդ պետությունները, անկասկած, անհրաժեշտ են ԻՊ-ի ոչնչացման պայքարում: Որ արգելքը չի տարածվում սաուդցիների ու պակիստանցիների վրա, ստիպում է զգուշանալ Չեյնի-Ռամսֆելդի տարիների շիզոֆրենիայի վերադարձից, երբ մի կողմից պատերազմ էր մղվում ջիհադիստական կազմակերպությունների դեմ, մյուս կողմից՝ ողջունվում էր ռազմատնտեսական գործընկերությունը նրանց ֆինանսական հովանավորների հետ: Եթե ներքին քաղաքականության ընտրության հարցը միայն ամերիկացիներին է վերաբերում, միջազգային մակարդակով նրանք չպետք է իրենց կանոնները սահմանեն: Տարբեր երկրների ու փոխադարձ շահերի հավասարակաշռության ընկալում չունենալով՝ Դոնալդ Թրամփը իրավացիորեն կարող է հարուցել գործընկերների անհանգստությունը:
Ադրիան ԴԵԶՅՈՒԵՆ, Le Figaro

Հ.Գ. Առաջին հայացքից՝ Դոնալդ Թրամփը երկար չի մտածում ու արագ է գործում, բայց նրան ընտրել են հենց այդպիսին լինելու համար: Նա իրոք չունի քաղաքական գործչի փորձ, իսկ բիզնես փորձը բավարար չէ միջազգային ասպարեզում թիրախ չդառնալու համար: Երբ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Թերեզա Մեյը նրան պաշտոնական այցով հրավիրեց Լոնդոն, մեկ միլիոն բրիտանացիներ գրավոր իրենց բողոքը հայտնեցին, բայց հարյուր հազարն էլ պաշտպանեցին՝ Թրամփին խայտառակ պակասում է իր քաղաքականությունը բացատրելը, նա տանուլ է տվել առաջին պատերազմը, որ հայտարարել է լրատվամիջոցներին և փորձում է հաղթել միայնակ՝ իր Թվիթերի էջով փակելով լրատվական ու քարոզչական վակուումը, իսկ դա քիչ է: Նրա թիմը դեռ տարված է անսպասելի հաղթանակի էյֆորիայով և ներքին ու արտաքին քաղաքականության մեջ հանդես է գալիս հաղթողի դիրքերից, իսկ դա աշխարհը չի ընկալում, որովհետև Թրամփը հաղթել է ԱՄՆ նախագահի ընտրություններում, բայց ոչ համաշխարհային ընտրություններում, որ ոչ ոք չի հայտարարել ու նրան հաղթողի դափնի չի տվել: Ժամանակի մեջ նրանք կսովորեն դիվանագետ լինել ու հաշվի նստել տարբերությունների հետ, որ կա իրենց և աշխարհի ընկալումներում: Առաջին հերթին՝ իրենց ու իրենց հայրենակիցների պատկերացումներում: Իսկ եթե ոչ, արդեն առաջին խորհրդարանական ընտրություններում դեմոկրատները մեծամասնություն կվերցնեն Սենատում ու Կոնգրեսում ու կարգելափակեն նախագահի որոշումները: Դոնալդ Թրամփից առաջ էլ Ամերիկան մեծ էր:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ